Speciale uitgave AARP: Ageing in the Netherlands

Speciale uitgave AARP: Ageing in the Netherlands

Overal ter wereld hebben mensen vergelijkbare wensen en behoeften als ze ouder worden. Om die reden kijkt de AARP, de grootste ledenorganisatie van de Verenigde Staten die zich ten doel stelt om senioren te helpen ouder te worden zoals zij dat zelf graag willen, ook over de eigen landsgrenzen heen op zoek naar inspiratie, innovaties en nieuwe inzichten. In de jaarlijkse publicatie ‘The Journal’ presenteert de AARP nieuwe ideeën van over de hele wereld op het gebied van veroudering, zodat veelbelovende initiatieven anderen inspireren en navolging vinden. Elk jaar wordt een specifiek land uitgelicht. Na Japan in 2018, besloot de AARP om zich nu te richten op Nederland, één van de kleinere, innovatieve economieën die vorig jaar werden beschreven in AARP’s Ageing Readiness and Competitiveness-rapport.

Fietsen, vrijwilligerswerk en zoute haring
De special in The Journal biedt een rijk geschakeerd beeld van het ouder worden in Nederland. In zijn voorwoord bespreekt Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, hoe zo lang als mogelijk thuis wonen, ouderenzorg en eenzaamheid onderling verbonden zijn en hoe de overheid tracht om maatschappelijke organisaties, sociale ondernemingen en het bedrijfsleven te stimuleren om samen de zorg voor en ondersteuning van ouderen te verbeteren. Hoogleraar Joris Slaets van Leyden Academy schetst in de publicatie een beeld van ouder worden in Nederland aan de hand van een typisch Nederlands ouder echtpaar, Wim en Ineke. The Journal bevat ook artikelen over de intergenerationele initiatieven van Humanitas Deventer, zorgboerderij De Reigershoeve, het iZi Living Lab, de Nederlandse cultuur van fietsen en vrijwilligerswerk, leeftijdsvriendelijk en ‘super divers’ Den Haag, en nog veel meer. In de publicatie worden ten slotte ook enkele oudere Nederlanders geportretteerd, waaronder de 79-jarige Hans Ulrich uit Oegstgeest. In een fotogalerij wordt een ‘dag uit het leven’ gevolgd van Hans, die in 2018 Leyden Academy vertegenwoordigde. Je ziet Hans zijn pijp roken in de tuin, samen met zijn kleinzoon naar het winkelcentrum wandelen en genieten van een zoute haring als hartig tussendoortje.

De menselijke maat
Een van de lessen die Debra Whitman, Executive Vice President en Chief Public Policy Officer van de AARP, meeneemt vanuit haar bezoek aan Nederland is dat de meest vooruitstrevende ideeën over veroudering niet altijd heel high-tech hoeven te zijn. Soms blijken de simpelste oplossingen precies wat ouderen nodig hebben. Whitman is ook onder de indruk van de aandacht in Nederland voor de menselijke maat. Technologie moet de kwaliteit van leven van oudere mensen helpen verbeteren, maar kan het contact tussen mensen niet vervangen. Whitman concludeert: “In all our work to improve the lives of older adults, we must never forget that we’re not talking about an abstract ‘population’. These are noble individuals with contributions to make and wishes to be honored. The best solutions come from listening to the people we aim to serve, and learning from them what they need, and, even more important, what they want.” Of zoals Joris Slaets het verwoordt in zijn bijdrage aan The Journal: “From the perspective of the elderly, there is a clear demand for more individually tailored and person-centered care. Assertive baby boomers will expect and accept nothing less.”

U kunt de special over Nederland in The Journal 2019 vinden op de website van de AARP of het rapport hier downloaden als pdf-bestand. Een directe link naar de bijdrage van Joris Slaets vindt u hier.

Tien jaar Leyden Academy: feest in het Poortgebouw

Tien jaar Leyden Academy: feest in het Poortgebouw

Op maandagmiddag 12 november jl. vierden de directie en medewerkers samen met zo’n 150 relaties het tienjarige bestaan van Leyden Academy. De feestelijke viering vond plaats in onze thuishaven, het sfeervolle Poortgebouw te Leiden.

Een nieuw jaar, een nieuw gezicht
Na een welkomstwoord door directeur Marieke van der Waal mocht Leyden Academy de felicitaties in ontvangst nemen van Wim van den Goorbergh, voorzitter van de Raad van Commissarissen. Van den Goorbergh blikte terug op de oprichting door Vereniging Aegon in 2008 en wat er in de afgelopen tien jaar is bereikt. Traditiegetrouw werd daarna het nieuwe gezicht van Leyden Academy onthuld. Het komende jaar zal het portret van de 78-jarige Leonie van Aerde onze website, sociale media-accounts en diverse communicatiemiddelen sieren.

De toekomst van vitaal ouder worden
In plaats van terug te blikken, hebben we vooral gefilosofeerd over de tien jaar die voor ons liggen. Jaren vol veranderingen, die ongetwijfeld kansen en uitdagingen bieden voor ouderen. En waarin Leyden Academy een belangrijke opdracht voor zich weggelegd ziet, zowel in het anders denken over ouder worden als in het bieden van concrete handreikingen. Na een inleiding door directeur Joris Slaets lieten drie wetenschappelijke stafleden hun gedachten gaan over de toekomst van vitaal ouder worden (David van Bodegom), het leiden van een betekenisvol leven (Josanne Huijg) en zich verbonden voelen met elkaar en de gemeenschap (Jolanda Lindenberg).

Woonplezier en leefplezier
In het vervolg van de bijeenkomst konden de aanwezigen kennismaken met een greep uit de onderzoeken en projecten van Leyden Academy. De sessies vonden plaats op verschillende locaties binnen en zelfs buiten het Poortgebouw. Zo konden bezoekers een ‘pop-up college’ bijwonen van David van Bodegom en Rudi Westendorp (Universiteit van Kopenhagen), het Grote Geluksspel spelen, de armen en benen strekken bij de Vitality Club, in gesprek over woonplezier en leefplezier, en nog veel meer. Na afloop werd er onder het genot van een hapje en drankje nog lang met elkaar nagepraat over een geslaagde middag.

Leyden Academy presenteert haar nieuwe ‘gezicht’

Leyden Academy presenteert haar nieuwe ‘gezicht’

Ieder jaar figureert een vitale oudere heer of dame als ‘het gezicht van Leyden Academy’. Van 11 november 2018 tot 11 november 2019 siert het portret van de 78-jarige Leonie van Aerde uit Leiderdorp onze website, sociale media-accounts en diverse communicatiemiddelen. De zwart-witte portretfoto, gemaakt door fotograaf Henk Aschman, is op maandag 12 november 2018 onthuld tijdens de ‘verjaardag’ van Leyden Academy.

Leonie is 78 jaar geleden geboren in Suriname. In 1963 emigreerden goede vrienden naar Nederland en ging ze hen achterna. Wat een tijdelijke onderbreking zou zijn, werd een permanent verblijf: Leonie ontmoette haar man en beviel van een zoon. Sinds haar pedicurepensioen is Leonie vrijwilligster bij welzijnsorganisatie Radius en penningmeester bij de Surinaamse Club in Leiden. Leonie haar hobby’s zijn dansen en er op uit gaan met haar zus en vriendinnen. Verder bezoekt Leonie graag de sauna en sinds kort een á twee maal per week de sportschool.

Leyden Academy op zoek naar een nieuw ‘gezicht’

Leyden Academy op zoek naar een nieuw ‘gezicht’

Ieder jaar vertegenwoordigt een vitale oudere ons als het ‘gezicht’ van Leyden Academy (afwisselend een vrouw en een man). We streven hierbij naar een afspiegeling van de samenleving. Voor het nieuwe jaar, dat loopt van 11 november 2018 tot 11 november 2019, zijn we op zoek naar een vitale dame (vanaf ongeveer 75 jaar) die plezier en levenslust uitstraalt. Het winnende portret zal ter ere van onze diesviering (verjaardag) worden onthuld en zal dan een jaar lang de homepage van onze website, sociale media-accounts en diverse communicatiemiddelen sieren.

Procedure

  • Meerdere rechtenvrije foto’s van meerdere geportretteerden mogen worden ingediend.
  • De directie en communicatie-afdeling van Leyden Academy kiezen het winnende portret.
  • Daarna zal mogelijk een professionele fotograaf het ‘model’ portretteren.
  • Foto’s kunnen tot eind september 2018 worden gemaild aan Yvonne Schinkel-Koemans: koemans@leydenacademy.nl.
David van Bodegom bij Universiteit van Nederland

David van Bodegom bij Universiteit van Nederland

Op dinsdag 11 september 2018 vanaf 20.00 uur presenteert Universiteit van Nederland in Club Air in Amsterdam een serie colleges binnen het thema ‘Eeuwige jeugd?’. Vijf topwetenschappers geven hun visie op goed oud worden. Namens Leyden Academy verzorgt dr. David van Bodegom het college ‘Wat kunnen we leren van Ghanezen als we vitaal oud willen worden?’. De colleges komen dit najaar online.

Wilt u de opnames bijwonen? U kunt zich hier aanmelden. De entree bedraagt 9,95 euro, maar als u de kortingscode ‘leidenonair’ invoert krijgt u 50% korting.

Bij de Universiteit van Nederland geven toonaangevende Nederlandse wetenschappers gratis college op internet, radio en televisie. Ze wordt wetenschap spannend en toegankelijk gemaakt voor een jong en breed publiek. Kijk voor meer informatie op de website of volg de laatste colleges op het YouTube-kanaal van Universiteit van Nederland.

Silver Screen Filmfestival Amsterdam

Silver Screen Filmfestival Amsterdam

Van 10 tot en met 13 juli 2018 was in het Ketelhuis het eerste Silver Screen Filmfestival Amsterdam; een filmfestival met films over ouder worden, voor jong en oud. Het gevarieerde programma toont nieuwe en wat oudere films waarin ouderen de hoofdrol spelen. Films die de grote diversiteit van ouder worden laten zien. Die je raken, inspireren en die aanleiding zijn voor een gesprek.

Met name de documentaire ’69: Liefde Seks Senior‘ en aansluitend een gesprek met de documentairemaakster Menna Laura Meijer heeft veel indruk gemaakt. Het idee voor de documentaire kwam van de opa van Menna, naar aanleiding van een serie over jongeren en seksualiteit. Waarom niet over ouderen en seksualiteit? Na het overlijden van haar opa is Menna gaan researchen en is haar documentaire na een ontdekkingsreis tot stand gekomen. Er blijkt een algehele ontkenning van ouderen met een actief seksleven te zijn, met name onder jongeren. Toch verschuift je seksleven naarmate je ouder wordt, en partners groeien daar in mee. In de documentaire zie je expliciete vrijscènes van 83-jarige Hans, die een relatie heeft met een 50-jarige vriend. Al had de documentairemaakster in het begin niet de intentie om seks te laten zien, maar filmen zo zegt Menna is grensoverschrijdend. Ook vond de onafhankelijke denker Hans bloot doodgewoon en was hij erg stellig in het maken van zijn eigen keuzes. Verder is de 84-jarige Jeanne te zien, die met behulp van haar dochter in een seksshop op zoek is naar een nieuwe vibrator. Jeanne vindt dit een investering voor haar seksualiteit. Op de vraag hoe frequent ze het gebruikt, geeft ze te kennen dat het van haar bui afhangt, maar ongeveer 1-3 per week. Menna vond het filmen van de intimiteit van 72-jarige Wietske tijdens de sterfscène van haar dementerende man Chris complex, maar heeft dit toch willen laten zien. Het verhaal van de 83-jarige Kees en de 81-jarige Atie is mooi en inspirerend. Na 60 jaar bij elkaar te zijn, straalt daar nog zoveel liefde en ondeugdelijkheid van af. De VPRO heeft na vertoning van de documentaire een enkele klacht gekregen. Maar er waren ook veel positieve reacties, waaronder van jongeren. Die blij zijn dat seksualiteit op oudere leeftijd niet ophoudt. Ook gingen ze door de documentaire in gesprek met hun ouders.

Dit filmfestival vond plaats in het kader van het Age Friendly Cities Initiative en werd door Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK mede-ondersteund. De organisatie is in handen van onder andere GGD Amsterdam. Stichting Filmonderzoek en Leyden Academy hebben de ervaringen van de bezoekers aan dit festival onderzocht, en dan specifiek de beeldvorming rondom ouderen en (inter)generationele aspecten.

Samen tegen eenzaamheid

Eenzaamheid onder Turkse en Marokkaanse ouderen
Diverse studies laten relatief grote verschillen in eenzaamheid zien tussen senioren met en zonder migratieachtergrond. Cijfers uit de gezondheidsmonitoren van de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) laten zien dat eenzaamheid het vaakst voorkomt onder ouderen met een migratie-achtergrond. Terwijl in 2012 39% van de Nederlandse 65-plussers kampte met gevoelens van matige eenzaamheid, gaf 42% van de Surinaamse, 46% van de Marokkaanse en 48% van de Turkse ouderen aan matig eenzaam te zijn. Turkse 65-plussers zijn met 21% het vaakst (zeer) ernstig eenzaam, gevolgd door Marokkanen en Surinamers (18%). Eenzelfde patroon is zichtbaar in de meest recente dataverzameling, uit 2012-2014, van de Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA) onder Turken en Marokkanen van 55 tot 65 jaar en hun in Nederland geboren leeftijdsgenoten. Van de Turkse en Marokkaanse LASA-respondenten is respectievelijk 54 en 58% matig eenzaam, tegenover 21% van de Nederlandse LASA-respondenten. Een op de vier Turkse 55-64 jarigen voelt zich ernstig eenzaam, terwijl dit geldt voor 12% van hun Marokkaanse en 4% van hun Nederlandse leeftijdsgenoten. De gemiddelde eenzaamheid onder vooral de Turkse ouderen is alarmerend hoog en verdient daarom speciale aandacht.

Sociale relaties
Enkele studies proberen het verschil in eenzaamheid tussen oudere migranten en niet-migranten, en tussen migrantengroepen onderling, te verklaren. Een constante bevinding is dat oudere migranten vooral een verhoogde kans op eenzaamheid hebben vanwege hun ongunstige situatie met betrekking tot bekende risicofactoren voor eenzaamheid, zoals gezondheid, sociaaleconomische status, en sociale participatie. Met uitzondering van gezondheid, lijkt dit tevens een verklaring te geven waarom Surinaamse ouderen minder vaak (ernstig) eenzaam zijn dan hun Marokkaanse en Turkse leeftijdsgenoten. Het biedt echter geen verklaring voor het verschil in eenzaamheid tussen Marokkanen en Turken, zij hebben immers een vergelijkbare migratiegeschiedenis en positie in de Nederlandse samenleving (mate van integratie, gezondheid, sociaaleconomische status). Kennelijk spelen bij Turkse ouderen andere factoren een rol, of spelen bekende factoren een zwaardere rol bij het ontwikkelen van eenzaamheidsgevoelens. Hierbij valt te denken aan andere ingewikkelde factoren als gevolg van de migratie (zoals heimwee, zorgen over de situatie in het land van herkomst, spanningen binnen het gezin rond de keuze ‘blijven, pendelen of terugkeren’), meer belang hechten aan het hebben van een partnerrelatie, onrealistisch hoge verwachtingen van de (klein)kinderen (bijvoorbeeld verwachtingen ten aanzien van contacten en steunuitwisseling), een meer pessimistische kijk op het leven, en een grotere gevoeligheid voor discriminatie en sociale uitsluiting. In dit project hebben we de sociale relaties en de verwachtingen van (klein)kinderen, als het verband met het herkomstland middels interviews met ouderen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond onderzocht.

Publicatie

  1. ‘Turkse en Marokkaanse ouderen in Nederland en België: een sociaal-demografisch profiel’, Gēron, 1 juni 2018

Heeft u vragen, neem dan contact op met Nina Conkova.

Final call for free application: Summer School on healthy living and happy ageing

Final call for free application: Summer School on healthy living and happy ageing

Final call for free application
Master and PhD students are invited to apply for the (free) EPIcenter Summer School ‘Healthy living and happy ageing’. This year’s edition will be held from August 20-31 in Leiden, the Netherlands and will be organised by Leyden Academy.  In a two-week program the participants will go through the full cycle of state of the art innovation methods to develop an innovation in healthy living and happy ageing. The application deadline is June 17, 23:59 hrs.

Does your organisation have a challenge for the students?
Developing citizen-centric solutions that enable seniors to live a healthy, active and enjoyable life – this is the aim of the EIT Health Summer School EPIcenter. In twelve days the participants will have the unique possibility to tackle a challenge using modern innovation techniques, like Co-Creation, Design Thinking, Rapid Prototyping, and Business Model Innovation. Supported by a broad variety of coaches and mentors the participants will validate their idea with a functional prototype and a tested business model. We welcome corporations and organizations to submit their challenges before July 1, 2018.

Check the website www.epicentersummerschool.eu for more information or contact Lex van Delden.

Impression of the 2017 summer school
In September 2017 the EIT Health Summer School ‘euVENTION’ took place in Heidelberg, Germany. A select group of 36 motivated and creative students with diverse backgrounds from 12 different countries came together to work on business challenges. Such as: how do we make alarm sensors for elderly attractive and portable? How do we ensure that people start living healthier? How can we prevent seniors from falling? Check below video for an impression.

De Sociale Top 2018: kleine oplossingen voor grote problemen

De Sociale Top 2018: kleine oplossingen voor grote problemen

Op de derde editie van de Sociale Top, 11 juni 2018 in Utrecht, zijn 700 ondernemers, bestuurders, wetenschappers, vrijwilligers, professionals en andere voorlopers en dwarsdenkers met elkaar in gesprek gegaan over uitdagingen rondom zorg, onderwijs, wonen, werk, sport, cultuur, veiligheid en integratie. Het thema was ‘grote uitdagingen, kleine oplossingen’. Hoe bouwen we samen aan een samenleving waarin mensen steeds meer verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en elkaar? En hoe kan de overheid ondersteuning bieden aan mensen die het echt nodig hebben?

Diverse sprekers hebben de deelnemers geïnspireerd om bij grote uitdagingen in het sociaal domein niet alleen naar grote en complexe systeemoplossingen te zoeken, maar juist naar series van kleine, bijzondere, pragmatische, energieke oplossingen. Daarnaast zijn de deelnemers op ruim vijftig locaties in de stad op bezoek gegaan bij initiatieven waar mensen zich inzetten voor hun kwetsbare medemens. Niet alleen ontzettend leuk en leerzaam voor de deelnemers, maar ook voor de organisaties die hard aan hun missie werken maar soms tegen grenzen aanlopen. Zij vonden een luisterend oor bij de deelnemers en kregen diverse praktische adviezen voor de uitdagingen waar ze mee te maken hebben.

Foto: Bram de Pater

Het slotakkoord was aan Kajsa Ollongren, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. ‘Geweldig hoeveel mensen meedenken over wat er beter kan en moet in Nederland. De beste oplossingen worden bedacht door mensen die dagelijks de praktijk meemaken. Die zaken bekijken met als uitgangspunt: wat kan er wel in plaats van wat er niet kan. Daar kunnen overheden mee aan de slag.’

 

De Sociale Top 2018 is een initiatief van de Rijksoverheid en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Benieuwd naar de Sociale Top in beeld? Zie hieronder de aftermovie die Maters & Hermsen, organisator van het evenement, heeft gemaakt.