Dat het aantal ouderen in Nederland toeneemt, is al langer bekend. Zo zal volgens het CBS in 2050 de verhouding tussen het aantal 65-plussers ten opzichte van het aantal 20-65-jarigen 47,2% bedragen, terwijl dat in 2021 slechts 33,7% was. Ook hebben we te maken met een groeiend personeelstekort in de ouderenzorg. Dit ligt niet alleen aan de toename van het aantal ouderen, maar ook aan een afnemende belangstelling voor het werken in de ouderenzorg.
“We weten allemaal dat de zorg in een penibele situatie zit, en de ouderenzorg helemaal. Je moet er alles aan doen om mensen te motiveren en te laten zien dat ouderenzorg niet alleen billen wassen is, dat iemand ook een persoon met onwijs veel levenslessen en humor is. Dat het dus ook gewoon leuk is.” – contactpersoon van een zorglocatie
Persoonlijk contact
Hoe kleur je de beeldvorming over ouderen positiever en hoe laat je jonge mensen zien hoe leuk en waardevol werken in de ouderenzorg kan zijn? De sleutel ligt in ontmoetingen tussen jong en oud: door persoonlijk contact ontstaat waardering en kunnen beelden worden bijgesteld. Daarom brengen Leyden Academy en het Jo Visser fonds middels Zomervisite jongeren op een laagdrempelige manier in contact met ouderen en hun woon- en leefwereld. Sinds de start in 2017 hebben meer dan honderd 16- tot 25-jarigen samen met ouderen die in een zorgorganisatie wonen iets ondernomen. Zo hebben ze gewandeld, koffie gedronken, een ijsje gegeten, boodschappen gedaan, spelletjes gespeeld, foto’s bekeken, gefietst op een duofiets en zijn ze zelfs naar de kermis geweest.
“De bewoners zijn zo blij als je ze even mee naar buiten neemt. Als ik aan kwam lopen zeiden ze eerst ‘Nou ik weet het niet, moet het nou..’ en als we buiten waren dan leefden ze helemaal op. En als we dan terugkwamen vroegen ze ‘Kom je volgende week weer?’. Dat vond ik het leukste, dat zij zo blij zijn met iets kleins.” – Samira, 25 jaar
Extra aandacht
Voor Zomervisite 2021 hebben we de handen ineengeslagen met stichting JOW!, die met een app de jongeren aan ouderen in zorglocaties koppelt. Om meer inzicht te krijgen in de ervaring met Zomervisite en het gebruik van de app, heeft junior onderzoeker Evelien Kelfkens van Leyden Academy een evaluatieonderzoek uitgevoerd. Hieruit komt onder andere naar voren dat de deelnemende jongeren Zomervisite een leuke ervaring vinden, mede door de positieve reacties en waardering van de ouderen. Een aantal van hen heeft aangegeven dat Zomervisite bijdraagt aan het maken van hun studiekeuze in de ouderenzorg. De zorglocaties waarderen de extra aandacht voor de bewoners tijdens een rustige zomerperiode waarin de aandacht voor de ouderen veelal beperkt is omdat personeel en familie op vakantie zijn. Bovendien hebben de jongeren een aanvullende waarde voor de bewoners naast het contact met reguliere vrijwilligers en medewerkers omdat ze andere activiteiten met hen ondernemen, een andere energie met zich meebrengen en een andere positie ten opzichte van de bewoners hebben. Tijdens het contact ligt de focus op welzijn en niet op zorg. De bewoners worden zichtbaar vrolijk van de persoonlijke aandacht die ze krijgen.
“Ik vond het interessant om te horen over dingen die zij hebben meegemaakt, Zoals bijvoorbeeld Nederland in oorlog, extreem veel armoede en honger. Het is waardevol dat je meer van een andere generatie weet en ik een positiever beeld over hen heb gekregen. Ik ging altijd met een enorme glimlach weg en kwam blijer thuis na Zomervisite.” – André, 16 jaar
Positieve dingen
Samenvattend laat de evaluatie zien dat Zomervisite alle betrokken partijen – contactpersonen binnen de zorgorganisaties, jongeren en ouderen – positieve dingen heeft gebracht, ondanks dat het door het coronavirus en de daarmee samenhangende beperkingen op kleine schaal is uitgevoerd. Daarbij is Zomervisite voor de initiatiefnemers een mooie manier om voeling te houden met het werk van de zorgmedewerkers en het leefplezier van de bewoners in zorgorganisaties.
Klik hier voor het rapport met ervaringen en aanbevelingen naar aanleiding van het evaluatieonderzoek.
Ben je 16 tot 25 jaar en lijkt het je leuk om in juli en augustus 2022 samen met een bewoner iets gezelligs te ondernemen of wil jouw zorglocatie mogelijk Zomervisite-jongeren ontvangen? Laat het ons alvast weten door een mail te sturen!
Universiteit Leiden, het LUMC, Hogeschool Leiden en gemeente Leiden zijn de hoofdpartners in het wetenschapsfestival. Ook onderzoekers van Leyden Academy leveren een bijdrage. Zo maken we onder meer op donderdag 3 februari een (online?) stadwandeling op zoek naar verleidingen, gaan we op dinsdag 31 mei de Ecotuin in en staan we op zaterdag 11 juni in samenwerking met wetenschappers van het LUMC stil bij de levensloop – uiteraard onder voorbehoud van de dan geldende coronamaatregelen.
Complexe en veelzijdige uitdaging
Meepraten over toekomst ouderenzorg