Onderzoek

Leefstijlprogramma de Kwekerij

De Kwekerij is een leefstijlprogramma dat mensen met diabetes type 2 helpt om duurzaam gezonder te leven. Hierbij is peer coaching het uitgangspunt: de deelnemers in de groep coachen en motiveren elkaar, zonder hulp van een (zorg)professional. Uit onderzoek blijkt dat mensen hun diabetes kunnen ‘omkeren’ door meer te bewegen en gezonder te eten. Tegelijkertijd blijkt het erg moeilijk om een gezonde leefstijl toe te passen én vol te houden. De twee succesvolle burgerinitiatieven Stichting Je Leefstijl Als Medicijn en Vitality Club zijn onderdeel van het project ‘De Kwekerij’ en hebben laten zien dat peer coaching kan helpen om deze doelen te bereiken:

  • Stichting Je Leefstijl Als Medicijn  is een burgerinitiatief met een online community van mensen met diabetes type 2 die elkaar ondersteunen om gezonder te leven.
  • Vitality Clubs zijn lokale beweegclubs voor en door buurtbewoners van 55 jaar en ouder, opgericht door Leyden Academy. De deelnemers sporten samen in de wijk en coachen elkaar. De beweeggroepen zijn daardoor laagdrempelig, goedkoop en duurzaam.

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Leyden Academy zijn verantwoordelijk voor de wetenschappelijke evaluatie van de effecten van het leefstijlprogramma. De eerste pilot is van start gegaan om ervaring op te doen. In het voorjaar van 2022 start het wetenschappelijk onderzoek met een looptijd van twee jaar.

“We weten dat mensen van diabetes type 2 kunnen genezen door hun leefstijl aan te passen. Maar we weten ook allemaal hoe lastig het is om je gedrag duurzaam te veranderen. We hebben veel goede ervaringen opgedaan met peer coaching-interventies zoals de Vitality Club, waar wijkgenoten samen aan hun conditie werken. We zien dat mensen komen meedoen om fitter te worden, maar blijven terugkomen omdat het zo gezellig is. We hopen dit effect ook te zien Bij de Kwekerij.” – Onderzoeker David van Bodegom van Leyden Academy, tevens hoogleraar Vitaliteit aan het LUMC

De Kwekerij is een samenwerking van Leyden Academy, Stichting Je Leefstijl als Medicijn, LUMC, QULI B.V. en stichting Vitality Club.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frank Schalkwijk.

Werken aan een gezonde leefstijl bij de Kwekerij

Werken aan een gezonde leefstijl bij de Kwekerij

leydenacademy

In kwekerij de Ecotuin in Leiden gaat vandaag een pilot van start voor een leefstijlprogramma dat mensen met diabetes type 2 helpt om duurzaam gezonder te leven. Uit onderzoek blijkt dat mensen hun diabetes kunnen ‘omkeren’ door meer te bewegen en gezonder te eten, maar dat het ook moeilijk is om gedrag te veranderen én dit vol te houden. Doel van het nieuwe leefstijlprogramma ‘Bij de Kwekerij’ is dat mensen samen aan de slag gaan en elkaar motiveren om gezonder te leven.

Dit project is een samenwerking van Leyden Academy, het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), reïntegratiebedrijf DZB Leiden en Stichting Je Leefstijl als Medicijn. Samen ontwikkelen en onderzoeken de partners een leefstijlprogramma waaraan diabetes type 2-patiënten kunnen deelnemen. Dit kunnen patiënten zijn van het LUMC, van huisartsenpraktijken uit de omgeving maar ook kandidaten van DZB Leiden. Ook andere geïnteresseerden met diagnose diabetes type 2 kunnen zich aanmelden door contact op te nemen met onderzoeker Frank Schalkwijk.

Samen tuinieren, koken en bewegen
Bij de kwekerij zijn alle benodigde faciliteiten aanwezig, zoals een ecologische moestuin, een groene omgeving om buiten te bewegen en een professionele keuken om samen te leren gezonder te koken. De deelnemers komen op verschillende dagen in de week bijeen om workshops te volgen: om samen te bewegen, groenten te oogsten in de tuin en te koken. Bij alle activiteiten is peer coaching het uitgangspunt: de groep coacht en motiveert elkaar, zonder hulp van een (zorg)professional.

Naar een effectief leefstijlprogramma
Het doel is om te komen tot een bewezen effectief leefstijlprogramma dat op eigen benen kan staan. In het programma wordt hiertoe een aantal succesvolle (burger)initiatieven gecombineerd:

  • Stichting Je Leefstijl Als Medicijn is een burgerinitiatief met een online community van mensen met diabetes type 2 die elkaar ondersteunen om gezonder te leven.
  • De Vitality Club is een beweegclub voor oudere buurtbewoners, opgericht door Leyden Academy. De deelnemers sporten samen in de wijk en coachen elkaar. De beweeggroepen zijn daardoor laagdrempelig, goedkoop en duurzaam.
  • Het LUMC biedt diverse workshops aan over gezonde voeding vanuit de afdeling Diëtetiek en de centrale keuken.

Twee jaar onderzoek
Onderzoekers van het LUMC en Leyden Academy zijn verantwoordelijk voor de wetenschappelijke evaluatie van de effecten van het leefstijlprogramma. De eerste pilot is nu van start gegaan om ervaring op te doen. In het voorjaar van 2022 start het wetenschappelijk onderzoek met een looptijd van twee jaar. Onderzoeker David van Bodegom van Leyden Academy, tevens hoogleraar Vitaliteit aan het LUMC: “We weten dat mensen van diabetes type 2 kunnen genezen door hun leefstijl aan te passen. Maar we weten ook allemaal hoe lastig het is om je gedrag duurzaam te veranderen. We hebben veel goede ervaringen opgedaan met peer coaching-interventies zoals de Vitality Club, waar wijkgenoten samen aan hun conditie werken. We zien dat mensen komen meedoen om fitter te worden, maar blijven terugkomen omdat het zo gezellig is. We hopen dit effect ook te zien Bij de Kwekerij.”

Wetenschappelijke publicatie over onderzoek kunst in de zorg

Wetenschappelijke publicatie over onderzoek kunst in de zorg

leydenacademy

Wat is de impact van actieve kunstparticipatie op de kwaliteit van leven van ouderen? Op 29 juni jl. deelden we de resultaten van de landelijke studie die wij hiernaar uitvoerden in samenwerking met Amsterdam UMC en met ondersteuning van ZonMw. In augustus 2021 is het eerste wetenschappelijke artikel gepubliceerd naar aanleiding van deze studie, in een special issue van het wetenschappelijke tijdschrift International Journal of Environmental Research and Public Health. Het artikel ‘The Value of Active Arts Engagement on Health and Well-Being of Older Adults: A Nation-Wide Participatory Study’ kunt u hier lezen.

Aanleiding voor de studie was dat steeds meer onderzoek uitwijst dat actieve kunstparticipatie de gezondheid en het welbevinden van ouderen kan verbeteren, maar dat het wetenschappelijk bewijs hiervoor nog gefragmenteerd was. Het ontbrak nog aan inzicht in de waarde van kunst vanuit het perspectief van ouderen en een holistische kijk op gezondheid en welzijn. Ons onderzoek had tot doel de bredere waarde te onderzoeken vanuit de perceptie van ouderen zelf, maar ook van kunstenaars, zorgmedewerkers en beleidsmakers. We bestudeerden hiertoe 18 participatieve kunstprojecten (dans, muziek, zang, theater, beeldende kunst, video en spoken word) voor thuiswonende ouderen en bewoners van verpleeghuizen. In deze studie hebben we een participatief design gevolgd met op verhalen en kunst gebaseerde methoden. We verzamelden microverhalen van ouderen en hun (in)formele verzorgers (n = 470).

De bevindingen tonen aan dat kunstparticipatie volgens de deelnemers resulteerde in (1) positieve gevoelens, (2) persoonlijke en artistieke groei, en (3) meer betekenisvolle sociale interacties. Hiermee is aangetoond dat op kunst gebaseerde praktijken het welbevinden en de kwaliteit van leven van ouderen bevorderen. Deze studie benadrukt de intrinsieke waarde van kunstparticipatie en heeft implicaties voor onderzoek en evaluatie.

Het artikel ‘The Value of Active Arts Engagement on Health and Well-Being of Older Adults: A Nation-Wide Participatory Study’ door Barbara de Groot, Lieke de Kock, Yosheng Liu, Christine Dedding, Janine Schrijver, Truus Teunissen, Margo van Hartingsveldt, Jan Menderink, Yvonne Lengams, Jolanda Lindenberg en Tineke Abma verscheen in augustus 2021 in het International Journal of Environmental Research and Public Health.

Bezoek voor meer informatie de website www.kunstindezorg.com en abonneer u op de nieuwsbrief.

WRR: kiezen voor houdbare (ouderen)zorg

WRR: kiezen voor houdbare (ouderen)zorg

leydenacademy

De Nederlandse zorg presteert over het algemeen goed, maar de financiële, personele en maatschappelijke houdbaarheid staan onder druk door ontwikkelingen als de vergrijzing, de opkomst van nieuwe zorgtechnologie en de toename van het aantal chronisch zieken. Het ontbreekt aan scherpe en duidelijke keuzes van de overheid, concludeert de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) vandaag in het rapport Kiezen voor Houdbare Zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak. Om verdere groei van de zorg te begrenzen, moeten volgens de WRR prioriteiten worden gesteld vanuit twee uitgangspunten: waar kunnen we de meeste gezondheidswinst behalen? En in welke delen van de zorg moeten kwaliteit en toegankelijkheid versterkt worden?

Houdbare ouderenzorg
Om de inzichten en analyses in dit rapport te ondersteunen, is een aantal achtergrondstudies uitgevoerd die eerder als zelfstandige publicaties zijn verschenen. Een van deze studies betreft het rapport Houdbare ouderenzorg – Ervaringen en lessen uit andere landen, dat in februari 2021 is gepubliceerd. Deze landenstudie, die de ervaringen en geleerde lessen in kaart brengt in Denemarken, Duitsland, Engeland en Japan, is uitgevoerd door onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing, IQ Healthcare Radboudumc en Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM).

Wensen en verlangens verpleeghuisbewoners
In het WRR-rapport wordt ook ingegaan op de houdbaarheid van de ouderenzorg. Als verbeterpunt wordt het systematisch bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de zorg genoemd, met als kanttekening dat de veiligheidsnormen die op de gehele zorg worden toegepast, wellicht te rigide zijn voor verpleeg- en verzorgingshuizen. Het project Leefplezierplan voor de zorg van Leyden Academy ondersteund door het Ministerie van VWS, wordt in dit kader genoemd als voorbeeld om de wensen en verlangens van de verpleeghuisbewoners als uitgangspunt te nemen.

U vindt het rapport Kiezen voor Houdbare Zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak op de website van de WRR.

Leyden Academy ondertekent Taalpact

Leyden Academy ondertekent Taalpact

leydenacademy

In Nederland zijn zo’n 2,5 miljoen volwassenen ‘laaggeletterd’: zij hebben grote moeite met lezen, schrijven en/of rekenen en zijn vaak digitaal minder vaardig. In de gemeenten Leiden en Leiderdorp zijn er ongeveer 14.500 mensen die door hun laaggeletterdheid niet goed mee kunnen komen in onze samenleving. Om deze situatie te verbeteren, hebben de beide gemeenten en een groot aantal maatschappelijke organisaties afgelopen week het ‘Taalpact’ ondertekend. Namens Leyden Academy zette Miriam Verhage haar handtekening.

Het actieplan Taalpact richt zich op vijf speerpunten: werk en participatie, armoede en schulden, het voorkomen van laaggeletterdheid bij kinderen en het verbeteren van betrokkenheid van ouders, gezondheid en welzijn en de eigen rol van de gemeente. In de landelijke Week van Lezen en Schrijven ondertekenden de Leidse en Leiderdorpse wethouders Yvonne van Delft en Rik van Woudenberg op 8 september jl. het actieplan. Om laaggeletterdheid effectief aan te pakken is samenwerken essentieel. BplusC coördineert daarom het Taalhuis in Leiden en Leiderdorp. In de bibliotheek kunnen mensen terecht met vragen over het taal-, digitaal en rekenaanbod in de regio. Ook zorgt BplusC dat instellingen en partijen uit de regio met elkaar de uitdaging aangaan om laaggeletterdheid te bestrijden en met elkaar in gesprek gaan over thema’s, aanpak en aanbod.

In Nederland zijn er ongeveer 700.000 ouderen die laaggeletterd zijn. In samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven doen wij onderzoek naar hoe deze mensen het ouder worden ervaren en welke ondersteuning zij nodig hebben.

Nieuwe Vitality Clubs in Eindhoven, Katwijk, Hendrik-Ido-Ambacht

Nieuwe Vitality Clubs in Eindhoven, Katwijk, Hendrik-Ido-Ambacht

leydenacademy

In oktober 2016 nam Leyden Academy het initiatief voor de eerste Vitality Club, in Leiden-Noord. Een laagdrempelige club voor oudere buurtgenoten, die op doordeweekse dagen samen buiten sporten en elkaar coachen. Uit onze onderzoeken blijkt dat de deelnemers niet alleen fitter worden, maar dat ook het sociale aspect zeer wordt gewaardeerd: mensen komen voor hun gezondheid, maar blijven terugkomen vanwege de gezelligheid. Inmiddels zijn er vijf Vitality Clubs actief in Leiden en Leiderdorp, en ook in de rest van Nederland schieten de beweegclubs als paddenstoelen uit de grond.

Nieuwe clubs in Eindhoven, Katwijk en Hendrik-Ido-Ambacht
In de zomer van 2021 zijn er weer veel nieuwe Vitality Clubs bij gekomen. Zo is op 29 juli jl. een club van start gegaan in de wijk De Volgerlanden in Hendrik-Ido-Ambacht (klik hier voor meer informatie). In Katwijk wordt de Vitality Club vanaf eind augustus uitgebreid met maar liefst vier nieuwe locaties in de gemeente, naast de succesvolle eerste beweegclub in Rijnsburg. Meer informatie is te vinden op de website van Welzijnskwartier. Ten slotte gaan in Eindhoven vanaf 21 september a.s. drie Vitality Clubs van start: in Woensel-Noord, Stratum en Strijp. Meer informatie vindt u op de website van Eindhoven Sport.

We wensen alle nieuwe Vitality Clubs heel veel plezier met het samen sporten in de buitenlucht!

Wilt u meedoen of misschien een eigen beweegclub beginnen? Kijk op de website van de Vitality Club, met daarop ook een overzicht van actieve locaties. Meer informatie over onze onderzoeken vindt u hier.

RIVM-rapportage Thuiswonende ouderen en COVID-19

RIVM-rapportage Thuiswonende ouderen en COVID-19

leydenacademy

Sinds maart 2020 heeft de coronapandemie de Nederlandse samenleving in haar greep. Het virus en de bijkomende maatregelen treffen de gehele bevolking, maar de gevolgen pakken verschillend uit voor kinderen, jongeren, volwassenen en ouderen. In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) brengt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in kaart hoe het gaat met thuiswonende ouderen. Het betreft een kennisintegratie: het RIVM benut hiervoor bestaande informatiebronnen.

Leyden Academy levert een inhoudelijke bijdrage aan de rapportages: zo wordt onder meer gerefereerd aan ons kwalitatieve onderzoek naar hoe Nederlandse ouderen de coronatijd ervaren. Daarnaast worden de bevindingen geïllustreerd met uitspraken van ouderen zelf vanuit de persoonlijke verhalen op het platform Wij & corona, dat wij samen met stichting GetOud hebben ontwikkeld. Zo komen in de eerste factsheet van februari 2021 Cees (74), Jaap (88) en Loek (89) aan het woord. In de tweede rapportage van juni 2021, die de periode juni 2020 tot en met maart 2021 bestrijkt, zijn uitspraken opgenomen van Wil (85), Louky (93) en mantelzorger Feruze.

Op de website van het RIVM vindt u de eerste rapportage (februari 2021) en de tweede rapportage die op 30 juni 2021 is verschenen.

Publicatie Global Reflections on COVID-19 and Urban Inequalities

Publicatie Global Reflections on COVID-19 and Urban Inequalities

leydenacademy

In juli 2021 is de publicatie Global Reflections on COVID-19 and Urban Inequalities verschenen bij Bristol University Press. Vanuit vier invalshoeken – Community and Society; Housing and Home; Public Space and Mobility; en Policy and Planning – wordt de impact verkend van de coronapandemie op de samenleving en op de levens van mensen.

Het eerste deel, onder redactie van Brian Doucet, Pierre Filion (University of Waterloo, Ontario, Canada) en Rianne van Melik (Radboud Universiteit), behandelt het thema Community and Society, met onder meer het artikel ‘Following the Voices of Older Adults During the COVID-19 Crisis: Perspectives from the Netherlands’, door Leyden Academy-auteurs Jolanda Lindenberg, Paul van de Vijver, Lieke de Kock, David van Bodegom en Niels Bartels. In het artikel wordt ingegaan op de ervaringen van oudere mensen in Nederland tijdens de coronacrisis, aan de hand van de ervaringen van Mbarek, Joke, Wim en Maria die eerder hun verhaal deelden op ons platform Wij & corona. Ook delen we in het artikel bevindingen vanuit ons kwalitatief onderzoek naar oudere mensen in de eerste en tweede coronagolf.

Naast het perspectief van oudere mensen, wordt de coronacrisis in deze uitgave ook belicht vanuit onder meer mensen die onder de armoedegrens leven, (arbeids)migranten, transgenders en mensen met een visuele beperking. De bijdragen komen van over de hele wereld: van Jamaica tot Turkije, en van Nieuw-Zeeland tot Vietnam.

U kunt de publicatie bestellen via Bristol University Press als hardcover (GBP 36,00) en e-book (GBP 10,39).

Lees hier meer over ons onderzoek naar de kwaliteit van leven van oudere mensen in coronatijd.

Samenwerken aan liefdevolle zorg


Als iemand in het verpleeghuis komt wonen, staan medewerkers klaar om de zorg van de naasten over te nemen. Om dit zo goed mogelijk te kunnen doen, is het belangrijk om de behoeften, wensen en verlangens van de bewoner goed te leren kennen. De naasten – familie, vrienden of andere belangrijke anderen – zijn onmisbaar als bron van informatie én in het streven naar leefplezier. Want voor elk mens zijn liefdevolle relaties een belangrijke bron van welbevinden. Aandacht voor de (veranderende) relatie tussen bewoners en hun naasten is dan ook voor beiden van groot belang. In de praktijk blijkt echter dat veel zorgmedewerkers nog weinig gericht zijn op de (samenwerkings)relatie met de naasten, en dat zij zich onvoldoende toegerust voelen om hiermee aan de slag te gaan.

Onder de noemer ‘Samenwerken aan liefdevolle zorg’ hebben Leyden Academy en zorgorganisatie Topaz gezamenlijk praktijkonderzoek gedaan naar liefdevolle zorg in de ‘driehoek’ tussen bewoners met dementie, hun naasten en zorgmedewerkers. Het doel was om de onderlinge wisselwerking en interactie beter te begrijpen en zo de kwaliteit van zorg te verbeteren. Goede afstemming en samenwerking met naasten kan bijdragen aan het welbevinden van de bewoner én van de naasten, en kan bovendien bijdragen aan het werkplezier van zorgmedewerkers.

“Als we iemand opnemen in het verpleeghuis, vind ik het belangrijk om de mantelzorger uit de rol van hulpverlener te halen en weer ‘naaste’ te laten zijn. Dat is moeilijk, de mantelzorger had voorheen vaak 24 uur per dag zorg. Beiden hebben we andere verwachtingen. Het is belangrijk om die uit te spreken, want soms hebben we een ander oordeel over goede zorg.” – teamleider

Onderzoek in en met de praktijk
Dit participatief actieonderzoek werd vanuit de onderzoeksvraag: Hoe kunnen zorgmedewerkers en naasten samen werken aan liefdevolle zorg voor de bewoner? uitgevoerd in de zorgpraktijk en in nauwe samenwerking met de mensen over wie het gaat; met zorgmedewerkers, naasten en bewoners. We onderzochten hoe zorgmedewerkers en naasten de huidige (samenwerkings)relatie ervaren en hoe zij de gewenste situatie zien. Bewoners werd gevraagd naar hun perspectief op de zorg en de relatie met de zorgmedewerkers en hun naasten. Vervolgens zijn zorgmedewerkers en naasten begeleidt in het ontwikkelen van manieren om de samenwerking werkwijzen om dit te ondersteunen, te verbeteren. Het onderzoek is een lerend proces in de praktijk, waarbij zorgmedewerkers en naasten tijdens het onderzoek samenwerken aan verbeteringen van de (samenwerkings)relatie. Bovendien werd in een klankbordgroep met vertegenwoordigers vanuit bewoners, naasten en zorgmedewerkers, maar ook geïnteresseerden van andere Topaz-locaties, regionale en landelijke partners en het onderwijs, een lerend proces op gang gebracht.

“Ik heb het gevoel dat ik een verschil kan maken als mantelzorger. Maar ik ben bang om irritatiepunten te benoemen richting de zorg, ik ben bang dat het zijn weerslag heeft op de zorg.” – naaste van bewoner

Verkregen inzichten
Gedurende het onderzoek werd duidelijk dat de medewerkers, naasten en bewoners moeilijkheden in de samenwerkingsrelatie ervaren rondom de thema’s zeggenschap, vertrouwen en erkenning. Vervolgens zijn, op basis van de output van verschillende interviews, focusgroepen, co-creatiesessies en sessies met de klankbord- en stuurgroep, onderstaande vijf bouwstenen ontwikkeld, die een betere samenwerkingsrelaties in de driehoek bevorderen:

  1. Zeggenschap van de bewoner
  2. Persoonlijk contact tussen medewerkers en naasten
  3. Informatie over het reilen en zeilen bij de zorglocatie
  4. Een welkom gevoel voor naasten
  5. Vaardigheden van en mogelijkheden voor medewerkers voor samenwerking in de driehoek

Dit onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door het Zorgondersteuningsfonds. Samen met het CIV Welzijn & Zorg en Radicale Vernieuwing Waardevol Onderwijs zorgen we dat de geleerde lessen hun weg vinden naar het onderwijs van toekomstige zorgmedewerkers.

Meer lezen?

Interview: ‘Stereotype benadering migrantenouderen doet geen recht aan diversiteit’

Interview: ‘Stereotype benadering migrantenouderen doet geen recht aan diversiteit’

leydenacademy

De specifieke culturele achtergrond van ouderen met een migratieachtergrond blijkt niet bepalend te zijn voor hun zorgwensen en -behoeften. De onderlinge diversiteit is groot, waardoor wensen en behoeften heel persoonlijk zijn en mede afhangen van hoe iemand in Nederland heeft geleefd. Ook ervaren migrantenouderen problemen rondom het verkrijgen van formele basiszorg en de kwaliteit daarvan. Nina Conkova (Leyden Academy) en Marina Jonkers (Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam) gingen erover in gesprek met Movisie, kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken.

Ieder mens is anders
Het eenzijdige stereotype beeld van oudere migranten – waar ook nog steeds beleid op wordt gemaakt – klopt niet, stellen de onderzoekers. Dit geldt ook voor de ouderenzorg, waar nog vaak wordt aangenomen dat cultuurspecifieke voorzieningen veel beter zijn voor ouderen met een migratieachtergrond, omdat zo meer rekening zou worden gehouden met hun specifieke wensen en behoeften. Nina: “Wij zagen daarentegen dat er te veel wordt uitgegaan van uniformiteit en stereotype aannames, terwijl de groep ouderen heel divers is. Dat leidt vervolgens weer tot onrealistische verwachtingen over specifieke zorg voor vader of moeder, die er niet is. Het blijft gewoon een Nederlandse setting met een paar cultuurspecifieke aanpassingen, zoals halal eten of een ruimte die anders is ingericht. En dat werkt niet. Het gaat om persoonlijke aandacht en maatwerk. Ieder mens is anders.”

Sushi in het verpleeghuis
Het artikel wordt geïllustreerd door sprekende voorbeelden en treffende uitspraken. Zoals de Marokkaanse moslim die aangaf dat hij later in een verpleeghuis graag zijn religieuze gewoontes wil kunnen blijven uitvoeren, maar ook graag sushi zou willen eten. Of de Turkse meneer met dementie die een cultuurspecifieke dagbesteding bezocht waar mensen werden ingedeeld in groepen naar nationaliteit. De man werd ingedeeld bij de Turkse groep, maar ging steeds aan de wandel naar de in Nederland geboren ouderen. Meneer bleek eigenaar van een nachtclub te zijn geweest en had altijd in de horeca geleefd, tussen de Rotterdammers. Een wijze les voor de coördinator van de dagbesteding, die voortaan doorvraagt bij de intake naar hoe iemands leven eruit heeft gezien en wat iemand prettig vindt.

Lees het volledige artikel ‘Stereotype benadering van migrantenouderen doet geen recht aan diversiteit in de praktijk’ van 8 juli 2021 op de website van Movisie.