Gedreven door haar passie voor sociale rechtvaardigheid en inclusiviteit, heeft Lizzy Pruijssers zich toegelegd op het begrijpen en versterken van ondervertegenwoordigde stemmen. Haar academische reis begon met een bachelor in Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie aan de Universiteit Utrecht, gevolgd door een master in Medical Anthropology and Sociology aan de Universiteit van Amsterdam. Hierin specialiseerde ze zich in thema’s rondom welzijn en identiteit.
Sinds september 2024 maakt Lizzy deel uit van het onderzoeksteam van Leyden Academy binnen de programmalijn Culturele diversiteit. Haar werk richt zich op vraagstukken rondom eenzaamheid en cultuursensitieve zorg, met als doel een inclusieve samenleving te bevorderen. Door een participatieve aanpak te hanteren, betrekt ze ouderen actief in haar onderzoek en creëert ze ruimte voor dialoog. We spraken Lizzy over haar drijfveren, inzichten en de impact van haar projecten.
Lizzy, hoe helpt jouw academische achtergrond je bij het onderzoek naar culturele diversiteit en ouderen binnen Leyden Academy?
Tijdens mijn studies heb ik geleerd om het vanzelfsprekende in twijfel te trekken en het vreemde te begrijpen. Dit heeft mij geholpen om te begrijpen wat mensen beweegt en waarom ze dingen doen zoals ze dat doen, binnen verschillende contexten. Hoe wij in Nederland omgaan met bijvoorbeeld eenzaamheid kan sterk verschillen van andere landen, en zelfs binnen verschillende gemeenschappen of op individueel niveau kan de ervaring anders zijn. Deze inzichten neem ik mee in mijn werk bij Leyden Academy. Ik besef dat een oudere veel meer is dan alleen zijn of haar leeftijd – iedere persoon heeft een unieke achtergrond, ervaringen en opvattingen. Door dit in gedachten te houden, benader ik mensen en onderwerpen vanuit verschillende perspectieven. Dit helpt mij om binnen projecten en onderzoek naar culturele diversiteit een inclusievere aanpak te hanteren.
In je profiel lezen we dat je passie ligt bij het versterken van de stem van ondervertegenwoordigde groepen. Kun je een concreet voorbeeld delen van hoe je dit toepast in je werk?
Ik probeer dit bijvoorbeeld toe te passen in het project Het Domino-Effect, een samenwerking tussen Stichting Al-Amal en Leyden Academy. Dit initiatief traint vrouwen met een migratieachtergrond om zelf groepsbegeleiders te worden en zo eenzaamheid onder deze doelgroep te verminderen. Zoals de naam Het Domino-Effect al suggereert, breidt de impact zich steeds verder uit: meer vrouwen worden bereikt en ondersteund, terwijl tegelijkertijd het aantal getrainde vrijwilligers groeit. Binnen dit project ben ik bij veel trainingen aanwezig geweest en heb ik van dichtbij ervaren wat deze betekenen voor de deelnemers. Ik zie hoe deze trainingen de vrouwen niet alleen praktische vaardigheden bieden, maar hen ook versterken en in hun kracht zetten. Een belangrijk doel van dit project is om de aanpak om te zetten in trainingsmateriaal dat door andere organisaties in Nederland kan worden gebruikt. Ik hoop dat nog meer vrouwen met een migratieachtergrond worden bereikt, hun eigen talenten ontdekken en zich empowered voelen.
Bij het project Bruggen bouwen tussen generaties ben je betrokken. Wat zie je als de grootste uitdagingen én kansen in het verbinden van verschillende generaties?
Bij het project Bruggen bouwen tussen generaties, een samenwerking met Stichting Al-Amal, werken we met eerste- en tweedegeneratie Arabischsprekende moeders en dochters, die verschillende normen, waarden en communicatiestijlen hebben, en andere invloeden uit de maatschappij ervaren. Dit zorgt soms voor verschillende meningen over dingen zoals trouwen en sociale media, wat kan leiden tot misverstanden of het vermijden van gesprekken. Hierdoor kunnen diepgaande en open gesprekken moeilijker zijn. De grootste uitdaging hierbij vind ik om beide generaties, en ook individuele stemmen, te laten ervaren dat ze gehoord en gezien worden, zonder dat een perspectief overheerst. Tegelijkertijd biedt dit kansen. In een veilige omgeving kunnen moeders en dochters open met elkaar in gesprek gaan, zonder invloed van anderen. Dit leidt tot waardevolle gesprekken, vergroot wederzijds begrip en respect, en versterkt hun onderlinge band.
Je werkt onder andere aan projecten rond eenzaamheid. Welke inzichten heb je tot nu toe opgedaan die je hebben verrast of je perspectief hebben veranderd?
Het inzicht dat mij het meest heeft verrast binnen de projecten rondom eenzaamheid, is hoe cruciaal verbinding is – niet alleen tussen mensen, maar ook met jezelf. Tijdens bijeenkomsten zie ik hoe contact met anderen niet alleen leidt tot nieuwe sociale relaties, maar ook tot zelfinzicht en persoonlijke groei. Ik heb ervaren dat de vrouwen die deelnemen aan de projecten Het Domino-Effect en Bruggen bouwen tussen generaties vaak weinig tijd voor zichzelf nemen. Door hun vele verantwoordelijkheden komt tijd voor zichzelf meestal op de laatste plaats. Juist binnen deze projecten ontstaat ruimte om stil te staan bij wat zij willen en waar hun krachten en talenten liggen, en zo zichzelf beter leren kennen.
Binnen projecten hanteren jullie een participatieve aanpak waarbij ouderen actief worden betrokken. Hoe ziet deze betrokkenheid er in de praktijk uit en welke meerwaarde levert dit op voor het onderzoek?
In de praktijk betekent deze betrokkenheid dat ouderen actief zijn bij verschillende fasen van het onderzoek, waardoor zij niet alleen meedoen, maar ook meedenken en meebeslissen. Dit werd mij duidelijk in het project Inwoners voor elkaar. Tijdens de focusgroep en co-creatiesessie bleek dat ouderen behoefte hadden aan een andere aanpak dan oorspronkelijk binnen het project was bedacht. Dit laat precies de meerwaarde van een participatieve aanpak zien. Doordat ouderen meedenken en meebeslissen, sluit het onderzoek beter aan bij hun behoeften en ervaringen, en dat is uiteindelijk het belangrijkste. Daarnaast levert deze aanpak nieuwe inzichten en benaderingen op, die voor mij als onderzoeker erg waardevol en leerzaam zijn. Bovendien geeft het ouderen de kans om hun stem te laten horen. Wat mij betreft zou dit veel vaker moeten gebeuren in onze maatschappij.
Wil je in contact komen met Lizzy?
Bekijk hier haar LinkedIn-profiel
Dr. Elena Bendien en Prof. dr. Tineke A. Abma hebben een bijdrage geleverd aan het recent verschenen boek What Matters for Healthy Ageing. Hun hoofdstuk Memories, Meaning, and Identity onderzoekt hoe herinneringen bijdragen aan identiteit en gezond ouder worden.
De waarde van herinneringen
Herinneren is een dynamisch en sociaal proces dat zowel persoonlijke als gedeelde ervaringen omvat. Bendien en Abma illustreren dit met het initiatief Zeeuws Weerzien, een herinneringskrant die ouderen uitnodigt om verhalen en beelden uit het verleden te delen. Dit blijkt niet alleen waardevol voor het ophalen van herinneringen, maar ook voor sociale verbinding en zingeving. Meer informatie over Zeeuws Weerzien:
Herinneren als mensenrecht
Uit het onderzoek blijkt dat het delen van herinneringen bijdraagt aan een gevoel van verbondenheid en welzijn. Tegelijkertijd benadrukken de auteurs dat iedereen zijn of haar eigen versie van het verleden mag hebben. Dit sluit aan bij het principe van ‘epistemische rechtvaardigheid’: het recht om herinneringen te delen en erkend te worden als volwaardige bron van kennis.
Bijdrage aan gezond oud worden
Door herinneringen te omarmen en te delen, kunnen ouderen niet alleen terugkijken op hun jongere zelf, maar ook hun huidige identiteit beter accepteren. Dit draagt bij aan een positieve kijk op ouder worden. Bendien en Abma stellen dat herinneren niet alleen een cognitieve functie is, maar een fundamenteel onderdeel van een betekenisvol leven.
📖 Het boek is beschikbaar als e-Book en als Hardcover.
Editor van het boek is Julie Byles.
Foto van Zeeuws Weerzien.