Verbonden

Zomervisite: zinvolle ontmoetingen in de ouderenzorg

Zomervisite: zinvolle ontmoetingen in de ouderenzorg

leydenacademy

Voor het derde jaar op rij brengen Leyden Academy on Vitality and Ageing en Jo Visser fonds jongeren op een laagdrempelige manier met ouderen en hun woon- en leefwereld in contact. Onder de noemer Zomervisite worden 16- tot 25-jarigen uitgenodigd om samen met ouderen uit een zorgorganisatie in de zomermaanden juli en augustus iets gezellig te ondernemen. Dat kan variëren van wandelen en een ijsje eten tot muziek luisteren of een spelletje spelen.

Meer ouderen, minder verzorgenden
Dat het aantal ouderen ieder jaar toeneemt, en dus ook in zorgorganisaties, is geen verrassing. Helaas blijft het aantal jongeren dat uiteindelijk voor een loopbaan in de ouderenzorg kiest achter. Met Zomervisite willen we jongeren uitdagen om met een frisse blik te kijken naar ouderenzorg en zo hun beeldvorming positiever kleuren. Deelnemende zorgorganisaties zijn Roomburgh in Leiden, Topaz in Leiden en Voorschoten, Activite in Sassenheim, Roelofarendsveen en Nieuwveen, DSV-verzorgd leven in Rijnsburg en Katwijk, Groot Hoogwaak in Noordwijk en ZonnehuisGroep in Vlaardingen. Jongeren kunnen zich tot aanmelden door een mail te sturen naar zomervisite@leydenacademy.nl.

Klein gebaar, groot plezier
De sleutel ligt in ontmoetingen tussen jong en oud: want in persoonlijk, gelijkwaardig contact ontstaat waardering en worden beelden bijgesteld. Zowel de jongeren als de ouderen ervaren deze ontmoetingen als zeer waardevol. Wat de jongeren, naast een vrijwilligersvergoeding van 7,50 euro per uur, terugkrijgen van de ouderen was enthousiasme en waardering. Zo blijkt uit de reactie van Rosemarijn, die deelnam aan Zomervisite in 2018: “Mevrouw H. wilde mij graag het beste koffie- en gebakplekje laten zien én proeven. Ze vertelt me dat ze dat ze hier vroeger altijd naar toe ging. We zoeken een lekker taartje uit en zoeken een plekje op. ‘Ja soms moet je jezelf wel eens kietelen, anders lach je niet!’, zegt mevrouw H.” De ouderen vinden het op hun beurt fijn om met jonge mensen in gesprek te gaan en iets te ondernemen. Ook de zorgorganisaties zijn enthousiast en waarderen de gezelligheid en reuring die de jongeren met zich meebrengen.

IMISCOE-congres ‘Zorg voor en sociaal welbevinden van oudere migranten’

IMISCOE-congres ‘Zorg voor en sociaal welbevinden van oudere migranten’

leydenacademy

Vandaag vond bij Leyden Academy in het Poortgebouw in Leiden het drukbezochte congres over de zorg voor en het sociale welbevinden van oudere migranten plaats.

In Nederland neemt het aantal ouderen met een migratieachtergrond snel toe. Vanwege culturele, sociaaleconomische en demografische verschillen hebben zij andere zorgvragen, alsook specifieke behoeften aan nieuwe welzijnsinterventies en -voorzieningen, vergeleken met ouderen zonder een migratieachtergrond. Tot nu toe houden wetenschap en praktijk zich hier elk afzonderlijk mee bezig, waardoor vragen als ‘wat kunnen we van elkaar leren?’ en ‘hoe kunnen we samen werken aan een betere oude dag voor ouderen migranten?’ onbeantwoord zijn gebleven.

Het doel van dit congres was om wetenschappelijk onderzoek en praktijkervaringen rondom de zorg voor en het sociaal welbevinden van oudere migranten dichter bij elkaar te brengen.

Tijdens de ochtendsessie kwam de complexe relatie tussen verschillende vormen van zorg en ondersteuning aan bod, die worden aangeboden op lokaal niveau (in woonzorgcentra, wijken en bij mensen thuis). Nu gemeenten verantwoordelijk zijn voor langdurige zorg voor ouderen, ontstaan er nieuwe combinaties van professionele zorg, vrijwilligerswerk, informele hulp en mantelzorg. Op basis van recent onderzoek uit Nederland en Zwitserland werd in kaart gebracht wat de gevolgen van deze ontwikkeling zijn voor oudere migranten, reguliere en gespecialiseerde zorgaanbieders en beleidsmakers.

In de middagsessie stonden verschillende aspecten van het sociaal welbevinden van oudere migranten in Nederland centraal. Hoewel sociaal welbevinden een belangrijke dimensie is van kwaliteit van leven, krijgen thema’s als gezondheid, kwaliteit van zorg en toeleiding naar zorg meer de aandacht. De sessie onderzocht welke aspecten van welbevinden onderwerp zijn van lopend wetenschappelijk onderzoek en discussie in de praktijk. In het bijzonder werden de volgende drie thema’s uitgelicht: eenzaamheid, sociale participatie en transnationale relaties.

Dit congres werd mede mogelijk gemaakt door Roos Pijpers (Radboud Universiteit Nijmegen), Eva Soom Ammann (Hogeschool Bern, Zwitserland), Tineke Fokkema (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut/Erasmus Universiteit Rotterdam) en Nina Conkova (Leyden Academy on Vitality and Ageing).

WHO richtlijnen voor de gezondheid van oudere migranten en vluchtelingen

WHO richtlijnen voor de gezondheid van oudere migranten en vluchtelingen

leydenacademy

In november 2018 is de Technical guidance Health of older refugees and migrants uitgebracht door de World Health Organization (WHO) Regional Office for Europe. Deze richtijnen hebben als doel de beleidsontwikkeling en praktijk te ondersteunen gericht op de verbetering van de gezondheid en het welbevinden van oudere vluchtelingen en migranten in Europa. Veroudering en migratie zijn op zichzelf complexe, veelzijdige processen die worden beïnvloed door een scala aan factoren op micro-, meso- en macroniveau gedurende de levensloop van een individu. Inspelen op de behoeften van oudere vluchtelingen en migranten moet dan ook worden ingebed in alle facetten van het beleid en de werkwijzen gericht op oudere mensen. Auteur van het rapport is Maria Kristiansen, associate professor bij het Center for Healthy Aging en de afdeling Public Health van de Universiteit van Kopenhagen.

Gesprekstool voor oudere migranten
Het WHO-rapport met richtlijnen bevat ook enkele ‘veelbelovend voorbeelden’, waaronder een project van Leyden Academy (op pagina 21) met betrekking tot het persoonsgericht werken in zorg en welzijn. Het betreft de Life and Vitality Assessment (LAVA), een gespreksinstrument om samen in kaart te brengen en te bespreken wat een oudere persoon belangrijk vindt in zijn of haar leven. Op dit moment wordt gewerkt aan een variant van de LAVA gesprekstool voor oudere migranten, mede gebaseerd op inzichten vanuit een serie focusgroepen die we in 2018 organiseerden met oudere afgevaardigden van de grootste groepen niet-Westerse migranten in Nederland.

Bezoek voor meer informatie de website van het WHO Regional Office for Europe.

Jolanda Lindenberg en Erik Scherder in podcast NieuwLicht

Jolanda Lindenberg en Erik Scherder in podcast NieuwLicht

leydenacademy

“We worden fitter oud, we willen en we kunnen steeds meer. Maar we hebben onze levensloop hier nog niet op ingericht.” Jolanda Lindenberg van Leyden Academy ging bij NieuwLicht Café in gesprek over zinvol en gelukkig ouder worden, met hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder, gespreksleider Tijs van den Brink en een betrokken publiek. Vragen die aan bod kwamen: we worden met z’n allen steeds ouder, maar is er voldoende maatschappelijke ruimte voor ouderen? Hoe kunnen we de extra levensjaren betekenisvol invullen? Hoe kijken we naar het ouder worden en hoe beïnvloedt die beeldvorming een goede oude dag? De talkshow van 55 minuten is als geheel opgenomen en kan nu als podcast worden beluisterd.

NieuwLicht is het interactieve opinieplatform van de EO. Beluister de podcast op Spotify, iTunes of via de NPO-webplayer: https://buff.ly/2Q6ZjDi 

Welbevinden oudere migranten onderbelicht in de wetenschap

Welbevinden oudere migranten onderbelicht in de wetenschap

leydenacademy

Leiden, 20 november 2018 – Ouderen vormen een snelgroeiende groep in de Nederlandse samenleving. Van een steeds groter deel van deze ouderen stond de wieg buiten Nederland. Door factoren als hun persoonlijke verleden, migratie en sociaaleconomische positie, zijn deze ouderen vaak minder weerbaar dan hun leeftijdsgenoten die in Nederland geboren zijn. Voor deze problematiek is in de afgelopen jaren steeds meer wetenschappelijke aandacht, waarbij de nadruk sterk ligt op thema’s als ziekte en zorggebruik. Het welbevinden van oudere migranten blijft onderbelicht, zo concluderen onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing op basis van een literatuurstudie waarover op 12 november jl. online is gepubliceerd en die in december 2018 verschijnt in de speciale uitgave ‘Gezondheid, zorggebruik en sociaal welbevinden van oudere migranten in Nederland’ van het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie.

Onderzoeksopzet
De onderzoekers Nina Conkova en Jolanda Lindenberg hebben in totaal 104 publicaties over ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond onder de loep genomen op het gebied van gezondheid en welbevinden, bestaande uit 69 gepubliceerde artikelen in (inter)nationale wetenschappelijke tijdschriften en 35 rapporten in het Nederlands en Engels. Dit narratieve literatuuroverzicht laat zien dat het leeuwendeel van het bestaande onderzoek is gericht op Surinaamse, Turkse en Marokkaanse ouderen, in absolute aantallen de drie grootste groepen zogenoemd ‘niet-westerse’ migranten in Nederland. Volgens het CBS telde Nederland begin 2018 in totaal 312.000 van deze migranten in de leeftijd van 55 jaar en ouder. Ongeveer twee derde van alle artikelen en rapporten is gewijd aan gezondheid en zorg en slechts een derde aan aspecten van welbevinden. Studies binnen het domein gezondheid zijn bovendien vaker grootschalig en kwantitatief van opzet en internationaal gepubliceerd dan die in het domein van welbevinden.

Aandacht voor wensen en verlangens
Jolanda Lindenberg van Leyden Academy pleit naar aanleiding van de inventarisatie voor meer aandacht in wetenschappelijk onderzoek voor de wensen en verlangens van oudere migranten. Lindenberg: “De nadruk in het onderzoek ligt nog sterk op negatieve aspecten, zoals het in kaart brengen van risicofactoren voor bepaalde ziektes, zorggebruik en cultuur-sensitieve en persoonsgerichte behandeling en zorg. Wat nog ontbreekt, is een bredere sociaal-maatschappelijke benaderingswijze die verder gaat dan een ziekte- en probleemgerichte benadering. Welke wensen en verlangens hebben ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond, naast hun eventuele ziekte of beperking? Hoe ziet een goede oude dag er voor hun uit? En hoe kunnen we hun leven zo plezierig mogelijk maken?”

Grote onderlinge verschillen
Ook blijkt er in het huidige onderzoek weinig oog voor de diversiteit onder oudere migranten, hoewel eerder onderzoek aantoont dat de verschillen tussen en binnen migrantengroepen relatief groot zijn. Dit beeld werd bevestigd in de acht focusgroepen die Leyden Academy in 2018 organiseerde onder ouderen van Westerse, Surinaamse, Antilliaanse, Indonesische, Turkse en Marokkaanse afkomst. Lindenberg: “Een Surinaamse oudere heer kan meer gemeen hebben met zijn buurman die in Nederland is geboren, dan met een leeftijdsgenoot met Turkse wortels. Toch zien we dat groepen ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond nog vaak in dezelfde onderzoeken worden samengenomen. Er is meer verklarend onderzoek nodig dat verder gaat dan herkomstland en sociaaleconomische status.”

Het artikel ‘Gezondheid en welbevinden van oudere migranten in Nederland: Een narratieve literatuurstudie’ door Nina Conkova en Jolanda Lindenberg is op 12 november jl. online gepubliceerd en verschijnt in december 2018 in de speciale uitgave ‘Gezondheid, zorggebruik en sociaal welbevinden van oudere migranten in Nederland’ van het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie: https://link.springer.com/article/10.1007/s12439-018-0268-2

Neem voor meer informatie contact op met Niels Bartels, manager communicatie, via e-mail of tel. (071) 524 0960.

Silver Starters

Silver Starters

 

Veel vijftigplussers lopen rond met het idee om ooit nog voor zichzelf te beginnen, tijdens of na hun pensionering, maar kunnen een zetje gebruiken om dit daadwerkelijk te doen. Uit onderzoek blijkt dat vijftigplussers die een eigen bedrijf beginnen, twee- tot driemaal succesvoller zijn dan dertigers. Toch zijn vrijwel alle start-up programma’s gericht op jongere ondernemers. Daarom organiseerden we samen met Aegon een aantal keer het gratis leerprogramma Silver Starters, waarin we vijftigplussers die dromen van een eigen bedrijf verder op weg hielpen.

“Het voordeel van deze cursus is dat het online is en dat je het in je eigen tempo kunt doen. Deze cursus is een van de beste die ik heb gedaan.” – Han (83 jaar)

Van idee naar start-up
Silver Starters is een persoonlijk, digitaal leerprogramma waar vijftigplussers gedurende acht modules van online leren en coaching door experts de basis leren om hun idee om te zetten in een eigen bedrijf. Voorkennis is hierbij niet noodzakelijk en men leert in eigen tempo. De studiebelasting is circa zestien uur per module en bestaat onder andere uit onderstaande onderwerpen:

  • Verkennen van de markt.
  • Ontdekken van en inzicht krijgen in klantbehoeften en -problemen.
  • Het vermogen om design thinking toe te passen.
  • Leren om aannames snel te testen.
  • Basiskennis van verdienmodellen.
  • Basiskennis van (online) marketing.
  • Inleidende kennis van verandermanagement en zelfstartende mindset.
  • Kennismaken met online hulpmiddelen om prototypen te ontwikkelen.
  • Leren pitchen en een passend vervolgtraject in te zetten.

“Door Silver Starters realiseer ik me dat ik me in eerste instantie vooral moet richten op het probleem van de klant en niet op mijn oplossing!” – Marian (60 jaar)

We hopen een volgende editie van Silver Starters te kunnen aanbieden. Wilt u uw interesse in een mogelijk volgende editie kenbaar maken, neem dan contact op met Jacqueline Leijs.

Meer over Silver Starters

Het programma is ontwikkeld door Leyden Academy, Medical University Lodz, University of Naples Federico II, Instituto Pedro Nunes en Aegon, en wordt ondersteund door EIT Health.

Zorg voor en sociaal welbevinden van oudere migranten

Zorg voor en sociaal welbevinden van oudere migranten

leydenacademy

In Nederland neemt het aantal ouderen met een migratieachtergrond snel toe. Vanwege culturele, sociaaleconomische en demografische verschillen in vergelijking met ouderen zonder een migratieachtergrond, hebben zij specifieke zorgvragen, evenals behoeften aan nieuwe welzijnsinterventies en -voorzieningen.

In dit kader zal op dinsdag 19 februari 2019 bij Leyden Academy het IMISCOE-congres ‘Zorg voor en sociaal welbevinden van oudere migranten’ plaatsvinden. Het congres staat in het teken van kennisuitwisseling tussen onderzoekers en professionals en beleidsmakers in zorg en welzijn. De onderzoekers gaan graag in discussie over praktische toepassingen van recent onderzoek naar lokale aspecten van zorg voor oudere migranten (ochtend), waaronder wijkgericht werken en mantelzorg, en aspecten van sociaal welbevinden (middag), waaronder eenzaamheid, sociale participatie en transnationale relaties. Ook is er volop ruimte voor het aandragen van suggesties voor vervolgonderzoek en om de verbinding tussen onderzoek en praktijk verder te versterken. Klik hier voor het volledige programma. De voertaal van het congres is Engels.

Organisatie
Nina Conkova (Leyden Academy on Vitality and Ageing)
Tineke Fokkema (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut/Erasmus Universiteit Rotterdam)
Roos Pijpers (Radboud Universiteit Nijmegen)
Eva Soom Ammann (Hogeschool Bern, Zwitserland)

Aanmelden
Deelname is gratis. Wilt u het congres bijwonen, meld u zich dan aan bij Jacqueline Leijs via e-mail: leijs@leydenacademy.nl of tel. (071) 524 0960.

 

Meer variatie in wonen en zorg bij Expeditie Begonia

Meer variatie in wonen en zorg bij Expeditie Begonia

leydenacademy

Op woensdag 10 oktober jl. organiseerde het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg (KCWZ) de vierde editie van het congres ‘Expeditie Begonia’. In de Rijtuigenloods in Amersfoort konden de zevenhonderd deelnemers woonvariaties ontdekken vanuit heel Nederland, met dit keer de nadruk op het versterken van sociale netwerken. Hoe kunnen woonvormen bijdragen aan sociale cohesie en een inclusieve samenleving? U vindt hier een sfeerverslag van het congres.

Tijdens Expeditie Begonia is ook een uitstapje gemaakt over onze landsgrenzen. Leyden Academy, KCWZ en het Jo Visser fonds presenteerden er de nieuwe publicatie Generaties over de grens, een bundeling inspirerende initiatieven met als doel jongeren en ouderen te verbinden. Variërend van woonprojecten uit Finland en de Verenigde Staten tot onderwijsinitiatieven uit India en Japan. De publicatie was het vertrekpunt voor twee goedbezochte rondetafelgesprekken onder leiding van Marieke van der Waal, waarin de expeditieleden ervaringen uitwisselden en in discussie gingen over de succesvoorwaarden voor intergenerationele projecten.

Generaties over de grens: jong en oud wonen, leven en beleven samen

Generaties over de grens: jong en oud wonen, leven en beleven samen

leydenacademy

Er zijn in Nederland talloze voorbeelden van projecten waarin jongeren en ouderen samen wonen, met elkaar activiteiten ondernemen en elkaar helpen. Maar hoe zit dat eigenlijk in het buitenland? Samen met het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg en het Jo Visser fonds gingen we op zoek naar inspirerende intergenerationele initiatieven. In de publicatie ‘Generaties over de grens’ hebben we projecten verzameld van over de hele wereld: van Singapore tot Zuid-Afrika, van Australië tot België. De publicatie is op 10 oktober 2018 gepresenteerd op het congres Expeditie Begonia in Amersfoort.

Samen wonen, samen leven, samen beleven
In de eerdere gezamenlijke publicaties Generaties huizen samen (2016) en Generaties (net)werken samen (2017) bundelden we veelbelovende Nederlandse initiatieven waarin jong en oud van betekenis zijn voor elkaar. We concludeerden dat zij elkaar veel te bieden hebben en dat de wederzijdse beeldvorming kan verbeteren als sprake is van langdurig, gelijkwaardig en wederkerig contact. Veel van deze Nederlandse projecten blijken in vergelijkbare vorm ook in het buitenland te bestaan. Niet zo vreemd, want ook de uitdagingen zijn er vergelijkbaar. Zo wonen in veel steden veel ouderen alleen, terwijl er grote behoefte is aan studentenhuisvesting. Waar in Nederland stichting SOlink studenten bij senioren huisvestte, zien we dit idee ook terug in België, Duitsland, Zwitserland en Spanje. Er zijn ook initiatieven die flink verschillen van wat we in Nederland doen, zoals projecten gericht op het behoud van tradities en gebruiken in India en Maleisië. In ‘Generaties over de grens’ bekijken we hoe jong en oud over de hele wereld samen wonen, samen leven en samen beleven.

U kunt de publicatie hier doorbladeren. U kunt ook de pdf downloaden.

Neem voor meer informatie contact op met Marieke van der Waal.

Generaties over de grens

Foto: Juan Luiz Rodriguez (project Viure I Conviure)

Er zijn in Nederland talloze voorbeelden van projecten waarin jongeren en ouderen samen wonen, met elkaar activiteiten ondernemen en elkaar helpen. Maar hoe zit dat eigenlijk in het buitenland? Samen met het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg en het Jo Visser fonds gingen we op zoek naar inspirerende intergenerationele initiatieven. In de publicatie Generaties over de grens hebben we projecten verzameld van over de hele wereld: van Singapore tot Zuid-Afrika, van Australië tot België. De publicatie is op 10 oktober 2018 gepresenteerd op het congres Expeditie Begonia in Amersfoort.

Samen wonen, samen leven, samen beleven
In de eerdere gezamenlijke publicaties Generaties huizen samen (2016) en Generaties (net)werken samen (2017) bundelden we veelbelovende Nederlandse initiatieven waarin jong en oud van betekenis zijn voor elkaar. We concludeerden dat zij elkaar veel te bieden hebben en dat de wederzijdse beeldvorming kan verbeteren als sprake is van langdurig, gelijkwaardig en wederkerig contact. Veel van deze Nederlandse projecten blijken in vergelijkbare vorm ook in het buitenland te bestaan. Niet zo vreemd, want ook de uitdagingen zijn er vergelijkbaar. Zo wonen in veel steden veel ouderen alleen, terwijl er grote behoefte is aan studentenhuisvesting. Waar in Nederland stichting SOlink studenten bij senioren huisvestte, zien we dit idee ook terug in België, Duitsland, Zwitserland en Spanje. Er zijn ook initiatieven die flink verschillen van wat we in Nederland doen, zoals projecten gericht op het behoud van tradities en gebruiken in India en Maleisië. In ‘Generaties over de grens’ bekijken we hoe jong en oud over de hele wereld samen wonen, samen leven en samen beleven.

U kunt de publicatie hier doorbladeren. U kunt ook de pdf downloaden.

Neem voor meer informatie contact op met Niels Bartels.