Kunst in ziekenhuizen brengt niet alleen visuele schoonheid, maar ook een beweging van gedachten en gevoelens. Maar wat is de werkelijke waarde van kunst op patiënten en hun naasten? Eerdere onderzoeken tonen aan dat kunst zowel de geestelijke als lichamelijke gezondheid kan bevorderen. Het onderzoek van Leyden Academy on Vitality and Ageing en Kunstzaken van het Leids Universitair Medisch Centrum richtte zich specifiek op de beleving van kunst door patiënten en hun naasten.
Aanpak van het onderzoek
Om de kunstbeleving in kaart te brengen, werden flyers in Galerie LUMC en wachtkamers verspreid, korte interviews gehouden en vragenlijsten ingevuld. Vervolgens zijn diepte-interviews gehouden, waarin persoonlijke ervaringen en betekenissen die kunst in het ziekenhuis kan oproepen, werden besproken. Tot slot vond met enkele geïnterviewde patiënten en naasten een creatieve feedbacksessie plaats waarin de betekenissen zijn verdiept en de samenhang in kaart is gebracht.
“Kunst heelt geen botten, maar het kan wel bijdragen aan een gevoel van heelheid en menselijkheid.”
De waarde van kunst
Uit het onderzoek kwamen de volgende zes betekenissen naar voren:
- Afleiding: Kunst biedt een ontsnapping aan zorgen en stress.
- Emoties: Kunst roept uiteenlopende emoties op, van troost tot verrassing.
- Verbinding: De creaties van kunstenaars creëren een gevoel van verbondenheid.
- Herkenning: Kunst maakt de ziekenhuisomgeving persoonlijker.
- Mens voelen: Door kunst voelen patiënten zich meer dan alleen hun ziekte.
- Houvast: Kunstwerken functioneren als herkenningspunten in de vaak overweldigende ziekenhuisomgeving.
Aanvullende mogelijkheden
Kunst in het ziekenhuis kan de fantasie en verbeelding prikkelen, en kan zorgen voor een prettigere, meer ontspannen omgeving waarin mensen zich wat fijner of minder gestrest voelen. Naast de huidige kunstwerken gaven patiënten en naasten aan graag meer interactieve kunst, kunsttijdschriften in wachtkamers, muziekmogelijkheden en muurkunst op verpleegafdelingen te willen zien.
“Kunst leidt me af en het is ook een tijdverdrijf, maar daarnaast is het ook confronterend. Bijvoorbeeld het beeld van de handen die elkaar vasthouden waarvan een hand van een jong iemand is en de andere hand van een ouder iemand. Ik zit er qua leeftijd tussen maar ik twijfel of ik die leeftijd van die oudere hand met arm wel zal halen met mijn ziekte.”
Dit onderzoek is in juni 2024 afgerond. Benieuwd naar de publieksbrochure? Klik hier!
Wilt u meer informatie over dit onderzoek, neem dan contact op met Truus Teunissen via teunissen@leydenacademy.nl.