Met het ouder worden nemen de hulpbehoevendheid en kwetsbaarheid toe. Een vergrijzende samenleving vraagt om beleid waarin aandacht is voor de positie van ouderen. In het Actieplan ‘Ouderen in veilige handen’ heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport het veilig ouder worden in doelstellingen geformuleerd, waarbij de focus op de problematiek rondom ouderenmishandeling ligt.
Het fenomeen ouderenmishandeling is zeer breed en kan zich voordoen in vele gradaties van ernst, intenties en verschijningsvormen. Toenemende kwetsbaarheid en afhankelijkheid van de oudere kan veel van naasten vragen. Zij kunnen extra belast worden met zorgtaken. Soms is er dusdanig sprake van onmacht dat het gedrag jegens de oudere schadelijk is, en de oudere de gevolgen ondervindt. In een dergelijke situatie kan gesproken worden van ontspoorde mantelzorg. Er kan ook sprake zijn van iemand in de omgeving van de oudere die bewust misbruik maakt van diens toenemende kwetsbaarheid en de oudere bijvoorbeeld geld of bezittingen afhandig maakt. Of er kan sprake zijn van gespannen familierelaties waarin iemand – uit gewoonte of onvrede – schadelijk gedrag tegen de oudere vertoont.
Ouderenmishandeling speelt zich vaak in gesloten kring af en gaat gepaard met angst of schaamte, waardoor zowel de ouderen als de naasten het niet snel bespreekbaar maken. Hierdoor hebben we weinig actuele kennis over de aard en omvang van ouderenmishandeling.
Tegen deze achtergrond heeft het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum, op verzoek van het ministerie van VWS, Regioplan opdracht gegeven een onderzoek uit te voeren naar de aard en omvang van ouderenmishandeling in een drietal gemeenten van verschillende omvang. Regioplan heeft het onderzoek in samenwerking met Avans Hogeschool en Leyden Academy in 2017 en 2018 uitgevoerd. De resultaten vindt u hier.