Uncategorized

Leyden Academy verwelkomde vandaag een kleine delegatie pre-medische studenten van Union College in New York. Momenteel toeren de studenten door de Verenigde Staten, Canada, het Verenigd Koninkrijk en Nederland om een ​​indruk te krijgen hoe de zorg in de verschillende landen is ingericht. In ons land omvatte de rondreis onder meer bezoeken aan een ziekenhuis, een gezondheidscentrum, een huisartsenpraktijk en een centrum voor lichamelijke en geestelijke handicaps. Het doel is om studenten kennis te laten maken met de verschillende systeemsoorten en op het vergelijken en analyseren van de sterktes en zwaktes van elk model. Op sommige kwesties werd wat dieper op ingegaan, zoals over de toewijzing van middelen, het reguleren en beheren van kosten, het omgaan met problemen en het levenseinde.

Bij Leyden Academy kwamen een aantal van deze onderwerpen aan de orde. Promovenda Miriam Verhage vertelde over de missie en de onderzoeksprojecten van Leyden Academy alsook over de inrichting en financiering van de gezondheidszorg in Nederland. Miriam gaf ook een kort inzicht over de impact van COVID-19 en op de zorg voor kwetsbare ouderen. Het thema van de presentatie van Lucia Thielman, onderzoeker bij Leyden Academy, was ‘Zorg voor ouderen in een samenleving in transitie’. Nederland is de afgelopen jaren overgegaan van een verzorgingsstaat naar een participatiestaat. Binnen deze transitie is de zorg voor ouderen veranderd van zorg in verpleeghuizen naar zorg thuis. Daarnaast wordt de zorg steeds vaker verleend door informele zorgverleners, in samenwerking met formele zorgaanbieders zoals de huisarts. Ook hebben de studenten ervaren hoe het voelt om oud te zijn met behulp van het ‘verouderingspak’. Waaronder trillende handen, onvaste voeten en beperkt gezichtsvermogen door glaucoom of diabetische retinopathie, afhankelijk van de gekozen bril. Een echte eye-opener…

De zeggenschap van ouderen in besluitvorming wordt gezien als een belangrijk democratisch ideaal, en krijgt vorm via cliëntenraden waarin vertegenwoordigers namens ouderen spreken. In aanvulling hierop is er behoefte bij cliëntenraden en bestuurders om vanuit partnerschap bij te dragen aan de kwaliteit van leven van ouderen. Zij zoeken naar meer eigentijdse vormen van zeggenschap, waarbij ouderen rechtstreeks hun stem ten gehore brengen om snel en tijdig te kunnen inspelen op behoeften en wensen. Een voorbeeld hiervan is Tante Co, een digitale zuil waar ouderen hun feedback kunnen geven op uiteenlopende vragen. Deze feedback kan zich vertalen in praktische verbeteringen in de alledaagse zorg en leefomgeving. Tineke Abma en Elena Bendien verzamelden de leerervaringen met Tante Co in een woonzorgcentrum vanuit verschillende perspectieven (bestuurder, manager welzijn, ontwerper en oudere).

We vinden zeggenschap heel belangrijk, maar de ervaringen van ouderen komen vaak indirect tot ons via de stem van vertegenwoordigers. Het komt erop aan om ouderen actief uit te nodigen, zodat zij gaan participeren en hun wensen en behoeften rechtstreeks kenbaar maken; hierin zijn we als professionals en bestuurders aan zet. De structuren waarbinnen we zeggenschap organiseren, zijn heel bepalend. Niet voor niets zoeken bestuurders en cliëntenraden naar nieuwe, eigentijdse vormen van directe zeggenschap en partnerschap. Directe zeggenschap betekent dat mensen zelf hun wensen en behoeften naar voren brengen in plaats van hun stem uit te lenen aan vertegenwoordigers. Directe zeggenschap is verrijkend en biedt in potentie meer ruimte aan de diversiteit onder ouderen dan representatieve vormen van zeggenschap. ‘Tante Co’ is een voorbeeld van directe zeggenschap, en verdient systematische evaluatie om te achterhalen wat de ervaringen zijn van betrokkenen. Vragen die hierin relevant zijn: Kunnen we zo echt de ervaringen en perspectieven van oudere bewoners leren kennen? Biedt het instrument voldoende ruimte voor bewoners om zich uit te drukken en uiting te geven aan hun ervaringen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat bewoners en professionals ‘Tante Co’ gaan gebruiken? En ten slotte: Hoe bewaken we de balans tussen technologie en direct menselijk contact; kan technologie het contact voeden en versterken?

De eerste indrukken zijn bemoedigend en vormen de basis voor een evaluatieonderzoek naar onder meer de balans tussen technologie en het goede gesprek naar achterliggende ervaringen. Lees hier meer over in het artikel ‘Naar eigentijdse vormen van zeggenschap door ouderen’ van Tineke Abma en Elena Bendien dat op 23 juni verscheen in Gerōn . Klik hier om het hele artikel te lezen.

Met dank aan Thea Straver voor de foto van de dansende dames.

Sinds 1 juli 2022 is Paul van der Voorst Manager Bedrijfsvoering bij Leyden Academy. Binnen onze organisatie gaat hij de bedrijfsvoering verder professionaliseren, inclusief de ICT en HR afdeling. Paul heeft een achtergrond in Finance & Control. Hij heeft zijn sporen verdiend bij onder meer de TU Delft, waar hij als Finance Manager Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek werkzaam was. Daar was hij verantwoordelijk voor de planning- en controlcyclus. Daarvoor werkte hij elf jaar bij de Sociale Verzekeringsbank in meerdere functies (senior business controller, business controller). Ook is hij actief geweest als bestuurslid/penningmeester bij de middelbare school van zijn kinderen.

Ook Roos Chaudron is deze maand bij ons gestart. Als Manager PR & Communicatie richt zij zich primair op het maken van een vernieuwingsslag op het huidige PR- en communicatiebeleid. Voor haar overstap naar Leiden Academy was Roos enkele jaren senior communicatieadviseur en woordvoerder bij Arriva Nederland. Hier was zij hoofdzakelijk werkzaam voor de regio Zuid-Holland Noord en deels voor de afdeling corporate communicatie. Vóór Arriva haalde zij veel plezier uit haar functie als woordvoerder en communicatieadviseur bij VodafoneZiggo. De jaren dáárvoor deed Roos ervaring op bij FOX Networks Group, RTL, De Lotto en Unilever in diverse PR-en communicatiefuncties. Roos is vooral gecharmeerd van de missie van Leyden Academy: het verbeteren van de kwaliteit van leven van oudere mensen. Ook het werken voor een kleinere organisatie en de daardoor kortere lijnen, spreken haar erg aan.

We wensen beiden heel veel plezier en succes!

Op 20 en 21 juni 2022 vond het eerste Arts & Health Festival plaats in Leiden, met de focus op dans. Wat kan dans betekenen voor zorgmedewerkers, maar ook voor patiënten, cliënten en/of ouderen? Dit kleinschalige, participatieve en cross-disciplinaire festival wil de beweging van kunst in de zorg in Nederland stimuleren.

Programmaonderdelen
Workshops
Tara Rynders en Clare Hammoor verzorgden actieve dansworkshops die in het teken van compassiemoeheid en veerkracht stonden. Rynders zag in haar beroep als verpleegkundige de behoefte van ieder mens om gezien, gehoord en voor gezorgd te worden. Naast haar werk leidde haar passie tot het ontstaan van The Clinic, een dans- en kunstprogramma voor verpleegkundigen en zorgorganisaties in Amerika.

“Je kwetsbaar opstellen moet je durven, maar het voelde heel veilig en goed voor mijn mentale welbevinden. Ik zie het als een toevoeging in de ouderenzorg.” – Floor Westendorp (30 jaar), werkzaam in de ouderenzorg

Research seminar
In de wetenschap is steeds meer aandacht voor de waarde van kunst en creativiteit op de gezondheid. Toch is veel onderzoek biomedisch ingestoken en focust zich vooral op de gezondheidseffecten. In deze wetenschappelijke bijeenkomst werd ingegaan op participatieve onderzoeken waarin kunstenaars, deelnemers en onderzoekers samen kennis creëerden. De centrale vraag in de bijeenkomst was: hoe doe je recht aan ieders deskundigheid, perspectief en meerwaarde?

“Onderzoek naar de waarde van kunst gaat vaak over risicobenadering. Laten we ons richten op drie E’s: escape (los van je ziekte), expand (mogelijkheden uitbreiden) en embrace (elkaar omarmen) – Tineke Abma, directeur Leyden Academy

Symposium
In het afrondende symposium kwam alles samen. De aanwezige dansers, ouderen, zorg- en welzijnsprofessionals, onderzoekers, beleidsmakers en docenten werden getrakteerd op een gevarieerd programma en onderstaande gasten.

• De inclusieve dansvoorstelling ‘Ik en de ander’ van ReDiscoverMe toonde op een prachtige manier dat dans gaat over aanraking en naar elkaar kijken. “Mooi wat een dans zonder woorden kan vertellen.”, aldus een reactie uit de zaal.
• Dans en kunst tegen compassiemoeheid is de missie van Tara Rynders. Haar persoonlijke ervaringen met de zorg en de werkdruk van zorgmedewerkers is haar drijfveer. Want een op de drie zorgmedewerkers is gevoelig voor een burn-out en zoekt daarom een andere baan, aldus Tara.
• Louise Phillips uit Denemarken vertelde, op basis van haar onderzoek Parkinson Dance, over de waarde van participatief en arts-based onderzoeksbenadering.
• Ferdinand Lewis, oprichter van Arts & Health Groningen, gaf aan dat kunst en gezondheid geen therapie is maar dat het wel degelijk van invloed is op het welbevinden. Hij beargumenteerde de waarde van het opleiden van kunstenaars die in bijvoorbeeld het ziekenhuis kunnen werken, en het belang van onderwijs over creativiteit bij professionals in preventie en zorg.
• Voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) Jet Bussemaker zou willen dat we ons meer gaan richten op gezondheid in plaats van op zorg. Klik hier voor de pdf van het RVS-rapport Anders leven en zorgen.
• Marc Vlemmix en Rosan Chinnoe wilde met hun korte documentaire ‘I found you’, die tijdens het symposium in première ging, niet de medische kant van Parkinson laten zien maar vanuit dans.
• Danielle Swart van hetJo Visser fonds reikte het eerste Leydse Lintje uit aan José Elshof (80 jaar) voor haar inzet om dans voor mensen met bewegingsbeperkingen te stimuleren. José is ervaringsdeskundige en heeft, samen met Leyden Academy, DansPark in Leiden mogelijk gemaakt.
• Dagvoorzitter Margreet Melman vroeg de zaal tot slot om enkele woorden die dit Arts & Health Festival kenmerkte: verrijkend, inspirerend, verbindend, wonderen, contact. Het was het allemaal!

“Care for people, who care for others.” – Tara Rynders, verpleegkundige en danser

Over de initiatiefnemers
Het Jo Visser fonds steunt duurzame vernieuwing in de zorg voor ouderen, via onderzoek, onderwijsprojecten en waardevolle ontmoetingen tussen jong en oud. Nadruk op welzijn en praktijkgericht leren staat hierbij voorop. Leyden Academy beweegt zich al jaren in het participatieve onderzoek naar rondom Arts & Health en is betrokken bij diverse onderzoeken waar dans en andere kunstvormen centraal staan. Kijk voor meer informatie op www.kunstindezorg.com.

Als u op de hoogte gehouden wilt worden van een mogelijk Arts & Health Festival in 2022, laat het ons weten.

De foto’s zijn gemaakt door Henk Aschman.

Vanmiddag heeft José Elshof (80 jaar) het eerste Leydse Lintje ontvangen voor haar inzet om dans voor mensen met een bewegingsuitdaging zoals Parkinson en MS te stimuleren. José is ervaringsdeskundige en heeft, samen met Leyden Academy on Vitality and Ageing, DansPark in Leiden mede mogelijk gemaakt.

DansPark
Sinds 2017 wordt iedere woensdag van 10.30 tot 11.30 uur de collegezaal van Leyden Academy omgetoverd tot een dansvloer voor de heren en dames van DansPark (voorheen Dance for Health). Aansluitend is er gelegenheid om gezellig met elkaar na te praten onder het genot van koffie of thee. Een ontmoetingsplek vol dans, muziek en plezier. Zo werken de dansers bijna ongemerkt aan hun conditie, souplesse, houding en balans, maar geeft het hen ook verbinding, ontspanning en heel veel plezier. Door het vergroten van het lichaamsbewustzijn en het denken in mogelijkheden, wordt ook het zelfvertrouwen gesterkt, aldus Danielle Swart, initiatiefnemer van het Leydse Lintje.

“Ik kon niet bevroeden wat een positieve invloed deze dansexpressie op mij heeft. Echt fantastisch! Het heeft een positieve invloed op mijn stemming en fysiek word ik sterker. Zo kan ik beter omgaan met mijn verstoorde balans.” – danser

Waarom een Leyds Lintje
Met het Leydse Lintje willen Leyden Academy en het Jo Visser fonds hun betrokkenheid en waardering tonen voor bijzondere initiatieven op het gebied van kunst in de zorg. De uitreiking vindt plaats tijdens het eerste Arts & Health Festival dat op 21 juni plaatsvindt in het Imperium theater in Leiden. Het Leydse Lintje is ontworpen door kunstenares Charlotte Molenaar uit Driebergen-Rijssenburg. Zij ontwerpt buitengewone accessoires van wol, zijde en vintagestoffen.

Voor andere locaties en voor meer informatie kunt u terecht op de website: www.danspark.org. Aanmelden voor een proefles kan via info@danspark.org. Een lidmaatschap bedraagt 40 euro per maand.

De foto is gemaakt door Henk Aschman.

In de maanden juli en augustus wordt voor het zesde jaar Zomervisite door de initiatiefnemers Leyden Academy on Vitality and Ageing en het Jo Visser fonds georganiseerd. De oproep voor jongeren en zorglocaties om zich aan te melden is door het hele land uitgezet. We vroegen projectleider Danielle Swart naar het hoe en waarom van Zomervisite.

Kan je in het kort uitleggen wat Zomervisite is?
Jongeren tussen 16 en 25 jaar mogen elk 25 uur spenderen aan betekenisvolle ontmoetingen met ouderen in een zorglocatie in hun eigen buurt. Zij ondertekenen een vrijwilligersverklaring en worden gekoppeld aan ouderen in zorglocaties die in de zomerperiode behoefte hebben aan aanspraak en gezelligheid. De jongeren gaan met hen koffie drinken, spelletjes spelen of met de rolstoel naar de markt of boulevard. Tijdens het één-op-één contact ligt de focus op welzijn en niet op zorg. De jongeren ontvangen een vergoeding die het Jo Visser fonds samen met de zorgorganisaties ter beschikking stelt. Na afloop vraagt Leyden Academy naar hun ervaring en hoe dit hun beeldvorming over (werken in de) ouderen(zorg) heeft beïnvloedt.

Waarom organiseren jullie Zomervisite?
Met Zomervisite krijgen jongeren de kans om een kijkje in de keuken te nemen. Door deze waardevolle ontmoetingen leren ze op een laagdrempelige manier de woon- en leefwereld van ouderen in een zorglocatie kennen. Dit laat zien dat werken in de ouderenzorg een mooi vak is en kan invloed hebben op hun beeldvorming en mogelijk ook op hun studiekeuze. Voorgaande edities tonen aan dat de jongeren veel waardering van de ouderen kregen en dat alle betrokkenen erg enthousiast zijn. “Ik vond het interessant om te horen over dingen die zij hebben meegemaakt. Ik ging altijd met een enorme glimlach weg en kwam blijer thuis na Zomervisite”, aldus deelnemer Anton. Ouderen vinden het fijn om met jonge mensen in contact te komen, en dan zeker in de rustigere zomerperiode. De bewoners worden zichtbaar vrolijk van de persoonlijke aandacht die ze krijgen.

Waarom denk je dat jongeren niet snel voor een baan in de ouderenzorg kiezen?
Gelukkig kiezen meer jongeren voor een opleiding in de zorg, maar helaas kiest daarvan minder dan vijf procent voor een baan in de ouderenzorg. Met het groeiende aantal ouderen die zorg nodig hebben, is dat zorgwekkend. Je hoort vaak dat ouderenzorg niet sexy is. Maar dat hoeft ook niet, het is een ontzettend leuke en gevarieerde baan waar je heel veel voldoening uit haalt en waardering voor krijgt. Hoog tijd om het imago dat jongeren over werken in de ouderenzorg hebben positiever te kleuren. Zomervisite draagt hier aan bij, het is een soort ‘banenmarkt’ voor jongeren!

Hebben medewerkers van zorgorganisaties het niet al druk genoeg om ook nog eens een jonger iemand te begeleiden? Waarom hebben zorgorganisaties hier baat bij?
De reacties van de afgelopen vijf jaar laten zien dat Zomervisite heel positief ontvangen wordt. De inzet van jongeren ontlast medewerkers juist en maakt bewoners en medewerkers vrolijk door hun positieve energie, enthousiasme en gezelligheid. Natuurlijk vergt het enige afstemming om jongeren aan ouderen te koppelen, maar voor de rest heeft de organisatie er geen omkijken naar. Via de app van stichting JOW! wordt de aanwezigheid van jongeren gecoördineerd en afgetekend. Een kind kan de was doen!

Ga voor meer informatie of om aan te melden (voor zowel jongeren als zorglocaties) naar zomervisite.mystrikingly.com. Heb je vragen? Neem contact op met Danielle Swart: mailto:swart@jovisserfonds.nl.

In elke kwartaalnieuwsbrief van Leyden Academy introduceren we één van onze wetenschappelijke stafleden aan de hand van een actueel onderzoek of nieuwsfeit. In deze editie vertelt Charlotte van den Eijnde over de nieuwe videoreeks over Thuisgeluk, welke in het najaar beschikbaar zal zijn.

Allereerst de vraag wat je achtergrond is?
Ik heb een bachelor Ergotherapie en een master Sociologie. In mijn studies heb ik mij vooral gericht op informele zorg en participatievraagstukken. Ik werk inmiddels tweeënhalf jaar bij Leyden Academy als lid van de wetenschappelijke staf.

Waar houdt je je bij Leyden Academy mee bezig?
Ik werk als promovenda en ben bij verschillende onderzoeken betrokken waarin ik voortdurend praktijk en wetenschap probeer te verbinden. De onderzoeken vinden plaats in de intramurale- en extramurale zorg en in het MBO-onderwijs. Ik doe vooral onderzoek naar het moreel ethisch leren van (aankomende) zorgprofessionals. Met moreel ethisch bedoel ik het stellen van vragen, als ‘doe ik het goede?’ en ‘waarom doe ik wat ik doe?’. Zorgmedewerkers krijgen dagelijks te maken met vraagstukken waarin er een moreel ethisch component zit. Dit zit niet altijd in grote dingen, maar kan ook in de kleine alledaagse handelingen zitten. Uit onderzoeken in de praktijk weten we dat het belangrijk is voor de kwaliteit van zorg en het werkplezier van medewerkers dat er aandacht en ruimte is voor stilstaan, bezinning en reflectie op het werk en deze vraagstukken. De context wordt echter gekenmerkt door grote complexiteit en staat voortdurend onder druk, hierdoor is dit nog niet zo eenvoudig. Ik doe daarom onderzoek naar praktische handvatten die goed aansluiten bij de dagelijkse praktijk en die (aankomende) zorgmedewerkers ondersteunen.

Je richt je nu onder andere op de binnenkort te verschijnen videoreeks over Thuisgeluk. Zou je daar iets meer over kunnen vertellen?
De videoreeks Thuisgeluk bestaat uit ongeveer twintig filmpjes die opgenomen zijn bij oudere mensen die thuiszorg ontvangen. Voor de reeks hebben we dus echte situaties gefilmd bij mensen thuis, waarbij niets in scene is gezet. Voorafgaand hebben we onderzoek gedaan in de praktijk naar de thema’s die spelen. Belangrijk, omdat de filmpjes wel aan moeten sluiten bij hoe de praktijk werkelijk is. Vervolgens hebben we bij vier organisaties gefilmd en zijn er in totaal acht medewerkers gevolgd in hun werk. Iedere gefilmde situatie proberen we te reduceren tot een kort filmpje van maximaal twee minuten waarin een voorbeeld van liefdevolle zorg te zien is. De filmpjes kunnen onder andere in het onderwijs voor zorg- en welzijnsprofessionals worden gebruikt. Wij hopen mensen met de videoreeks Thuisgeluk te inspireren.

Wat heeft Thuisgeluk jou gebracht?
Thuisgeluk heeft mij veel meer inzicht gegeven in de context van de thuiszorg. Waar ik voorheen vooral onderzoek heb gedaan in de verpleeghuiszorg, mocht ik nu met medewerkers in de wijk meelopen. Wat mij vooral is bijgebleven is hoe belangrijk de thuiszorg is. Als je nog nooit hebt gewerkt, meegelopen of iemand kent die thuiszorg ontvangt, besef je het misschien niet, maar thuiszorgmedewerkers zijn een spin in het web voor veel mensen in de wijk. Zorgrelaties duren vaak jaren, waarin de medewerker een centrale rol speelt. Werken in de thuiszorg is een complexe en veelzijdige baan, met verschillende rollen en taken. Zo werk je samen met mantelzorgers maar ook met formele zorg, ben je er voor iemand die bijvoorbeeld eenzaam is of even een verhaal kwijt wil, regel je soms het huishouden en voer je ook nog medische handelingen uit. En dan vergeet ik vast nog belangrijke rollen en taken te noemen. Kern is echt het werken vanuit de relatie samen met de persoon, waardoor je bijdraagt aan het thuisgeluk van mensen.

Meer lezen over Thuisgeluk? Klik dan hier. Wilt u worden geïnformeerd zodra de videoreeks beschikbaar is? Neem dan contact op met Marie-Louise Kok.