In Nederland is er groeiende diversiteit in samenlevingsvormen, seksuele voorkeuren en identiteitsvorming. Ook onder ouderen zien we deze groeiende diversiteit terug. Toch merken we dat het op oudere leeftijd niet gemakkelijk is om voor deze voorkeuren uit te komen of deze uit te dragen. Er was vroeger weinig bekend over andere seksuele oriëntaties, alles moest in het geniep gebeuren of verdrongen worden.
Jezelf kunnen zijn
LHBTI+ ouderen dragen deze geschiedenis met zich mee: zij groeiden op in een tijd waarin je niet zomaar jezelf kon zijn, je nergens terecht kon voor informatie, zorg of ondersteuning en er nauwelijks rolmodellen waren in de media. Als gevolg hiervan vinden sommige ouderen het nog steeds moeilijk om zichzelf te aanvaarden zoals ze zijn en ervaren ze moeilijkheden om zichzelf te kunnen zijn. Het ouder worden brengt bij deze mensen ook specifieke vragen met zich mee. Hoe zullen zorgmedewerkers en medebewoners mij behandelen als ik in het verpleeghuis terecht mocht komen? Kan ik straks waardig sterven en word ik onder de juiste naam begraven en herdacht? LHBTI+ ouderen hebben vaak ook een kleiner sociaal netwerk omdat het contact met familie en vrienden is verbroken, zij soms geen kinderen hebben en financieel minder armslag door baanverlies of hoge medische kosten. Ten slotte kunnen er prangende vragen opkomen over de identiteit: heb ik mijn leven niet teveel voor anderen geleid? Tegen welke prijs kan ik mezelf zijn? Voor deze en andere vragen en hun stemmen van diversiteit is er nog weinig aandacht.
Trans & Oud(t)
We trachten bewustwording hierover te versterken door de stemmen van deze ouderen te laten horen in hun persoonlijke verhalen in podcasts die we in samenwerking met Roze 50+ en stichting Hofje Codde en Van Beresteyn maken. De podcastserie Trans & Oud(t) is gemaakt door Eveline van de Putte en Mirjam van Dijk. De eerste aflevering is op zondag 20 november, de internationale Transgender Gedenkdag, verschenen. Op deze dag wordt stilgestaan bij de mensen die zijn vermoord als gevolg van transfobie en wordt er aandacht gevraagd voor geweld tegen transgenders.
In de eerste aflevering staan Kaat en Marica centraal die al zestien jaar samen zijn als Marica naar de huisarts gaat om over haar gevoelens te vertellen. In deze aflevering vertellen zij hoe zij elkaar liefdevol mee op reis hebben genomen.- In de tweede aflevering is Mees (77) aan het woord: “Toen ik jong was had je geen rolmodellen en informatie. Op een gegeven moment hoorde je wel iets van mannen die in transitie naar vrouw gingen. Maar anders om? Ik heb lang gedacht dat dat niet kon. In de feministische omgeving waar ik in de jaren tachtig in bewoog, durfde ik niet te zeggen welke gevoelens ik had. Het was daar nogal anti-man. Pas toen ik in 2012 las dat filosoof Maxim Februari verder als man door het leven ging, dacht ik: Als hij het kan, kan ik het ook!”
“We zeggen wel eens tegen elkaar, ik kan je zo goed begrijpen, ik weet er alles van. Nee, we weten er vaak helemaal niets van. En zelfs als we hetzelfde doormaken, dan nog kennen we soms de ander niet. Alleen al omdat we in een ander vel steken.” Woorden uit de preek van Charlotte (89), emeritus predikant, advocaat in ruste én mantelzorger. Je ontmoet haar aflevering drie van Trans en Oud(t). Een aflevering over jezelf kunnen zijn, over geloof en liefde!- De laatste twee afleveringen staan in het teken van balanceren en in gesprek blijven. Komen sommige stellen er pas na jaren achter dat een van de twee transgender gevoelens heeft, bij Annelies en Colline was dat vanaf het begin duidelijk. Al bijna 50 jaar zoeken ze binnen de relatie naar het juiste evenwicht. Ze blijven ervoor gaan, zo gelijkwaardig als maar mogelijk is.
Kwalitatief onderzoek
Ook doen we kwalitatief onderzoek naar hun ervaringen, bijvoorbeeld door het afnemen van interviews. We hebben daarbij nadrukkelijk aandacht voor het samenvallen van verschillende identiteiten, intersectionaliteit, en kijken voorbij hokjes.
Neem voor meer informatie contact op met Elena Bendien.