Intergenerationele interactie kan bijdragen aan een betere mentale gezondheid. Door met elkaar in contact te komen, ontwikkelen zowel jongeren als ouderen empathie en begrip voor elkaars uitdagingen en perspectieven.
Bij Slowdates worden diverse jongeren en ouderen met elkaar in contact gebracht. Er wordt serieus gepraat en ook heel veel gelachen. In de loop van de middag heeft men elkaar een beetje beter leren kennen. Per keer wordt een thema en een werkvorm gekozen, en is er een proeverij. De thema’s zijn bijvoorbeeld geld, reclame en beïnvloeding, vooroordelen, mode en zomervakantie. De werkvormen kunnen variëren van pitches, kringgesprek, tweegesprekken, vragen, creatieve uitspatting etc. Er wordt gestreefd naar een evenwicht tussen diepgang en afwisseling, lichtvoetige en serieuze gesprekken. In de pauze is er een proeverij, verzorgd door de andere generatie. Energiedrankjes, broodje bapao, noedels en advocaatjes met slagroom zijn al voorbij gekomen.
Slowdates is opgezet door de Gruitpoort, een creatieve broedplaats in de Achterhoek. Op verzoek van de initiatiefnemer hebben onderzoekers van Leyden Academy gekeken naar de opzet en uitvoering van Slowdates. Hieruit komt onder andere het volgende naar voren: “In de huidige opzet zijn de Slowdates een werkvorm die een duidelijk intergenerationeel doel beoogt en er ook in slaagt dit waar te maken tijdens de bijeenkomsten. Mensen van verschillende generaties en met verschillende achtergronden komen samen, gaan het gesprek met elkaar aan en leren van elkaar. Dat de intergenerationele dialoog zo goed tot stand komt is zeker te danken aan een gespreksleiding die de deelnemers goed aanvoelt en het vertrouwen van de deelnemers geniet. Ook de diversiteit aan jongere en oudere deelnemers houdt het gesprek levendig. Veelzijdigheid en flexibiliteit lijkt de kracht van de werkvorm van de Slowdates te zijn: de opzet van een begeleide bijeenkomst in informele sfeer biedt ruimte voor creatieve invullingen, diepgang waar nodig en luchtigheid waar gewenst.”
Iedere 1e en 2e maandag van de maand zijn er van 15.00-17.00 uur Slowdates in het Jongerencentrum van de Gruitpoort in Doetinchem. Klik hier voor meer informatie.
Foto’s beschikbaar gesteld door de (amateur)fotografen van de Gruitpoort, waaronder R. Falke.
Met Zomervisite brengen Leyden Academy en het Jo Visser fonds jongeren in contact met ouderen in een zorgorganisatie. Ze ondernemen samen gezellige activiteiten op basis van de interesses van de ouderen. Zo brengen we jong en oud met elkaar op een plezierige manier in contact en laten we jongeren kennismaken met de ouderenzorg.
Meer ouderen, minder verzorgenden
Meer studenten kiezen voor een opleiding in de zorg. Helaas kiest minder dan 5 procent van de studenten uiteindelijk voor een baan in de ouderenzorg. En met het groeiende aantal ouderen is dat zorgwekkend. In Nederland wonen ongeveer 115.000 mensen in een verpleeghuis, en in 2025 zullen dat er naar verwachting ruim 145.000 zijn. En dat terwijl er nu al ruim 55.000 vacatures in deze sector onvervuld zijn. Om dit nijpende tekort aan goed opgeleid personeel de komende jaren op te lossen, is het van groot belang om de beeldvorming over ouderenzorg positiever te kleuren.
Zinvolle en leuke ontmoetingen in de ouderenzorg
Hoe verleid je jonge mensen tot een loopbaan in de ouderenzorg? De sleutel ligt in ontmoetingen tussen jong en oud: door persoonlijk contact ontstaat waardering en kunnen beelden worden bijgesteld. Daarom brengen Leyden Academy en het Jo Visser fonds middels Zomervisite jongeren op een laagdrempelige manier in contact met ouderen en hun woon- en leefwereld. We maken daarbij gebruik van een door stichting JOW! ontwikkelde app. De bedoeling is het contact tussen jong en oud zoveel mogelijk 1-op-1 te laten zijn. Sinds de start van Zomervisite in 2017 hebben ruim honderdvijftig 16- tot 25-jarigen samen met ouderen die in een zorgorganisatie wonen iets ondernomen. Zo hebben ze gewandeld, koffie gedronken, een ijsje gegeten, boodschapjes gedaan, spelletjes gespeeld, foto’s bekeken, gefietst op een duofiets en gekletst.
Klein gebaar, groot plezier
Het verbaasde veel deelnemers dat de ouderen vaak zo open zijn en veel over zichzelf en over vroeger vertellen. Wat ze vooral terugkregen van de ouderen was waardering. Ook bezorgde deze ervaring de deelnemers een duidelijker beeld van ouderen en van de zorg eromheen. Een paar deelnemers gaven van te voren al aan dat zij een zorgopleiding gaan doen en in de ouderenzorg willen gaan werken. Voor hen was dit een manier om ook in de praktijk te zien of dit bij hun past. Naar aanleiding van Zomervisite hebben enkele deelnemers zelfs de mogelijkheid van een welzijnscontract aangeboden gekregen.
“Ik ging altijd met een enorme glimlach weg en kwam blijer thuis na Zomervisite”, “Het is waardevol dat je meer van een andere generatie weet” en “Ik vond het zo leuk dat ik nu een opleiding in de zorg start en in de ouderenzorg een baan zoek” is een greep uit de vele enthousiaste reacties die we naar aanleiding van Zomervisite 2021 hebben ontvangen. Klik hier voor meer ervaringen van jongeren aan voorgaande Zomervisites.
Beeldvorming van jongeren over ouderen
Aan Zomervisite hebben we in 2018 en 2022 onderzoek gekoppeld om inzicht te krijgen in de beeldvorming van jongeren rondom ouderen en de motivatie om met ouderen te werken en hoe ouderen deze ontmoetingen ervaren. Het onderzoek werd uitgevoerd door middel van kwalitatieve interviews en ondersteunende vragenlijsten. Samenvattend laat die evaluatie zien dat alle betrokken partijen – contactpersonen binnen de zorgorganisaties, jongeren en ouderen – positieve dingen heeft gebracht, van ‘andere energie’ tot andere beeldvorming over ouderen en de ouderenzorg. Klik hier voor ons nieuwsbericht over Zomervisite 2022.
Leyden Academy en het Jo Visser fonds (voorheen Vereniging Het Zonnehuis) dragen gezamenlijk bij aan een betere kwaliteit van het onderwijs in de ouderenzorg en willen de negatieve beeldvorming over oudere mensen bijstellen. Het doel is om mbo- en hbo-studenten uit te dagen om met een frisse blik te kijken naar de zorg voor oudere mensen en na te denken hoe deze kan worden verbeterd. Samen met regionale onderwijsinstellingen, gemeentes en andere partijen wordt gezocht naar de verbindende factor om kennis te vergroten en de beeldvorming over ouderen te verbeteren. Hieronder lichten we enkele activiteiten toe.
Zomervisite Onder de noemer ‘Zomervisite’ zijn (aankomende) studenten Zorg & Welzijn uitgenodigd om via een zorgorganisatie bij ouderen op bezoek te gaan en samen iets te ondernemen: van het maken van een wandeling, muziek luisteren, een boodschap doen, of samen op het terras genieten van de zon. Studenten komen zo in aanraking met de belevingswereld van ouderen en raken geïnspireerd door de ontmoetingen. Sinds de start in 2017 hebben ruim honderd jongeren via deze zomervisites de woon- en leefomgeving van (kwetsbare) ouderen leren kennen. Volgens de deelnemers heeft het bijgedragen aan een genuanceerder beeld van ouderen en de ouderenzorg, en was het een verrijkende ervaring. We hebben het voornemen om in juli en augustus 2020 weer Zomervisite te faciliteren. Meer informatie? Klik hier.
Inspiratie- en kennisdagen De afgelopen jaren boden regionale Levenslessen door het hele land ruim 1.500 scholieren een verfrissend perspectief op ouderenzorg. Studenten raken geïnspireerd door de ontmoetingen met ouderen en stellen hun vooroordelen bij. De ontmoetingen dragen bij aan meer begrip en een betere verstandhouding tussen generaties. Docenten zijn verrast dat studenten zo enthousiast zijn en met nieuwe ideeën over de zorg voor ouderen komen. Zorginstellingen krijgen een beeld wat de knelpunten in de praktijk zijn en hoe stages worden ervaren. Voor gemeentes en maatschappelijke instellingen zijn de Levenslessen een manier om te peilen hoe de kennis en ervaring van studenten al dan niet aansluit bij de vraag van zorgorganisaties en hun cliënten.
Na het contact met ouderen hebben de studenten hun ervaringen omgezet in originele ideeën. Vervolgens werden deze tijdens Inspiratie- en kennisdagen aan een breed publiek gepitcht; van een slimme deurmat tegen babbeltrucs tot een Tinder-app die ouderen matcht met een adoptiekleinkind. Het idee van Lilian Djarkasi, kickbokslessen voor dementerende ouderen, is zelfs genomineerd voor een Appeltje van Oranje.
Stichting GetOud heeft twintig van deze levenslessen als rolmodellen geportretteerd om inspirerende ontmoetingen tussen jong en oud te tonen.
Kameraad
Het project Kameraad koppelt een maatje aan mensen met dementie, een buddy die lichtheid en kleur in het leven kan brengen. Tegelijkertijd kan de mantelzorger even op adem komen. Binnen Levensles hebben we ons ingezet voor dit project omdat het zorgonderwijs en de ondersteuning van mensen met dementie verbindt. Mbo-studenten worden zo een maatje voor thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers. Hierbij staan niet de ziekte en de beperkingen centraal, maar de persoon en zijn of haar mogelijkheden. Na een succesvolle Friese editie volgen nu ook mbo-studenten ROC TOP in Amsterdam het goede voorbeeld. Op de Dementie Verhalenbank zijn gedichten, filmpjes, presentaties en verslagen te vinden die studenten maakten van deze vaak bijzondere ontmoetingen.
‘Het is belangrijk dat onderwijspartijen beter samenwerken om de kwaliteit van het onderwijs in de zorg voor ouderen te verbeteren’ – Jet Bussemaker, hoogleraar leerstoel ‘Beleid, wetenschap en maatschappelijke impact, in het bijzonder in de zorg’
Meer informatie over Levensles en de projecten? Neem dan contact op met Danielle Swart.
Slowdates is opgezet door de Gruitpoort, een creatieve broedplaats in de Achterhoek. Op verzoek van de initiatiefnemer hebben onderzoekers van Leyden Academy gekeken naar de opzet en uitvoering van Slowdates. Hieruit komt onder andere het volgende naar voren: “In de huidige opzet zijn de Slowdates een werkvorm die een duidelijk intergenerationeel doel beoogt en er ook in slaagt dit waar te maken tijdens de bijeenkomsten. Mensen van verschillende generaties en met verschillende achtergronden komen samen, gaan het gesprek met elkaar aan en leren van elkaar. 
Dat de intergenerationele dialoog zo goed tot stand komt is zeker te danken aan een gespreksleiding die de deelnemers goed aanvoelt en het vertrouwen van de deelnemers geniet. Ook de diversiteit aan jongere en oudere deelnemers houdt het gesprek levendig. Veelzijdigheid en flexibiliteit lijkt de kracht van de werkvorm van de Slowdates te zijn: de opzet van een begeleide bijeenkomst in informele sfeer biedt ruimte voor creatieve invullingen, diepgang waar nodig en luchtigheid waar gewenst.”
Beeldvorming van jongeren over ouderen
