In elke kwartaalnieuwsbrief van Leyden Academy introduceren we één van onze wetenschappelijke stafleden aan de hand van een actueel onderzoek of nieuwsfeit. In deze editie vertelt Nina Conkova over haar onderzoek naar het welbevinden van oudere mensen met een migratie-achtergrond en haar persoonlijke drijfveren.
Nina, je doet bij Leyden Academy vooral onderzoek naar migranten ouderen. Kun je iets vertellen over deze doelgroep?
“De groep ouderen met een migratieachtergrond is heel divers. Als we het over oudere migranten hebben, hebben mensen vaak snel de associatie met ouderen met een ‘niet-westerse’ achtergrond, met name ouderen van Turkse, Marokkaanse en Surinaamse afkomst. Maar de grootste groep migrantenouderen in Nederland is eigenlijk van Duitse origine. En er zijn ook veel ouderen uit andere niet-westerse landen, denk aan Chinezen en vluchtelingen uit het Midden-Oosten. Er zijn ook nog mensen uit de zogenoemde MOE landen (Midden- en Oost-Europa). Ze komen vaak op jongere leeftijd naar Nederland, maar ze worden allemaal hier ouder. We moeten ook niet vergeten dat er grote verschillen zijn binnen de groepen. Om een voorbeeld te geven: binnen de Turkse groep vind je ten minste vier etnische achtergronden – etnische Turken, Koerden, Zazas en Bulgaarse Turken – en twee religieuze stromingen – Soennieten en Alevieten. Uit eigen onderzoek weten we dat er ook binnen die al groepen verschillen zijn in hoe mensen het ouder worden ervaren. Het is daarom altijd belangrijk om mensen niet over één kam te scheren en klakkeloos aan te nemen dat iemands (migratie)achtergrond de identiteit bepaalt.”
Kun je voorbeelden geven van onderzoeksprojecten waarbij je betrokken bent?
“Ons werk rondom oudere migranten is bijna net zo divers als de groep zelf. We zijn druk bezig met onderzoeken, de ontwikkeling van maatschappelijke projecten en we geven ook onderwijs. We benaderen ook verschillende onderwerpen: van de ervaring van het ouder worden, via eenzaamheid tot zorg. Een interessant project dat we vorig jaar in samenwerking met Attifa in Utrecht uitvoerden, ging over het verbeteren van de digitale vaardigheden van dames met een Marokkaanse achtergrond. We hebben heel veel geleerd van dit project maar wat nog belangrijker is, is dat deze cursus veel van de deelnemers heeft geholpen om zelfstandiger te worden. Attifa heeft de cursus dit jaar zelf voortgezet met oudere heren. We zijn blij en trots op alle deelnemers!”
Waarom heeft dit onderzoeksthema jouw persoonlijke interesse?
“Dat is niet moeilijk te raden… Ik ben zelf van Bulgaarse afkomst en zal oud worden in Nederland. Ik ben nieuwsgierig en wil nu al weten wat me te wachten staat. Niet voor niets blijf ik mij bijvoorbeeld bezig houden met ouderen uit andere Europese landen. Uit onderzoek weten we dat zij zich, ondanks hun kleinere culturele afstand tot de Nederlandse samenleving, relatief eenzaam voelen. Dit is gewoon een bijproduct van migratie: je sociale netwerk wordt verstoord, je familie is er vaak niet bij. Ik ben op zoek naar oplossingen voor deze (en andere) problemen, want net als alle andere mensen wil ik hier in Nederland graag een goede oude dag hebben.”
Lees ook Nina’s blogs Hier is de dokter beter dan in Marokko en Digitale inhaalslag: de ervaring van migrantenouderen