Auteur: leydenacademy

Leeftijdsdiscriminatie (ageism) heeft een negatief effect op de kansen van ouderen in de samenleving, op de arbeidsmarkt en op hun gezondheid en welbevinden. Alle reden voor Leyden Academy om een interactief seminar over dit onderwerp te organiseren. Afgelopen donderdag wierpen sociaal en cultureel gerontoloog dr. Elena Bendien, arts, verouderingswetenschapper en hoogleraar David van Bodegom, assessment psycholoog drs. Linda van den Driessche en antropoloog dr. Jolanda Lindenberg samen met de deelnemers een frisse blik op thema’s die samenhangen met vergrijzing in onze samenleving en leeftijdsvriendelijke beeld en taal.

Wat is ageism?
De Wereldgezondheidsorganisatie definieert ageism als stereotypering (hoe we denken), vooroordelen (hoe we ons voelen) en discriminatie (hoe we handelen) van mensen op basis van hun leeftijd. Het is een van de vaakst voorkomende vormen van discriminatie. Dit heeft nadelen voor de betrokkenen én voor de samenleving als geheel. Onjuiste overtuigingen genereren en versterken angsten voor het ouder worden en leggen foutieve verbanden tussen leeftijd en competenties. In plaats van oudere mensen te infantiliseren en paternalistisch te behandelen, moeten we taboes weghalen en werken aan bewustwording over het ouder worden.

“Je bepaalt zelf de grens van wat je oud vindt. Naarmate we meer kaarsjes uitblazen, verleggen we die grens.” – Elena Bendien

In gesprek over ageism
De deelnemers aan het seminar kwamen uit verschillende richtingen; ANBO, KBO-PCOB, FNV, mantelzorgondersteuning en Universiteit van Amsterdam maar ook een psycholoog, een auteur en studenten van Rijksuniversiteit Groningen. Na minicolleges over ageism, biologie van veroudering, werkende ouderen en beeldvorming van ouderen, reflecteerden de deelnemers over hun eigen toekomst. Ook dachten ze op basis van onderzoek na over hoe we in taal en beeld meer recht kunnen doen aan de diversiteit onder ouderen.

“Ik vond de interactie met mensen vanuit verschillende disciplines fijn, en dat er ruimte was om vragen te stellen.” – Deelnemer

Stereotypering kan leiden tot kansenongelijkheid
De stereotype beelden in onze samenleving doen vaak geen recht aan de diversiteit van deze groep en onze cultuur en (sociale) media versterken dit beeld. Ouderen worden gezien als vitale levensgenieters, type ‘Zwitserlevengevoel’ of als afhankelijke en zorgbehoevende mensen die een kostenpost zijn. De werkelijkheid is heterogeen en genuanceerder. We zouden ook meer aandacht moeten hebben voor de positieve kant van een langer leven, want dat we steeds ouder worden is een feit. Waarom zetten we ouderen niet meer in hun kracht, zoals in andere culturen juist gebruikelijk is? Zo hebben oudere werknemers veel kennis en zijn ze uitermate loyaal. En denk eens aan al het vrijwilligerswerk, het oppassen en de mantelzorg.

Wil je meer weten over ouder worden, ageism en beeldvorming, wil je handvatten krijgen en erover meepraten? Laat het ons (leijs@leydenacademy.nl) weten en we informeren je over een mogelijk volgend seminar.

Hoe bied je zorg die bijdraagt aan zowel leefplezier als werkplezier? Deze vraag stond centraal tijdens de interactieve sessie van onderzoekers Charlotte van den Eijnde, Marleen Dohmen en Josanne Huijg op het 22^ste Verenso-regiocongres Zeeland/West-Brabant ‘Niets is dat het lijkt’ dat onlangs plaatsvond. Aan de hand van de videoreeks Liefdevolle Zorg in de Praktijk wisselden zij met de deelnemers, specialisten binnen de ouderengeneeskunde, van gedachten over de vier thema’s van het leefplezierplan: kennen van de bewoner, bijdragen aan leefplezier, omgaan met dilemma’s en leren van ervaringen.

Uit de gesprekken kwam naar voren dat bijdragen aan leefplezier creativiteit vergt:
“Een bewoner bij ons op de afdeling is vaak onrustig tijdens de ADL. We wisten over zijn passie voor paarden en kwamen zo op het idee om de geur van de manege naar het verpleeghuis te brengen. Dit droeg bij aan een vertrouwde omgeving voor deze bewoner. Het werkte, de geur nam zijn onrust weg”, aldus een deelnemer.

Ook vraagt leefplezier om stilstaan en reflecteren op je eigen handelen:
“Niemand had eigenlijk een goed antwoord op de vraag waarom een van onze bewoonsters zo veel medicatie slikte. Ik ben gaan praten met collega’s en naasten. In overleg zijn we de medicatie gaan afbouwen. Gaandeweg kwam de persoon achter de bewoner tevoorschijn; mevrouw werd veel vrolijker. Ik werk daar inmiddels niet meer, maar ze vraagt nog steeds naar me”, vertelde een andere deelnemer.

Daarnaast is er ruimte en vertrouwen nodig, op verschillende niveaus:
Een deelnemer: “Volgens mij zouden we allemaal zo willen werken, maar in hoeverre is er ruimte in het systeem om regels en zekerheid los te laten, en erop te vertrouwen dat wij het goede willen doen?“

Dat leefplezier bijdraagt aan werkplezier bleek ook weer uit deze sessie. De deelnemers wisselden enthousiast mooie voorbeelden uit en deelden moreel ethische dilemma’s in de zorg voor bewoners. Ook voor Charlotte, Marleen en Josanne bracht de sessie veel werkplezier: “Wat is er mooier dan een sessie te mogen geven over een onderwerp dat je aan het hart gaat en medestanders te vinden op de weg naar meer leefplezier”.

Wilt u ook meer leef- en werkplezier? Lees dan onze publicatie ‘Leefplezier op locatie’. Wilt u hiervan een papieren versie ontvangen? Mail dan naar info@leydenacademy.nl. 

Ieder kwartaal organiseert Leyden Academy een Vitality walk. Bewegen is gezond en samen bewegen is bovendien gezellig. Of u nu met pensioen bent, een vrije dag of pauze van werk, school of studie hebt; iedereen is van harte welkom om mee te lopen. Na twee coronajaren is de kerstmarkt in Leiden weer geopend. Dus lopen we op dinsdag 20 december traditiegetrouw door de oude binnenstad richting de sfeervolle Hooglandse Kerkgracht. Misschien geen drijvende versie van de kerstmarkt dit jaar, maar minstens zo gezellig. Loopt u mee?

Datum
Dinsdag 20 december 2022

Tijd
12.00-13.00 uur (lunch zelf te verzorgen)

Locatie
Start/einde Leyden Academy Poortgebouw Zuid, kamer 0.15 Rijnsburgerweg 10, Leiden
071-5240960
info@leydenacademy.nl

Aanmelden is niet noodzakelijk en deelname is geheel vrijblijvend.

Gevoelens omzetten in dans bevordert levenskwaliteit
Gisteren is tijdens een feestelijke bijeenkomst in De Nieuwe Liefde te Amsterdam, ter gelegenheid van het vijfjarige bestaan van stichting UP!, de jaarlijkse Jo Visser award uitgereikt aan Marc Vlemmix. Hij is oprichter van Marc Vlemmix Dance, een gezelschap van mensen die elkaar hebben gevonden in het dansen om lijf en geest in beweging te houden en zo hun kwaliteit van leven positief beïnvloeden. Marc ontving de prijs voor zijn film ‘I Found You’; een duet tussen Marc en Rosan Chinnoe (partners in leven en kunst) met Marc voor de camera en Rosan erachter. Deze film ging op 21 juni 2022 in première op het Arts & Health Festival van Leyden Academy on Vitality and Ageing. Het is een verhaal van moed, schoonheid, liefde en hoop. Precies zoals Marc en Rosan de afgelopen tien jaar duizenden mensen met Parkinson, Reuma en MS aan het dansen hebben gekregen met het doel de levenskwaliteit te vergroten.

“Ik ben elke keer weer onder de indruk hoe Marc zijn gevoelens omzet in dans en hoe dans een blijvende uitweg is die hem door dit proces sleept. Veel kennis en existentiële complexiteit die opgeslagen zit in lichaam en onzegbaar is toont hij. Mijn complimenten, ook aan Rosan!” – Prof. dr. Tineke Abma

Dans maakt het leven de moeite waard
Marc was 37 jaar toen hij de diagnose Parkinson kreeg. Maar hij bleef dansen. Totdat medicijnen niet meer toereikend waren. Een paar keer per dag viel hij compleet stil, afwisselend met momenten van ongecontroleerde beweeglijkheid. Eind 2021 was een hersenoperatie zijn laatste strohalm. Electrodenimplantaten stimuleren sindsdien zijn hersens met een continue stroomimpuls om zijn motoriek te verbeteren. En met succes. De Parkinson is niet weg, maar de symptomen zijn veel minder grillig. Het dansen maakt zijn leven weer de moeite waard.

Gedachtegoed
De Jo Visser award is bedoeld om het gedachtegoed van oprichtster Jo Visser te eren en werd dit jaar voor de elfde keer uitgereikt door fondsmanager Danielle Swart. De wisselbokaal in de vorm van een pauw staat voor trots en waardigheid en gaat gepaard met een geldprijs van 5000 euro. Met deze prijs wil het Jo Visser fonds vernieuwende projecten aanjagen en ideeën verder helpen in hun ontwikkeling. Zor heeft Ester van der Geest vorig jaar de award gewonnen met haar sociale innovatie BROOS/lab, waarin familie, naasten, zorgprofessionals en studenten de handen ineenslaan om te leren over en te experimenteren met anders en beter contact maken met mensen met dementie in een verpleeghuis middels liefde- en aandachtvolle aanraking.

Benieuwd naar de recente internationale publicatie over de waarde van dans voor mensen met Parkinson en Multiple Sclerose? Klik dan hier!

Dan heeft u geluk, er zijn nog een vijftal plaatsen beschikbaar voor de leergang die in januari van start gaat. De opleiding is ontwikkeld voor inhoudelijk gedreven bestuurders, directeuren en zorgprofessionals en biedt inspirerende colleges van topdocenten met volop ruimte voor bespiegeling, discussie, bijzondere ontmoetingen met ouderen, een werkbezoek en een studiereis naar Zweden. Met elkaar gaan we op zoek naar antwoorden op vragen als: hoe ziet goede zorg voor ouderen eruit, nu en in de toekomst? Hoe navigeer je als bestuurder tussen verschillende, soms zelfs tegenstrijdige, belangen en verwachtingen? Hoe formuleer je een duurzame visie in een voortdurend veranderende context en welke waarden geven hierbij houvast?

Klik hier voor meer informatie over en het uitgebreide programma van de executive leergang ‘Goed leven, goede zorg voor ouderen’. Hieronder treft u het programma in het kort:
19 en 20 januari – De wetenschap van het ouder worden (gerontologie)
16 en 17 februari – De nieuwste inzichten van de ouderengeneeskunde (geriatrie)
16 en 17 maart – De organisatie van de gezondheidszorg voor ouderen
13 en 14 april – De laatste fase van het leven
22 t/m 25 mei – Studiereis: de zorg voor ouderen in Zweden
29 en 30 juni – Venster op de toekomst

“De ouderenzorg staat voor grote uitdagingen, dat weten we allemaal. Deze leergang biedt een goede combinatie van diepgang vanuit verschillende theoretische perspectieven en onderlinge discussies in de groep. Dit heeft mij vernieuwende en eigentijdse inzichten gebracht, ondanks dat ik al heel wat jaren meeloop in dit werkveld. Het geeft veel inspiratie om er mee aan de slag te gaan!” – Monique Janus, directeur Zorg Laverhof (deelnemer 2022)

Onderstaande toonaangevende sprekers werk(t)en onder andere aan de leergang mee:

• dr. M. Bussemaker, Wetenschap, beleid en maatschappelijke impact, LUMC en voorzitter Raad voor Volksgezondheid & Samenleving
• prof. dr. D.J.H. Deeg, Epidemiologie van de veroudering, Amsterdam UMC
• dr. P.P.T. Jeurissen, Betaalbaarheid van zorg, Radboudumc
• dr. C. Leget, Zorgethiek, Universiteit voor Humanistiek
• dr. A.B. Maier, Gerontologie, VU en University of Melbourne
• L.B.M. Neven, lector Active Ageing, Avans Hogeschool
• prof. mr. dr. E. Sutorius, Strafrechtwetenschap, UvA
• D.P. Touwen, Medische Ethiek en Gezondheidsrecht, LUMC

Mocht u vragen hebben of interesse in deelname, neem dan contact op met Ellen Plasmeijer (071-524 0960, plasmeijer@leydenacademy.nl).

Gelukkig is er steeds meer aandacht voor genderdiversiteit. Jonge transmannen en transvrouwen vertellen over hun leven in tv-programma’s, documentaires en in bladen. Eén groep blijft echter onderbelicht: transgender ouderen, een boeiende groep pioniers die antwoorden op hun vragen zochten in een tijd zonder voorbeelden.

Rolmodellen
De transgender ouderen van nu zijn de eersten die de mogelijkheid hadden een geslachtsaanpassende operatie te ondergaan. Bovendien zijn zij rolmodellen voor de jonge generatie. Krachtige mensen die laten zien dat het – ondanks gebrek aan informatie, negatieve reacties uit de omgeving, het idee ‘de enige’ te zijn – toch mogelijk is om echt jezelf te worden. Reden genoeg om deze ouderen in de podcastserie Trans & Oud(t) aan het woord te laten.

Transgender Gedenkdag
Iedere twee weken plaatsen we een aflevering. De eerste aflevering zal op zondag 20 november, de internationale Transgender Gedenkdag, verschijnen. Op deze dag wordt stilgestaan bij de mensen die zijn vermoord als gevolg van transfobie en wordt er aandacht gevraagd voor geweld tegen transgenders.

De eerste aflevering
Kaat en Marica zijn al zestien jaar samen als Marica naar de huisarts gaat om over haar gevoelens te vertellen. Kaat is een paar dagen weg voor haar werk. Wanneer ze niets vermoedend thuiskomt, ligt daar een verwijsbrief op tafel voor de genderpoli van de VU. In deze aflevering vertellen zij hoe zij elkaar liefdevol mee op reis hebben genomen.
Klik hier of hieronder om de podcast te beluisteren.

“Wat een reis hebben Kaat en Marica gemaakt, toen Kaats man na zestien jaar samen zijn in transitie ging. Mooi hoe ze elkaar zijn blijven vinden. Bijzondere anekdote vond ik dat Marcia in zijn leven als man op zijn vader leek en redelijk met hem botste, maar dat ze nu als vrouw milder wordt en steeds meer op haar moeder lijkt. Echt een heel indrukwekkend verhaal van een positief stel.” – Yvonne

Trans & Oud(t) is een initiatief van Leyden Academy en Roze 50+, ondersteund door stichting Hofje Codde en Van Beresteyn en gemaakt door Eveline van de Putte en Mirjam van Dijk.

Om u wegwijs te maken in de transgendertaal verwijzen we naar de woordenlijst op de website van Transgender Netwerk Nederland.

Oudere vrouwen vervullen een belangrijke rol door het verlenen van zorg in onze samenleving, en er is een groeiende groep oudere vrouwen die leiderschap toont en actief zijn in hun lokale gemeenschappen. Elena Bendien en Tineke Abma stellen dat traditionele beelden van oudere vrouwen als verzorgers de mogelijkheden van vrouwen om zelf invulling te geven aan het leven beperken. Zelfs al krijgen vrouwen gelijke rechten dan nog kan de hardnekkige beeldvorming vrouwen beperken. We moeten stoppen te denken over oudere vrouwen als grootmoeders, informele zorgverleners of oppas voor de kleinkinderen. We hebben alternatieve rollen en beelden nodig om nieuwe generaties te inspireren en om een ​​veel rijker scala aan rollen te creëren, passend bij de talenten, creativiteit en ambities van oudere vrouwen. Om dit te illustreren presenteren ze bevindingen uit een participatief actieonderzoek met een groep Zeeuwse vrouwen die ontsnapten uit de frames over oudere vrouwen.

“We zijn niet zomaar oude vrouwen die onzichtbaar vrijwilligerswerk doen. Ik wil dat mensen zien wat we doen en wat we nog kunnen doen. Ik wil dat mensen begrijpen wat voor soort macht wij vertegenwoordigen. Ik vind het vervelend om zelf de aandacht op te eisen, dus laten we het podium aan anderen geven zodat iedereen ons kan zien.” Susan, 67 jaar

Bendien en Abma schreven er een hoofdstuk over voor het boek Older Women in Europa – A Human Rights-Based Approach van Isabella Paoletti, over de kracht, vrijheid, vasthoudendheid, vastberadenheid, veerkracht, onafhankelijkheid, sociale en politieke betrokkenheid van oudere vrouwen. De auteurs die aan deze publicatie hebben bijgedragen vragen ruimte te maken voor ouderen en oudere vrouwen in het bijzonder. Hoe gaat de samenleving discriminatie op grond van leeftijd en geslacht aanpakken? Hoe moeten de werksituaties veranderen om oudere werknemers en in het bijzonder oudere vrouwen te steunen? Hoe moet het pensioenstelsel veranderen? Het boek hanteert een op mensenrechten gebaseerde benadering en biedt waardevolle inzichten voor een breed scala aan mensenrechtenactivisten, professionals, beleidsmakers en sociale wetenschappers, en oudere vrouwen zelf.

Jaarlijks wordt op 11 november, de ‘verjaardag’ van Leyden Academy, het portret van een vitale en levenslustige oudere onthuld. Het ene jaar is dat een man en het andere jaar een vrouw. Het gekozen portret siert dan een jaar lang de website, sociale media-accounts en diverse communicatiemiddelen van ons instituut.

Met veel plezier stellen we Afifa Tadmine aan u voor. Afifa is 72 jaar en woont in Amsterdam, waar ze jarenlang als maatschappelijk werker heeft gewerkt. Nog steeds is ze actief in haar buurt en steekt ze haar energie in het verbinden en activeren van buurtgenoten. “Ik luister naar hun verhaal en probeer te helpen. Ik doe dat voor alle leeftijden en alle nationaliteiten. Het is belangrijk ieders waarden en normen te respecteren.” Tijdens de vele huisbezoeken die Afifa heeft afgelegd merkte ze dat vrouwen met een migratie-achtergrond de deur niet of nauwelijks uitkwamen en dat ze geïsoleerd raakten. Ze heeft toen stichting de Bloem opgericht om vrouwen in Amsterdam-Oost te activeren, bijvoorbeeld met ‘Bewegen in water’ voor oudere dames en voor vrouwen met overgewicht. Verder geeft Afifa conversatielessen Nederlands door middel van rolspellen (over bijvoorbeeld een doktersbezoek), speltherapie en geheugentraining. “De vrouwen willen gewoon heel basaal contact maken en praten met de buren, maar durven vaak hun stem niet te gebruiken omdat ze bang zijn om fouten te maken. Door hen te helpen doen ze meer en durven ze vragen te stellen.” Ook geeft ze advies aan activiteitenbegeleiders bij een dagbesteding voor ouderen met dementie en een migratieachtergrond en is ze lid van de ouderenadviesraad van Oost-Amsterdam. Afifa zou haar werk en ervaring graag doorgeven en overdragen aan de volgende generatie. Want vrijwilligerswerk geeft veel voldoening, aldus Afifa.

De foto is gemaakt door fotograaf Henk Aschman. Bekijk onze eerdere ‘gezichten’ in de portrettengalerij.

Vandaag organiseerden we samen met het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) in Scheltema in Leiden de bijeenkomst ‘Mythen en realiteit: Verleden, heden en toekomst van onderzoek en praktijk rondom oudere migranten’ voor onderzoekers, professionals en vrijwilligers van betrokken zorg- en welzijnsorganisaties, oudere migranten en beleidsmedewerkers. Het doel van deze bijeenkomst was om kritisch in te gaan op wat leeft onder oudere migranten nu, hoe dit beeld anders is dan de jaren daarvoor, en wat in de nabije toekomst nodig is om voor een significante verbetering in het leven van oudere migranten te zorgen. De bijeenkomst was een eerste aanzet om verder in gesprek te gaan over de diversiteit onder ouderen met een migratieachtergrond en hoe we hier in de praktijk mee om kunnen gaan.

Achtergrond
Oudere migranten kwamen nadrukkelijk in het debat in de jaren negentig toen statistieken duidelijk maakten dat hun aantal sterk was toegenomen en in de toekomst verder fors zou oplopen. Sindsdien zijn tientallen onderzoeken en ruim honderdvijftig initiatieven rondom de zorg en het welbevinden van oudere migranten uitgevoerd. Ondanks de vele onderzoeken en initiatieven wordt ‘de groep’ oudere migranten nog steeds gezien als vergeten” en wordt een beeld van de kwetsbare oudere migrant geschetst die heel anders is dan iemand met Nederlandse wortels. En hoewel steeds vaker wordt gezegd dat de diversiteit onder oudere migranten groot is, blijft het politieke, wetenschappelijke en maatschappelijke debat hangen rondom mensen wiens wieg in Marokko, Turkije, Suriname of in de Nederlandse Antillen stond. 

Programma
De opening werd verzorgt door Tineke Abma, bijzonder hoogleraar Ouderenparticipatie bij de afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG) van het Leids Universitair Medisch Centrum en directeur-bestuurder van Leyden Academy. Tineke: “We worden als samenleving niet alleen ouder maar ook steeds diverser. Toch worden de verschillen in categorieën gevangen. Het is eigenlijk heel gek, want zorg is steeds meer persoonsgericht. Maar als het gaat over ouderen met een migratieachtergrond dan gaan we toch weer in hokjes denken.” Daarna was het tijd om mythen en stereotypen te ontkrachten. Nina Conkova van Leyden Academy sprak over beeldvorming, diversiteit en veerkracht, Tineke Fokkema van het NIDI over eenzaamheid, Marina Jonkers van Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam over formele en informele zorg en Hans Bellaart van het Verwey-Jonker Instituut over diversiteitsproof werken. Vervolgens ging men in gesprek over het beleid rondom oudere migranten, met Raymond Hamar de la Brethonière, senior adviseur Zorg gemeente Amsterdam met aandachtsgebieden ouderenbeleid en divers-sensitieve zorg, Niels Rood, beleidsmedewerker welzijn gemeente Leiden met aandachtsgebied langer zelfstandig wonen door ouderen met focus op wonen, de woonomgeving, welzijn en zorg en Marcella Braamskamp, beleidsmedewerker ouderen gemeente Rotterdam met aandachtsgebieden dementie, cultuursensitieve en cultuurspecifieke zorg en (inkoop van) dagbesteding. Vragen die aan bod kwamen, waren onder andere:

• Wat doen gemeentes voor ouderen met een migratieachtergrond, is er speciaal beleid of een actieprogramma en waar richt zich dat op?
• Wat kan de gemeente doen om het welzijn en de zorg voor oudere migranten te verbeteren (stimuleren, aansturen/reguleren, faciliteren)?
• Wat verwacht de gemeente van de ouderen zelf en de eigen gemeenschap?
• Wat verwacht de gemeente van organisaties met een voorzieningenaanbod?
• Wat is de rol van de gemeente de komende decennia en wat zijn aandachtspunten?

Publicatie en podcastserie
Tijdens de bijeenkomst werd vers van de pers het fraaie inspiratieboek ‘Veerkracht vanuit liefde: verhalen van oudere migranten’ gepresenteerd en aan de aanwezigen uitgedeeld. De twintig portretten bevatten unieke levensverhalen van vallen en opstaan, verdriet, twijfel en spijt, maar ook van voldoening en (veer)kracht. Tevens werd de nieuwe podcastserie ‘Mijn leven hier en daar’ aangekondigd. Iedere twee weken vertelt een oudere met een migratieachtergrond zijn of haar verhaal.

In gesprek met oudere migranten
Natuurlijk werd er niet alleen over ouderen met migratieachtergrond gepraat maar ging men ook met hen in gesprek. Een panel bestaande uit vier ouderen met een verschillende achtergrond vertelde over hun wensen en zorgen. Zo gaf een panellid aan dat in een centrum in zijn woonplaats er voor ouderen veel activiteiten worden verzorgd, maar dat er te weinig wordt gedaan om de mensen naar de activiteiten te brengen. Een ander uitte zorgen over de woningnood en overbelaste mantelzorgers. Ook werd aangegeven dat het fijn zou zijn als steunpunten bij de mensen thuis kwamen, zodat men niet in de winter het huis uit moet. De bijeenkomst werd afgesloten met vragen en reacties vanuit het publiek. We hopen dat we me de overkoepelende kennis en gemeenschappelijke visie kunnen komen tot een integrale aanpak.

Deze samenwerking tussen ouderen met een migratieachtergrond, Leyden Academy, UP! en Romanee Rodriguez is mogelijk gemaakt door het Jo Visser fonds en het Hofje Codde en Van Beresteyn. Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met Nina Conkova.