‘Persoonlijke aandacht in verpleeghuizen nu belangrijker dan ooit’

‘Persoonlijke aandacht in verpleeghuizen nu belangrijker dan ooit’

“Met het leefplezierplan laten we zien dat mensen ook best heel gelukkig kunnen zijn in het verpleeghuis. Ondanks alle lichamelijke en psychische ongemakken, ondanks dat ze zelf niet alles meer kunnen doen. En ondanks het coronavirus.’’ Vandaag in Leidsch Dagblad vertellen projectleider Josanne Huijg van Leyden Academy en teamleider Ineke Westerik van zorgorganisatie Topaz over het Leefplezierplan-project.

Verpleeghuis Zuydtwijck van Topaz in Leiden is één van de locaties die experimenteren met het Leefplezierplan, een werkwijze met als doel de wensen en verlangens van bewoners centraal te stellen en op een andere manier kwaliteit te verantwoorden. Leefplezier zit in bijzondere activiteiten, zoals het mooie voorbeeld in het artikel van de bewoner die graag nog eens naar de bowlingbaan wilde. Maar ook in kleine alledaagse wensen, gewoontes en rituelen: “Juist nu zijn de kleine geluksmomenten van essentieel belang om aandacht te hebben voor de kwaliteit van leven en sterven. Zorgmedewerkers zijn nu de enigen in de nabijheid van bewoners die dit kunnen bieden.’’

U vindt het volledige artikel op de website van Leidsch Dagblad.

Manifest Leyden Academy: Ouderen en corona – vier lessen en kansen

Manifest Leyden Academy: Ouderen en corona – vier lessen en kansen

Onze missie is het verbeteren van de kwaliteit van leven van oudere mensen. Die staat sinds het uitbreken van de corona-pandemie ernstig onder druk. Ouderen vormen de belangrijkste risicogroep en de maatregelen om het virus in te dammen, grijpen diep in op het (sociale) leven van ons allen en van senioren in het bijzonder. De waardigheid van ouderen in al hun diversiteit, en de zorg voor kwetsbare ouderen in verpleeghuizen vragen meer dan ooit om onze aandacht.

De crisis legt pijnpunten en misvattingen bloot in de wijze waarop wij als samenleving, en zeker als beleidsmakers, kijken naar ouderen en hun positie in en bijdrage aan de maatschappij. Die zijn niet nieuw maar worden nu, onder hoogspanning, verder uitvergroot. We kunnen hier lessen uit trekken, en vooral ook de kansen benutten die deze periode ons aanreikt:

1. Er wordt veel over ouderen gesproken. Maar waar is hun eigen perspectief, bijvoorbeeld bij het bepalen van de coronamaatregelen? Neem de stem van ouderen serieus en betrek hen actiever bij het ontwikkelen van beleid en maatregelen, die tenslotte vooral henzelf (be)treffen. Waardeer hun kennis en ervaring en bouw met hen aan een duurzaam, gelijkwaardig partnerschap. Schat ook de ouderenzorg op waarde: niet omdat het economisch rendabel is, maar omdat deze zorg bijdraagt aan de waardigheid van ouderen en een goede laatste levensfase.

2. Ook in deze tijd hebben we de neiging om oudere mensen in hokjes in te delen, zoals ‘kwetsbaar’ of ‘eigenwijs’. Dit doet geen recht aan de grote diversiteit onder ouderen en het beperkt mensen in hun vrijheid en mogelijkheden. Deel ouderen niet langer in hokjes in en zie en waardeer ieder mens als een uniek individu, met eigen kracht en kwetsbaarheid. Laten we de bijzondere solidariteit van deze coronatijd vasthouden en ons best doen om ons meer in elkaar te verdiepen, beter naar elkaar te luisteren en niet te snel te oordelen.

3. Op latere leeftijd hechten mensen vooral veel waarde aan betekenisvolle relaties, en juist die zijn door de coronamaatregelen doorkruist. Geef zorgmedewerkers ruimte voor maatwerk, geef hen het vertrouwen om dilemma’s rondom behoeften en verlangens af te wegen. Ook in crisistijd geldt dat de medische behoeften en persoonlijke verlangens van verpleeghuisbewoners twee verschillende dingen zijn die in balans moeten worden benaderd. En dat betekenisvolle relaties onmisbaar zijn voor hun kwaliteit van leven.

4. Ongezonde mensen worden onevenredig hard door de crisis getroffen. Dat is niet hun eigen schuld, maar te wijten aan hoe we onze samenleving hebben ingericht. Pas de omgeving zo aan dat deze uitnodigt tot een gezondere leefstijl. We hebben bewezen dat we bereid en in staat zijn om winkels, kantoren, het openbaar vervoer en de publieke ruimte in korte tijd om te bouwen om de corona-epidemie het hoofd te bieden. We kunnen eenzelfde krachtsinspanning leveren om de stille epidemie van welvaartsziekten aan te pakken.

Laten we de handen ineenslaan om alle Nederlanders te helpen vitaler, betekenisvoller en in verbondenheid oud te worden, met oog voor de grote kansenongelijkheid die corona ook weer zichtbaar maakt. Laten we hoop putten uit de ongekende creativiteit en solidariteit die aan de oppervlakte zijn gekomen.

We zien een geweldige bereidheid om iets voor elkaar te betekenen: een vruchtbare basis om met elkaar onze samenleving vitaler, veerkrachtiger en inclusiever te maken. De kansen liggen er: dit is het moment om ze te grijpen.

Lees hier ons complete manifest Ouderen en corona, vier lessen en kansen.

Waarom is de ouderenzorg het kind van de rekening?

Waarom is de ouderenzorg het kind van de rekening?

Vandaag besteedt de Volkskrant aandacht aan de achtergestelde positie van de ouderenzorg ten opzichte van de ziekenhuizen. De verpleeghuizen kwamen pas laat op de radar van het Outbreak Management Team, kregen weinig media-aandacht en stonden achterin de rij bij de verdeling van beschermingsmiddelen en in het testbeleid. De deskundigen die in het artikel aan het woord komen wijten dit aan het statusverschil tussen de ‘cure’ en de ‘care’, tussen genezen en zorgen, tussen de hightech-wereld van het ziekenhuis en de bedachtzaamheid van het verpleeghuis. Deze hiërarchie in de zorg is niet nieuw en wordt dan ook in een bredere historische context geplaatst.

In het 2-pagina artikel komen experts aan het woord als Conny Helder (bestuurslid TanteLouise en branchevereniging Actiz), Jeroen van den Oever (bestuursvoorzitter Fundis), Henk Nies (Vilans) en Tineke Abma namens Leyden Academy. Tineke neemt ook de optimistische slotconclusie voor haar rekening: “Het stilleggen van de economie om de kwetsbaren te beschermen, kun je zien als een ultieme daad van solidariteit. Die waardering die er nu komt, dat is het wenkend perspectief dat we vast zullen moeten houden.”

U vindt het volledige artikel op de website van de Volkskrant.

Versoepeling bezoekverbod verpleeghuizen in Hart van Nederland

Versoepeling bezoekverbod verpleeghuizen in Hart van Nederland

Sinds maandag 11 mei mogen de bewoners in 25 Nederlandse verpleeghuizen weer voorzichtig bezoek ontvangen. Actualiteitenprogramma Hart van Nederland op SBS6 besteedde hier ’s avonds aandacht aan met onder meer een reportage vanuit woonzorgcentrum Lelypark in Wieringerwerf.

In de studio mocht Tineke Abma, directeur van Leyden Academy, een toelichting geven op de versoepeling van het bezoekverbod. Het gaat om een heel moeilijke afweging tussen enerzijds de veiligheid van bewoners en zorgmedewerkers, en anderzijds de kwaliteit van leven van bewoners waarbij het contact met geliefden en familie onmisbaar is. “Het accent is gelegd op het beschermen van mensen en het voorkomen van besmetting, maar er zijn natuurlijk ook andere waarden die belangrijk zijn. Zoals het contact met je naasten, de aanraking, het welbevinden,” zei Tineke. Zij pleitte in het interview dan ook voor ruimte voor maatwerk, en meer luisteren naar de wensen en behoeften van bewoners en familie. De uitzending is door circa 550.000 mensen bekeken.

U kunt het studio-interview met Tineke Abma hier terugkijken (vanaf 07:30).

Japan deelt ervaringen Nederlandse senioren in coronatijd

Japan deelt ervaringen Nederlandse senioren in coronatijd

Samen met stichting GetOud verzamelen we sinds eind maart de verhalen van Nederlandse senioren op het platform Wij & corona. Inmiddels hebben zo’n 130 mensen op de website gedeeld hoe zij de coronatijd ervaren, hoe hun leven is veranderd en hij zij de toekomst zien. De verhalen trekken ook de aandacht in het buitenland: zo zijn negen verhalen naar het Japans vertaald door International Longevity Center (ILC) Japan.

“We strongly believe that the project by Leyden Academy is extremely valuable in showing how older adults handle the COVID-19 pandemic,” aldus Shinichi Ogami van ILC-Japan. Zij delen de verhalen met Japanse senioren, en bereiden zelf ook een project voor waarbij ouderen worden geïnterviewd over hun ervaringen in coronatijd. Hopelijk kunnen we die verhalen op termijn ook een plek geven op Wij & corona.

De negen naar het Japans vertaalde verhalen van Nederlandse senioren kunt u hier lezen. De originele verhalen van Dick (99), Netty (74), Pieter (82), Jeltje (82), Truus (85), Wil (76), Nancy (74), Mieke (94) en Hans (80, zie hieronder) vindt u op platform Wij & corona.

 

Tineke Abma in de Volkskrant over bezoekverbod verpleeghuizen

Tineke Abma in de Volkskrant over bezoekverbod verpleeghuizen

Heel voorzichtig gaan de deuren in de ouderenzorg weer van het slot. Vanaf maandag 11 mei a.s. gaan de eerste 25 verpleeghuizen open voor bezoekers, zij het met mate en onder strikte voorwaarden. Voor veel familieleden, mantelzorgers en bewoners kan het niet snel genoeg gaan. Bij de afweging tussen veiligheid en kwaliteit van leven is het betrekken van familie en bewoners ver te zoeken, stelt Tineke Abma vandaag in De Volkskrant: ‘Het zijn heel moeilijke dilemma’s die je het liefst open zou bespreken. Pas dan kun je tot maatwerk komen, tot een afweging wat voor welke bewoner goede zorg is.’

De echtgenoot die al 65 jaar is getrouwd en niets liever doet dan knuffelen met zijn vrouw, snakt naar een versoepeling van het bezoekverbod. Er zijn ook bewoners voor wie het anders uitpakt. Zo vertelt Annemarie Zirkzee in het Volkskrant-artikel dat haar 90-jarige vader juist baat lijkt te hebben bij de rust op de afdeling: “De ‘triggers’ die agressie op konden roepen zijn verdwenen.” Ze deelde eerder haar verhaal op platform Wij & corona. Een herkenbare situatie voor Monique Cremers, bestuurder van De Zorgcirkel: “Ik begrijp heel goed dat de overheid kaders moet geven, maar ik hoop dat aan ons wordt toevertrouwd dat we die op maat toepassen.”

U vindt het volledige artikel op de website van de Volkskrant.

Serie gratis webinars over corona in langdurige zorg

Serie gratis webinars over corona in langdurige zorg

Vanaf dinsdag 12 mei tot en met 16 juni 2020 organiseert de Specialisme Ouderengeneeskunde Opleiding Leiden (SOOL), samen met Leyden Academy, het LUMC, GGD Hollands Midden, Antibioticaresistentie Zorgnetwerk Holland West en Boerhaave Nascholing, een wekelijkse online webinar over een actueel onderwerp met betrekking tot Covid-19 in verpleeghuizen en instellingen voor langdurige zorg. De webinars starten om 19.30 uur en duren ongeveer 1 uur. Deelname is kosteloos. Meer informatie en inschrijven vindt u op de website van Boerhaave Nascholing.

Serie van zes afleveringen
In zes weken worden verschillende facetten van Covid-19 in relatie tot de langdurige zorg belicht. In elke aflevering verzorgen twee à drie deskundigen de lezingen en zij zullen ook vragen beantwoorden. De webinars worden live uitgezonden vanuit het LUMC en zijn na afloop beschikbaar om terug te kijken. Wilco Achterberg, hoogleraar Institutionele zorg en ouderengeneeskunde, treedt op als gespreksleider.

Data en onderwerpen

  • dinsdag 12 mei: Ziektebeeld en behandeling van Covid-19 bij ouderen in instellingen. Door specialist ouderengeneeskunde Jentie Kraamer, internist-infectioloog Merel Lambregts en internist-ouderengeneeskunde dr. Simon Mooijaart. U kunt deze webinar hier terugkijken.
  • dinsdag 19 mei: Ethische beschouwing van het bezoekverbod in instellingen. Met onder meer arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom, vanuit Topaz bestuurder Lia de Jongh en verzorgende Wilma Duivenvoorde en Shosha Melkman, voorzitter cliëntenraad Zonnehuisgroep Amstelland. U kunt deze webinar hier terugkijken.
  • dinsdag 26 mei: Isolatie en cohortering. U kunt deze webinar hier terugkijken.
  • dinsdag 2 juni: Personeelsbeleid en praktijkvoering. U kunt deze webinar hier terugkijken.
  • dinsdag 9 juni: Samenwerken in de regio. U kunt deze webinar hier terugkijken.
  • dinsdag 16 juni: Herstel en lange termijn. U kunt deze webinar hier terugkijken.

Doelgroep
De webinars zijn primair gericht op deelname van:

  • Specialisten ouderengeneeskunde;
  • A(n)ios ouderengeneeskunde;
  • Verpleegkundig specialisten werkzaam in verpleeghuizen;
  • AVG, a(n)ios AVG, verpleegkundig specialisten werkzaam in instellingen voor verstandelijk gehandicapten;
  • Artsen en verpleegkundig specialisten werkzaam in GGZ-instellingen voor langdurige zorg.

De uitzendingen kunnen ook interessant zijn voor:

  • Artsen en verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen werkzaam in de thuiszorg;
  • Geestelijk verzorgers, psychologen en paramedici;
  • Bestuurders, directie en managers van verpleeghuizen en thuiszorgorganisaties.
Tineke Abma: geef ouderen een stem in de coronamaatregelen

Tineke Abma: geef ouderen een stem in de coronamaatregelen

Experts bepalen het debat over het coronabeleid, zoals virologen, epidemiologen en medisch specialisten. Er gaan steeds meer stemmen op om méér deskundigen te betrekken bij het doordenken van de crisis. Maar één perspectief ontbreekt tot op heden vrijwel geheel: dat van de mensen die we willen beschermen, de meest kwetsbare, oudere burgers. Dit betoogt Tineke Abma, directeur van Leyden Academy, op de website van Sociale Vraagstukken.

Het ontkennen van de stem van ouderen is niet alleen een probleem ten tijde van corona, volgens Abma: “De crisis vergroot dit uit, waardoor nu scherp zichtbaar wordt dat de mensen om wie het gaat, nauwelijks zeggenschap hebben. (…) In onze oplossingsreflex als experts vergeten we naar ouderen te luisteren. Zo missen we een schat aan kennis en inzichten en sluiten onze oplossingen, en de communicatie hierover, niet altijd goed aan bij hun leefwereld.”

Abma roept beleidsmakers op om het perspectief van ouderen serieus te nemen: “Baseer het beleid en de maatregelen meer op hun verhalen en ervaringen en blijf met de ouderen in gesprek om, zeker in tijden van grote onzekerheid en complexiteit, besluiten waar nodig bij te sturen.” Zij illustreert haar pleidooi met treffende uitspraken van senioren Loek, Merapi, Dineke en Joke vanuit verhalenplatform Wij & corona.

Lees het gehele opinieartikel op de website van Sociale Vraagstukken.

Vijf “goedgemutste senioren” in De Telegraaf

Vijf “goedgemutste senioren” in De Telegraaf

Dagblad De Telegraaf besteedt vandaag aandacht aan verhalenplatform Wij & corona, een initiatief van Leyden Academy en stichting GetOud. In een fraai 2-pagina artikel komen vijf senioren aan het woord die eerder hun verhaal deelden op Wij & corona. Zoals 99-jarige Dick uit Den Haag, die zijn dagelijkse uitje naar het casino mist maar de moed erin houdt. ‘Ouwe rocker’ Hans (71) stond in december nog op de planken in Paradiso, maar nu is het zijn beurt om te applaudisseren voor zijn Annemiek, die hem thuis liefdevol verzorgt.

De 95-jarige Loek uit Rosmalen vertelt in het artikel hoe hij zijn huis brandschoon houdt, en hoe hij ernaar uitkijkt om straks weer te kunnen linedancen. Misschien herkent u Loek van de zwart-wit foto op de homepage van deze website? Zijn portret fungeert dit jaar immers als het ‘gezicht’ van Leyden Academy.

Klik hier voor het Telegraaf-artikel ‘Senioren goedgemutst in kleine wereld’.

Bekijk ook de video van Dick (99) die zichzelf in de krant terugziet: “Wel jammer dat de foto in tweeën gedeeld is.”

 

Honours Course ‘Innovating Health and Well-Being’ in het teken van COVID-19

Honours Course ‘Innovating Health and Well-Being’ in het teken van COVID-19

Vandaag is de Honours Course ‘Innovating Health and Well-Being through Entrepreneurship’ van start gegaan, een co-productie van Leyden Academy en PLNT Leiden. De Honours Class maakt onderdeel uit van de speciale extra-curriculaire vakken voor talentvolle masterstudenten, die in multidisciplinaire teams werken aan innovatieve oplossingen voor uitdagingen rondom gezondheid en welbevinden. Gezien de bijzondere tijd waarin we ons bevinden, zijn deze opgaven gerelateerd aan de uitdagingen waarvoor de coronacrisis ons stelt. In de komende tien weken zullen vijftig bachelor- en masterstudenten van Universiteit Leiden zich via een virtuele leerervaring vastbijten in complexe vraagstukken als:

  • Hoe blijven we in contact met zelfstandig wonende ouderen die niet beschikken over digitale middelen?
  • Hoe leggen we de maatregelen uit aan kinderen, jongeren, mensen die laaggeletterd zijn of mensen met een verstandelijke beperking?
  • Hoe houden we (het beperkte aantal) hulpverleners gezond, terwijl ze voor kwetsbare mensen zorgen en thuis een gezin hebben?
  • Hoe kunnen we in deze tijd omgaan met eenzaamheid onder studenten, jongeren en senioren?
  • Hoe moeten we omgaan met ‘social distancing’ in de laatste fase van iemands leven?

Het curriculum start met het definiëren en analyseren van het probleem, gevolgd door design thinking-processen (creativiteit en innovatie), het beter begrijpen van de eindgebruiker en testen met MVP’s (minimum viable product of service), en sluit af met het toetsen of de oplossing levensvatbaar is, via business modeling en value proposition. We hopen dat uiteindelijk de innovaties positief zullen bijdragen aan de vraagstukken waarmee we ons in deze deze onwerkelijke tijd geconfronteerd zien.

Kijk voor meer informatie op Studiegids Universiteit Leiden.