Achttien wijkteams van thuiszorgorganisatie Buurtzorg onderzoeken hoe de wijkverpleegkundige/
verzorgende samen met bewoners aan collectieve preventie en gezondheidsbevordering kunnen doen in een wijk of buurt. Het doel van het onderzoek is om een methode voor collectieve preventie te ontwikkelen voor wijkverpleegkundigen en verzorgenden.
Samen aan de slag
Samen met de wijkteams en bewoners zijn we op zoek gegaan naar mogelijkheden hoe we een project kunnen opstarten en uitvoeren. Als eerste hebben de teams in hun wijk of buurt observaties verricht. Ze hebben foto’s gemaakt van hun wijk en van plekken die opvallend waren. Daarna zijn ze in gesprek gegaan met de wijkbewoners, sleutelfiguren en de organisaties die in een wijk werken. Hoe vinden zij het in hun buurt? Wat valt hen op? Samen kiezen ze dan thema’s uit waarmee ze aan de slag willen. Thema’s die vaak worden genoemd zijn eenzaamheid en veiligheid. Vervolgens zetten ze gezamenlijk een project naar keuze op. Zo zijn er al diverse wandelgroepen gevormd, houden wijkverpleegkundigen/verzorgenden in een buurthuis een maandelijks inloopspreekuur of gaan ze bewegen en koffiedrinken met de wijkbewoners. Al deze ontmoetingen en gesprekken leiden tot vertrouwen in elkaar, waardoor wijkbewoners zich vrij voelen om vragen stellen over gezondheid en gezond gedrag. Het komende jaar willen we onderzoeken hoe teams hierin met elkaar samenwerken deze projecten een stevige basis in de wijk kunnen krijgen.
“Voor iedereen is dit pionieren omdat er geen kant-en-klare methode is waarop je dat doet.” – Mirjam de Leede, verpleegkundig specialist en onderzoeker
Preventie is ontmoeten
Preventie is mensen ontmoeten, is kijken wat er in een buurt of wijk nodig is maar ook bij mensen thuis kijken. “Ik heb een groep opgezet voor ontmoeting. Er was een mevrouw die aangaf dat ze steeds minder ziet en daardoor steeds minder uit huis komt. Ze zou eigenlijk wel veel meer dingen willen. En toen heb ik afgesproken om bij haar op bezoek te komen, heb ik een kopje koffie gedronken en als het ware bij haar gegluurd”, aldus een wijkverpleegkundige.
“Wij komen in de wijk veel chronisch zieken tegen. Omdat de kans op chronische ziekten flink te verminderen is door gezond te leven, zijn we op zoek gegaan naar hoe we dat in ons wijkwerk konden toepassen. En dat heeft resultaat.” – Ryan Op de Weegh en Brechtje Fleuren, wijkverpleegkundigen in Nijmegen Oost
Goed voorbeeld doet goed volgen
Dit project is ontleend aan het model van collectieve preventie uit Cuba. Het zorgbudget per inwoner is daar tien keer lager dan in de Verenigde Staten, en toch is er nauwelijks verschil in (gezonde) levensverwachting. Bij gebrek aan grote budgetten zetten de Cubanen vooral in op preventie. Met bijvoorbeeld círculos de abuelos, wat letterlijk ‘kring van opa’s en oma’s’ betekent en die per wijk georganiseerd zijn. In 12.000 van deze kringen komen in totaal 800.000 Cubaanse ouderen drie keer per week bij elkaar om te dansen en kletsen. Zeven Buurtzorg-teams zijn bij Cubaanse collega’s in de leer geweest en mede door het succes dat zij boeken, gaan nu achttien teams hiermee aan de slag.
Het project is in september 2021 van start gegaan en duurt vijf jaar. Leyden Academy onderzoekt en evalueert het project en levert ook een bijdrage aan de opleiding van de teams.
Neem voor meer informatie contact op met Mirjam de Leede.