Zes miljoen voor schildklieronderzoek ouderen

Prof. dr. Rudi Westendorp van de Leyden Academy on Vitality and Ageing is samen met medisch experts vanuit de universiteiten van Leiden, Glasgow, Cork en Bern een onderzoeksproject gestart onder ouderen met een schildklierafwijking. Het onderzoek heet voluit Thyroid Hormone Replacement for Subclinical Hypo-Thyroidism Trial (TRUST) en heeft een subsidie van zes miljoen euro ontvangen van het EU FP7-programma.

TRUST-onderzoekers volgen over een periode van vijf jaar 3.000 ouderen om beter inzicht te krijgen hoe mensen met subklinische hypothyreodie (traagwerkende schildklier) te behandelen. De helft van de populatie krijgt een hormoonvervangend medicijn toegediend, de andere helft een placebo. Beide groepen worden gemonitord om te evalueren hoe zij reageren op de behandelingen.

De schildklier bevindt zich in de nek en bepaalt hoe snel het lichaam energie, proteïne en eiwit gebruikt en hoe gevoelig het is voor verschillende hormonen. Ongeveer één op de zes mensen ouder dan 65 jaar heeft een traag werkende schildklier, ook wel subklinische hypothyreodie genoemd, wat verscheidene gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten op latere leeftijd met zich mee kan brengen.

In het TRUST-project werkt prof. dr. Rudi Westendorp samen met wetenschappers van het LUMC en experts in veroudering, schildklierproblemen en hart- en vaatziekten binnen Europa, waaronder onderzoekers van University of Cork, Ierland, Glasgow University, Schotland en de Universität Bern, Zwitserland.

Leyden Academy gasthoofdredacteur van Zorgmarkt

Onze directeuren Rudi Westendorp en Marieke van der Waal hebben als gastredacteur de inhoud van Zorgmarkt magazine medebepaald en zijn zelf ook in de pen geklommen. Het thema van dit oktobernummer is ouderenzorg. Als kenniscentrum neemt Leyden Academy on Vitality and Ageing graag de rol op zich van verspreider van alles wat er te weten valt op het gebied van veroudering. Klik hier voor de PDF van het magazine.

Leyden Academy presenteert haar nieuwe gezicht!

11-11-11 bestaat Leyden Academy on Vitality and Ageing drie jaar. Zoals elk jaar vieren we dat onder andere met een nieuw gezicht. We nemen dus afscheid van Aafje, de dame die het afgelopen jaar als boegbeeld van de Leyden Academy heeft gefungeerd en verwelkomen Willem Antheunissen. Willem is geboren in februari 1930. Hij woont met zijn vrouw in Leiderdorp. Willem is een gedistingeerde, warme en humoristische man met veel interesses zoals tuinieren en reizen. Zijn skivakanties behoren sinds vier jaar tot het verleden, maar hij blijft in vorm door regelmatig de sportschool te bezoeken. Ook houden zijn vier kleinkinderen hem jong. Willem straalt vitaliteit uit en past dus perfect bij Leyden Academy on Vitality and Agening.

Medisch en verpleegkundig onderwijs vergeet oudere patient

Op vrijdag 11 november wordt een tweetal onderzoeksrapporten gepresenteerd die de stand van zaken in het medisch en verpleegkundig onderwijs (MBO, HBO, WO) over goede zorg voor ouderen beschrijven. De oudere patiënt bevolkt immers grotendeels de wachtkamers en bedden. Echter, uit beide onderzoeken blijkt dat de huidige studenten zich dat onvoldoende realiseren, te weinig kennis over de oudere patiënt krijgen aangereikt, amper affiniteit met oudere patiënten hebben en er in veel gevallen net zo weinig vanaf weten als u en ik.

 
Vanuit de Leyden Academy, een kennis- en opleidingsinstituut op het gebied van veroudering en vitaliteit, is onder leiding van prof. dr. Rudi Westendorp, een inventarisatie binnen de Universitair Medische Centra naar studentenonderwijs uitgevoerd. Prof. dr. Marieke Schuurmans (hoogleraar verpleegkunde) heeft in opdracht van ZonMw (Nederlandse organisatie voor zorgonderzoek en innovatie) een survey gehouden onder de Nederlandse verpleegkundigenopleidingen met de vraag wat studenten over ouderen leren. Hannie van Leeuwen (85!) lid van het Nationaal Programma Ouderenzorg van ZonMw krijgt de rapporten overhandigd. De rapporten zijn verspreid onder betrokkenen in het onderwijsveld en politiek.
 
Enkele feiten
Een student geneeskunde moet in totaal 360 studiepunten behalen. Hoogscorende universiteiten besteden slechts 12 verplichte studiepunten specifiek aan ouderengeneeskunde. Gemiddeld is het 2% van het totale curriculum. 15% van de studiepunten kan besteed worden aan keuzevakken op gebied van ouderengeneeskunde. Een kleine minderheid van de studenten maakt hier daadwerkelijk gebruik van. De jaarlijkse voortgangstoetsen die studenten moeten afleggen bestaan elk uit 200 vragen. 2% van de vragen gaat over ouderengeneeskunde. Overigens zijn er grote verschillen tussen de universiteiten.  
 
Vaak is de kennis van de laatstejaars verpleegkundige studenten vergelijkbaar met die van de gemiddelde Nederlander. 45% van de verpleegkundige studenten wil niet werken met ouderen. 15% kiest er bewust wel voor. De overige studenten is het om het even. Het kennisniveau van de studenten is laag en het is onduidelijk wat ze precies leren. De beeldvorming over oudere patiënten is niet gunstig en er is weinig interesse voor. Er zijn te weinig rolmodellen in de opleidingen en de praktijk. Veelal is de stof niet specifiek genoeg en het studiemateriaal niet uitdagend.
 
Aanbevelingen
Beide onderzoekers streven naar aanpassingen van het toetsingskader waarbinnen het onderwijs moet worden vormgegeven. Enkele instituten bieden wel goed ouderengeneeskundig onderwijs. Dat niveau moet op elke instelling op MBO, HBO en WO niveau gehaald kunnen worden. Docenten moeten worden aangesteld die als rolmodel fungeren voor de ouderengeneeskunde en verpleegkundige zorg voor ouderen.  
 
Prof. dr. Rudi Westendorp: “Hoe gaan we deze aanbevelingen in de praktijk brengen? Mijn collega Marieke Schuurmans en ik adviseren een kordaat traject van onderwijsinnovatie in te zetten. Noodzakelijke voorwaarden hierbij zijn kennis van zaken en financiële middelen. Wij staan samen met ZonMw heel erg open voor samenwerking met alle partijen. Dat zal deze innovatie kracht bijzetten.”
 
Achtergrond en aanleiding onderzoek
Prof. dr. Rudi Westendorp richtte in 2008 de Leyden Academy op, een kennis- en opleidingsinstituut op gebied van veroudering en vitaliteit. Leyden Academy biedt masteropleidingen voor studenten geneeskunde en cursorisch onderwijs aan bestuursleden en directeuren van zorgorganisaties. Vanuit zijn ervaring als internist en visie als hoogleraar ouderengeneeskunde constateerde Westendorp een spagaat tussen de dagelijkse praktijk en de wijze waarop nieuwe professionals worden opgeleid: met nadruk op enkelvoudige ziekte bij patiënten van jonge en middelbare leeftijd. “Dat staat op gespannen voet met de werkelijkheid waarbij de helft van het budget in de gezondheidszorg opgaat aan mensen van 65 en ouder. Het leek ons als dokters de juiste tijd om de thermometer te hanteren en de stand van het medisch onderwijs in Nederland op te nemen. Op hetzelfde moment heeft mijn collega prof. dr. Marieke Schuurmans een inventarisatie verricht naar de stand van het onderwijs over ouderen binnen de verpleegkundigen opleidingen. Dat hebben wij beiden gedaan met ondersteuning van ZonMw, alles binnen het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg.”
 
Bijgevoegd treft u de presentaties en onderzoeken van de medische curricula en verpleegkundige opleidingen.

 

David van Bodegom gepromoveerd

Wetenschappelijk medewerker David van Bodegom is op 2 november 2011 gepromoveerd. Hij toetste de grootmoederhypothese in Ghana. Over het algemeen wordt gedacht dat we lang leven om onze kleinkinderen te helpen grootbrengen. Hij volgde 1.500 gezinnen gedurende acht jaar en keek onder meer naar de overleving van de kinderen, of er een oma aanwezig was en de leeftijd van de vader. "In gezinnen met een oma worden iets meer kinderen geboren, maar deze kinderen blijken het niet beter te doen," aldus Van Bodegom.  "Grootmoeders dragen dus niet bij aan het reproductieve succes van hun nakomelingen."
dr. David van Bodegom is regelmatig in het nieuws, hieronder een aantal media-optredens:
Radio 1, waarom worden vrouwen zo oud? 
Radio 5, NTR Hoe? Zo!
Mare, interview
Cicero, interview 7/11/11
De Pers, artikel 3/11/2011

Lees meer over David van Bodegom en zijn onderzoek op www.davidvanbodegom.nl

 

Inventarisatie medische opleidingen

Goed opgeleide artsen in de zorgvragen van de komende decennia zijn in ons aller belang. Leyden Academy heeft, mede financieel gesteund door ZonMw in het kader van het Nationaal Programma Ouderenzorg, het initiatief genomen tot een inventarisatie van ouderengeneeskunde in de medische curricula. Het Raamplan 2009 met de eindtermen van de basisopleiding geneeskunde geeft een te summiere beschrijving van ouderengeneeskunde om gedegen onderwijs hierin te waarborgen. Dit is terug te zien in de voortgangstoetsen van studenten geneeskunde. Er is verspreid over de faculteiten goed onderwijs in ouderengeneeskunde, maar een compleet aanbod van theoretisch en praktisch onderwijs ontbreekt op de meeste faculteiten. Slechts op drie van de acht faculteiten is een hoogleraar ouderengeneeskunde in de tweede lijn. De werkgroep doet de volgende aanbevelingen:

Het raamplan dient te worden aangepast zodat alle studenten op gedegen wijze in de ouderengeneeskunde worden onderwezen, waarbij de begrippen in het hier opgestelde toetsingskader aan de orde moeten komen.

Alle studenten dienen in de bachelorfase theoretisch onderwijs over veroudering te krijgen en kennis te maken met de ouderengeneeskundige praktijk in een zorgstage. In de masterfase dienen zij bovendien te worden voorbereid op hun toekomstige praktijk door een verplicht coschap ouderengeneeskunde.

Om gedegen onderwijs in de ouderengeneeskunde op iedere faculteit te waarborgen dient op iedere faculteit een hoogleraar ouderengeneeskunde te worden aangesteld.

Voor een overzicht van de conclusies en aanbevelingen verwijzen wij u naar het rapport Inventarisatie ouderengeneeskunde in medische curricula en het rapport Gerontologische en geriatrische inhoud van verpleegkunde opleidingen in Nederland. In juli 2012 heeft Maastricht Universiteit onder leiding van prof.dr. J. Hamers een door ZonMw gefinancieerd onderzoek uitgebracht over de ouderenzorg in het middelbaar beroepsonderwijs (niveau 2 en 3). Hamers e.a. constateren dat de opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs te verschillend zijn en onvoldoende aansluiten op de – toekomstige – praktijk in de ouderenzorg.

Leyden Academy gasthoofdredacteur van Zorgmagazine

Onze directeuren Rudi Westendorp en Marieke van der Waal hebben als gastredacteur de inhoud van ZM magazine medebepaald en zijn zelf ook in de pen geklommen. Het thema van dit oktobernummer is ouderenzorg. Als kenniscentrum neemt Leyden Academy on Vitality and Ageing graag de rol op zich van verspreider van alles wat er te weten valt op het gebied van veroudering. Klik hier voor de PDF van het magazine.

Openbare lezing Aubrey de Grey

De openbare lezing over levensverwachting georganiseerd door de Leyden Academy on Vitality and Ageing op 11 oktober 2011 heeft heel wat stof doen opwaaien in de media.
Prof. dr. Rudi Westendorp belichtte op welke manier demografische en medisch-technologische veranderingen de toenemende levensverwachting hebben gevoed. Demografische data tonen aan dat kinderen die nu worden geboren, gemiddeld 100 jaar oud worden.
Gebaseerd op zijn expertise in de biomedische technologie, zette dr. Aubrey de Grey zijn revolutionaire opinie uiteen. Door het adresseren van de onderliggende mechanismes van ouderdom, zoals veranderingen in mitochondriale mutaties, het nucleaire DNA, ophoping van beschadigde moleculen, celverlies en cellulaire veroudering, zullen we in staat zijn om onze levensduur drastisch te verlengen. Sterker nog, De Grey is van mening dat de eerste mens die de respectabele leeftijd van 1000 jaar gaat behalen nú al onder ons is. De lezing trok tweehonderd belangstellenden en het onderwerp levensverwachting is uitgebreid aan bod gekomen in de media. Zie onderstaand enkele links.

De Volkskrant
Nu.nl
– Tv-fragment met Prof. dr. Rudi Westendorp en Aubrey de Grey bij De Wereld Draait Door
– Radio-fragment met Prof. dr. Rudi Westendorp bij Evers staat op, radio 538
– David van Bodegom bij Tijd voor Max, omroep Max
– Verslag van de avond door Elmar Veerman op Wetenschap24

De PowerPoint presentaties van prof. dr. Rudi Westendorp is hier te downloaden, klik voor de presentatie van dr. Aubrey de Grey op deze link.

Prof. dr. Rudi Westendorp live op de radio

Leyden Academy directeur Rudi Westendorp is op zaterdag 8 oktober 2011 live te beluisteren op de Wereldomroep. Hij is te gast bij het programma Expat On Air dat elke zaterdag van 9.00 tot 10.00 wordt uitgezonden. Expat On Air is in heel Europa te beluisteren en wordt herhaald op satelliet. De uitzendingen zijn als podcast beschikbaar en terug te luisteren op internet.