Uncategorized

Nederlandse kunstenaars leefden vroeger net zo lang als de elite van hun tijd, terwijl ze zelf tot de middenklasse behoorden. Kunst en creatieve uitingen kunnen gezondheid bevorderen door het
verlagen van stress, bloeddruk en het remmen van ontstekingen. Aangezien deze mechanismen ook een belangrijke rol spelen bij het verouderingsproces onderzochten Leyden Academy on Vitality and Ageing en het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut of mensen die een creatief beroep hebben ook langer leven. Zij vergeleken de levensverwachting van meer dan
12.000 componisten, schrijvers, dichters, schilders en beeldhouwers geboren tussen 1700 en 1900 in de Lage Landen (huidige Nederland en België) met de elite uit die tijd.

Rond 1850 ligt een omslagpunt. Kunstenaars geboren voor 1850 hadden op 50-jarige leeftijd dezelfde levensverwachting als de elite uit die tijd. Alleen schilders hadden een lagere levensverwachting dan de elite, mogelijk omdat zij in aanraking kwamen met toxische verfstoffen. Na 1850 leefden muzikanten, schrijvers en dichters 2 jaar korter dan de elite, terwijl dan juist de schilders even lang als de elite leefden.

Het artikel Arts and ageing; life expectancy of historical artists in the Low Countries van Mirzada, Schimberg, Engelaer, Bijwaard, Van Bodegom, Westendorp en Van Poppel verschijnt op 8 januari in PLOS ONE. Klik hier voor het artikel.

In het najaar 2013 zijn drie Inspiratie & Kennisdagen georganiseerd in Leiden (7 november), Utrecht (8 november) en Zwolle (11 november), om studenten en docenten enthousiast te maken voor het werken in de ouderenzorg. Samen met regionale onderwijsinstellingen, gemeentes en andere partijen is gezocht naar de verbindende factor om kennis te vergroten en de beeldvorming over ouderen te verbeteren. Op deze manier willen Leyden Academy on Vitality and Ageing en Vereniging Het Zonnehuis een bijdrage leveren aan een betere kwaliteit van het onderwijs in de ouderenzorg en de negatieve beeldvorming over ouderen bijstellen. Hiervoor heeft zij input nodig over wat studenten, docenten en ouderen zelf nodig hebben en belangrijk vinden.

Cijfers
500 jongeren zijn in het voortraject aan de slag gegaan. Meer dan waar we ruimte voor hadden…

430 mensen hebben we als gast welkom mogen heten. Jong, oud, professional en non-professional.
300 jongeren aanwezig
45 aanmeldingen voor pitches
36 uitgevoerde pitches
15 ouderen
14 betrokken onderwijsinstellingen
12 pitches per regio
8 betrokken zorginstellingen 

 

Voortraject
Wat een geluk was het om jongeren uit te nodigen en uit te dagen bij te dragen aan een verfrissende blik op de ouderenzorg. We zijn het land doorgecrossed. Voor  collegezalen en klassen, op zoek hoe we de harten van de jongeren zouden kunnen raken… Stuk voor stuk ontvingen jongeren ons en het idee om samen te gaan werken aan de inspiratie- en kennisdagen ontzettend goed. Twinkelende
ogen en het oproepen van elkaar om mee te doen. Jongere tegen de docent: “Mevrouw, ik vind dat onze hele klas hieraan mee moet doen. Dit is belangrijk.” Als het sommige jongeren niet lukte om mee te doen, was dat omdat het echt niet lukt, even een te drukke periode. Verbaasd, verrast, waren we met zoveel warm onthaal van de jongeren.
Jongeren zijn in aanloop naar de Inspiratie- en Kennisdag op onderzoek uitgegaan. Ze zijn op pad geweest, langs zorginstellingen, langs experts, in gesprek geraakt met ouderen.

De pitches
De jongeren hebben de enorme moed getoond om hun bevindingen om te zetten in mogelijkheden voor de toekomst. Ze hebben ons door hun ogen te laten kijken, en hebben een overweldigende prestatie neergezet door zalen met 150 toeschouwers toe te spreken. De pitches waren allen uniek, bijzonder. En vooral met een ongekende passie gepresenteerd. Het was vaak de eerste keer dat jongeren op zo’n groot podium voor zo’n grote zaal stonden. En jong en oud hebben dat samen geweldig gedaan. Met ongekend veel plezier, aandacht en bloedserieuze plannen hebben ze ons verrast. MBO, HBO en WO-studenten: er was geen verschil in de buitengewone moed die zij hebben laten zien en de verbinding die zij hebben weten te maken met het onderwerp.

Leermomenten voor ons
Het belangrijkste is misschien wel dat ze ons hebben geleerd geen oordelen over ze te hebben ‘als groep’. Net als we niet wilden dat zij het over ‘ouderen’ zouden hebben.
Ook hebben wij geleerd dat het ingewikkelder is om ouderen te betrekken dan jongeren. Een wijze les voor de volgende LevenSles. Dan gaan we met meer aandacht langs de ouderen, om dezelfde twinkeling voor jongeren in de ogen te krijgen. 

Downloads
1. Een bijzonder mooi filmpje: de compilatie van de drie inspiratie- en kennisdagen.
2. Het verslag van LevenSles, met de achtergrond, de pitches en de aanbevelingen voor de toekomst
3. Interviews met prof.dr. Marieke Schuurmans, hoogleraar Verplegingswetenschap; prof. dr. Rudi Westendorp, hoogleraar Ouderengeneeskunde; dr. Carolien Smits, lector Innoveren in de ouderenzorg, Hogeschool Windesheim; drs. Frank Kodden MBA, bestuurder Zonnehuisgroep IJssel-Vecht.
4. Twee jongeren ‘hebben niet zo veel’ met ouderen. Ze gaan op pad, en raken onder de indruk. Hun campagne: doe hetzelfde!
5. LevenSles, de toekomst van ouderenzorg: interview met MBO, HBO studenten en stichting Radius.

Volgende stap
Alle opgedane kennis en informatie wordt gebruikt in de onderlinge contacten met onderzoeksinstituut ZonMw en de ministeries OC&W en VWS om op beleidsmatig niveau (onderwijs)partijen te overtuigen van de noodzaak van beter onderwijs in de zorg voor ouderen.
Verder willen we dit jaar meer Inspiratie & Kennisdagen door het land heen organiseren.

We houden u op de hoogte!

Leyden Academy on Vitality and Ageing, Vereniging Het Zonnehuis, Instituut Maatschappelijke Innovatie, ZonMW, Studio moio

Meer informatie over IKLevensles? Kijk ook op www.facebook.com/levensles en Twitter-account @IKLevenles.

Op zaterdag 4 januari verscheen in het NRC het interview ‘Vitaal oud worden is hard werken’ van Coen Verbaak met prof. Rudi Westendorp. Dit interview is tot stand gekomen naar aanleiding van het boek van de hoogleraar Ouderengeneeskunde over oud worden zonder het te zijn. In dit boek gaat Westendorp in op de invulling van de tweede helft van je leven. Hij vraagt zich af waarom een 70-jarige niet accepteert dat zijn lijf er als die van iemand van 70 jaar uit ziet. Westendorp besluit het interview met de woorden ‘De oude dag is niet het voorportaal van de dood, maar een toegift waar nog van alles uit te halen valt.’

Klik hier voor de link naar het artikel.

Het boek ‘Oud worden zonder het te zijn. Over vitaliteit en veroudering’ is vanaf donderdag 9 januari beschikbaar.
 
Uitgever: Atlas
ISBN: 9789045025056
Prijs: € 19,95 

U kunt hier meer informatie vinden over het keuzevak Multimorbidity.

On Tuesday 15 October prof. Jan Hoeijmakers gave a comprehensive lecture about getting ageing in mice largely under control for a public of over 50 participants. Prof. Hoeijmakers explained how DNA, the carrier of genetic information, is constantly damaged by numerous toxic exogenous agents. To counteract the negative effects of DNA damage a complex genome maintenance apparatus has evolved which consists of an intricate network of DNA repair systems and cell cycle checkpoints.

Background
Prof. Jan Hoeijmakers is an expert in the field of DNA repair and ageing. He studied biology and joined the genetics department of Erasmus Medical Centre (Rotterdam, the Netherlands) after taking his doctoral degree in 1981. Since 1993 he is professor in Molecular Genetics at Erasmus University Rotterdam. Under his leadership, a brand new molecular biological research started in the field of ageing and cancer.

Lecture
Prof. Hoeijmakers detailed how inherited defects in nucleotide excision repair (NER) are associated with striking clinical heterogeneity, ranging from cancer predisposition to accelerated ageing phenotypes characterized by neuro-developmental deficits. Even different mutations in single NER genes can be linked with such strikingly different phenotypes. Prof. Hoeijmakers’s lab made major contributions to advance our understanding of the molecular basis underlying these conditions, by creating mice that express the human mutations that that mimic the human segmental premature aging disorders and/or cancer-prone phenotypes.
By modulating DNA repair his lab recently succeeded in largely controlling the process of aging in mammals. Introduction of different mutations that confer repair deficiency may accelerate the rate of aging to different extends: lifespan and onset of many aging-related diseases ranging from years to weeks depending on the extent to which repair is compromised. The type of repair defect determines the spectrum of accelerated aging features with or without cancer. Several mouse mutants exhibit the most wide-spread premature aging phenotypes documented to date, including progressive neuro-degeneration (dementia, ataxia, hearing and vision loss), osteoporosis, osteosclerosis, cardiovascular, haematological and immunological aging, thymic involution, cachexia, sarcopenia, early infertility, liver, kidney aging etc. This is accompanied by progressive behavioural/physiological alterations, including spatio-temporal learning and memory deficits, loss of motor coordination, neuronal plasticity, hormonal changes, loss of stem cells, increased cellular senescence and gene expression patterns alike natural aging. Importantly, some mutants appear superior models for Alzheimer’s disease, addressing a tremendous unmet medical need. These observations indicate that DNA damage and genome instability can drive a remarkably wide spectrum of age-related diseases and strengthen the link between genome stability and aging. Conditional repair mutants allowed targeting accelerated aging to any organ, tissue or stage of development. His groups recently showed that nutritional interventions were able of extending the lifespan and delaying aging of repair mutants up to threefold, which for mammals is unprecedented.

Discussion
The lively discussion that followed the lecture was largely devoted to interpretation of the life extending effect of caloric restriction in the prematurely ageing mouse mutants. These finding were unexpected as the DNA repair mutants are generally having a very high metabolic rate and very few fat reserves. This result may indicate that (over)feeding is causing damage. Future research will be dedicated at unravelling harmful food components and damages that are the principal drivers of the ageing process.

Als een wervelwind raasde het Herstelzorgprogramma drie jaar lang over het landschap van de Leidse ouderenzorg. Het rammelde aan poorten, sloeg bruggen en liet geen hoek, kier of gat ongemoeid. Het gevolg is dat iedereen over de muren van organisaties heen met elkaar in gesprek is geraakt. 

Rudi Westendorp en Irma van Everdinck-van der Pols, resp. penvoerder en directeur van het Herstelzorgprogramma, vertellen er in het boekje OPMAAT meer over. Klik hier voor het interview.

Uit: OPMAAT – Herstelzorgprogramma regio Leiden 2010-2013. Integrale, functiegerichte zorg en bekostiging voor kwetsbare ouderen.

OPMAAT (concept en realisatie bureau Bouman
tekstproducties) biedt een indruk van de projecten van het
Herstelzorgprogramma die in het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg in de regio Leiden zijn uitgevoerd. De uitgave is in PDF-formaat te vinden op www.herstelzorg.nl en in print te bestellen (zolang de voorraad strekt) via info@herstelzorg.nl.  

Ouder worden we allemaal, maar niemand wil het zijn. Vanaf de dag dat je geboren bent, ben je aan het verouderen. Het internationale Act Your Age Festival, dat op 12, 13 en 14 december in Maastricht zal plaatsvinden, wil de bestaande beelden over verouderen en ouderdom kantelen én aanvullen, met de danskunst als startpunt. Verder zijn er lezingen van inspirerende kunstenaars, prominente wetenschappers en Europese opiniemakers. De bezoekers kunnen tevens deelnemen aan verrijkende (dans)workshops van verschillende experts op het gebied van ouder worden en het ouder wordende lichaam.

Programma
Donderdag 12 december staat in het teken van de bredere culturele en maatschappelijke denkbeelden die onze visie op ouder worden voor een belangrijk deel bepalen. Hoe gedragen wij ons ‘naar onze leeftijd’? Wat wordt er impliciet of expliciet van ons verwacht? Eén van de lezingen gaat in op ouder worden in de popmuziek en media. Sectoren waarin oudere mannen toegejuicht worden en oudere vrouwen op het podium er alles aan doen om hun leeftijd te maskeren.
Op vrijdag 13 december richt het festival haar aandacht op lichaam en geest. Tijdens je leven krijgen we allemaal andere ervaringen mee, onze omgeving verandert en we veranderen zelf, zowel fysiek als mentaal. Hoe gaan wij mensen om met verandering? Die dag is onder andere de bejubelde voorstelling Parkin’son van Giulio D’Anna (33 jaar) te zien waarin hij samen met zijn vader (64 jaar), die de ziekte van Parkinson heeft, danst. Het is een voorstelling over vaders en zonen, en over ouder worden en jong blijven. Daarnaast zijn er verrassende lezingen van inspirerende kunstenaars, zoals choreograaf Adriaan Luteijn van dansgezelschap Introdans, en prominente wetenschappers en Europese opiniemakers zoals prof. dr. Rudi Westendorp en ir. Marieke van der Waal, directeuren van Leyden Academy on Vitality and Ageing.
Op zaterdag 14 december delen verschillende (ervarings)deskundigen via workshops hun kennis. Een van de workshops wordt gegeven door de gerenommeerde danser/choreograaf Arthur Rosenfeld (61). Samen met danser en choreograaf Liz King (66) maakte hij een grappige en ontroerende voorstelling over internetdating na je 60e.

Leyden Academy-arrangement
Het Leyden Academy-arrangement biedt een dagkaart voor vrijdag 13 december, die toegang biedt tot lezingen, workshops en korte dansvoorstellingen (normaal € 75,-) + toegang tot de voorstelling Parkin’son van Giulio D’Anna en een drankje in AINSI theater (normaal € 14,-) voor het gereduceerde tarief van € 50,-.

Kaarten reserveren
Stuur een e-mail naar charlotte@nederlandsedansdagen.nl of bel 020-626 20 62, en vermeldt dat het gaat om de Act Your Age Festival Leyden Academy-arrangement.

Organisatie
Organisator de Nederlandse Dansdagen honoreert, stimuleert en promoot de ontwikkeling van de Nederlandse dans. Samen met andere organisaties, waaronder Leyden Academy en Vereniging Het Zonnehuis, organiseren ze het Act Your Age Festival. Het festival wordt tevens mede mogelijk gemaakt door Centro per la Scena Contemporanea (Italië), Dance House Lemesos (Cyprus), Stichting Elisabeth Strouven, RCOAK, Europese Commissie/Culture Programme, Fonds Sluyterman van Loo, Gemeente Maastricht, Provincie Limburg, Theater aan het Vrijthof, VIA2018, en Stichting Edmond Hustinx.

Meer informatie
Bezoek de website actyourage.eu voor meer informatie.
 

Het VITALITY!-programma van Medical Delta organiseerde op 31 oktober en 1 november in Delft een bruisende workshop. In deze 2 dagen zijn 35 deelnemers uit Delft, Rotterdam en Leiden middels een co-creatieproces tot H2020-projectvoorstellen
gekomen. Centraal stond steeds het denken vanuit de toekomstige klant en markt. Daarbij was het ook belangrijk dat de verschillende disciplines elkaar leren kennen en elkaar in een project versterken.

Het programma bestond uit een aantal blokken met korte pitches uit de verschillende vakgebieden zoals biomedische wetenschap, sociale wetenschappen, industrial design, ICT en ehealth, health economics, kwaliteitssystemen, gaming industry.
Verder werd er aandacht besteed aan samenwerking, nieuwe (inter)nationale subsidiemechanismen en andere vormen van financiering.

Het was een productief en succesvol event met enthousiaste deelnemers, die hierdoor de kans kregen elkaar te ontmoeten en een coalitie te vormen voor toekomstige Europese projecten.

Na drie weken werden onderstaande projectvoorstellen gepresenteerd aan een panel bestaande uit prof. P. Hogendoorn, decaan LUMC; prof. ir. M. Voûte, decaan faculteit Industrieel Ontwerpen TU Delft; prof. R. Westendorp, programmadirecteur VITALITY!; en J. Wiersema van het bedrijf
Silverfit:

• Kankerdiagnostiek en besluitvorming op maat
• Schijnwerkelijkheid (virtual reality) om eenzaamheid te verminderen
• Zelfredzaamheid en bewegen (joint empowerment)
• Evidence-based geïntegreerde eerstelijnszorg
• Geschiedenis boek/online verhaal vertellen (Moneta) 

De sterftekans van mensen van oudere en middelbare leeftijd stijgt in tijden van economische groei en daalt tijdens recessies. Dit blijkt uit een analyse van 19 ontwikkelde landen – inclusief Nederland – in de periode tussen 1950 en 2008, uitgevoerd door Leyden Academy on Vitality and Ageing. Dinsdag 8 oktober verschijnt deze studie in het Journal of Epidemiology and Community Health.

De levensverwachting in ontwikkelde landen steeg in de afgelopen 50 jaar. Dit is vooral te danken aan een sterke vermindering in de sterftekans van ouderen. Economische groei is weer een belangrijke oorzaak van de afname in ouderensterfte. Echter, als men niet de gestage groei in welvaart onderzoekt, maar de meerjaarlijkse cycli in de welvaart, dan wordt een heel andere dynamiek zichtbaar.

Voor elke procent stijging in het bruto binnenlands product boven de lange-termijntrend, stijgt ook de gemiddelde sterfte van 70- tot 75-jarige mannen met 0,36%. Voor 40- tot 45-jarige mannen is dit 0,38%. Er is een vergelijkbaar, maar minder sterk effect bij vrouwen. Voor oudere mannen is de tegen-intuïtieve associatie tussen economie en sterfte vooral sterk in Australië, Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Portugal en Spanje. Voor mannen van middelbare leeftijd geldt dit vooral in Denemarken, Frankrijk, Nederland, Noorwegen en Oostenrijk.

In de wetenschappelijke literatuur is bekend dat er onder jongere mensen een toename is in werkstress, verkeersongelukken en ongezonde levensstijlen als de werkloosheid daalt in goede economische tijden. De onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing suggereren dat de sterftekans onder ouderen toeneemt in goede economische tijden, omdat lagere werkloosheid in de hand werkt dat kinderen, kleinkinderen en andere mantelzorgers minder sociale activiteiten en mantelzorg kunnen bieden. Echter, omdat er geen bewijzen zijn voor deze mogelijk dynamiek is verder onderzoek geboden.

Klik hier voor het abstract van het artikel in het Journal of Epidemiology and Community Health.