Essay ‘Erfgoed als middel’

Essay ‘Erfgoed als middel’

leydenacademy

Behoud van erfgoed is een belangrijk doel op zichzelf, maar erfgoed kan ook een middel zijn om andere maatschappelijke doelen te bereiken, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, welzijn, scholing, werk, veiligheid, buurtgericht werken, burgerinitiatief, de verbonden samenleving en democratie. In het essay Erfgoed als middel (april 2021) verkent socioloog Frans Soeterbroek de maatschappelijke rol van erfgoed en welke aanknopingspunten er zijn om erfgoed in te zetten voor sociaal-maatschappelijke doelen. Het essay is geschreven voor het Faro-programma van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en is mede gebaseerd op interviews met twaalf experts, waaronder schrijver Abdelkader Benali, Jet Bussemaker (hoogleraar LUMC en voorzitter RVS), Hans Boutellier (bijzonder hoogleraar Polarisatie & Veerkracht, VU Amsterdam) en Tineke Abma, directeur Leyden Academy.

Waarde van erfgoed
De erfgoedwereld heeft volgens Soeterbeek veel te winnen bij het hervinden van zijn maatschappelijke basis. De nadruk ligt nog vooral op het behoud van historische gebouwen, objecten en tradities, maar erfgoed kan ook een middel zijn om andere doelen te behalen. Denk bijvoorbeeld aan ruimtelijke ontwikkelingen waarbij erfgoed zorgt voor kwaliteit van de leefomgeving, maar ook bij sociale en maatschappelijke vraagstukken kan erfgoed van waarde zijn en de kwaliteit van leven van mensen helpen verbeteren. Initiatieven in de praktijk laten zien dat deze benadering kansrijk is en op veel enthousiasme kan rekenen. Zo wordt erfgoed in Tilburg gebruikt om armoede te bestrijden en wordt in Amsterdam een brug geslagen tussen de stadshistorie en integratie van migranten. Wel zijn er nog veel vragen: welk effect heeft het erfgoed op de gezondheid en het welzijn van mensen? Is daar al wetenschappelijk bewijs voor? Wat werkt wel en wat werkt niet?

Nieuwe allianties
Het Faro-programma van de RCE is een verkennend programma naar de vraag hoe de uitgangspunten van het Verdrag van Faro, over de waarde van cultureel erfgoed voor de samenleving (2005) van de Raad van Europa een vertaling kunnen krijgen in de Nederlandse erfgoedpraktijk. Demissionair minister Van Engelshoven (OCW) heeft onlangs in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven dat zij het belangrijk vindt dat de uitgangspunten van het Verdrag meer bekendheid en uitwerking krijgen, zoals het ondersteunen van burgerinitiatieven en het inzetten van de sociale waarde van erfgoed. In 2021 wordt een uitvoeringsagenda opgesteld in co-creatie met overheden, erfgoedinstellingen, maatschappelijke organisaties en erfgoedgemeenschappen. De bevindingen in het essay bieden hierbij aanknopingspunten om nieuwe allianties aan te gaan.

U vindt het essay op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Jaarbericht 2020: van betekenis zijn in een coronajaar

Jaarbericht 2020: van betekenis zijn in een coronajaar

leydenacademy

In het bijzondere jaar 2020 hebben we met het team van Leyden Academy, onze samenwerkingspartners én met ouderen zelf, verder invulling gegeven aan onze missie: het verbeteren van de kwaliteit van leven van oudere mensen.

Corona, en de strenge maatregelen om verspreiding van het virus tegen te gaan, hebben ons leven flink op zijn kop gezet. Als team werden wij geraakt door de impact van de crisis op de meest kwetsbaren in de samenleving. Wat konden wij doen om voor hen van betekenis te zijn? We besloten om vooral de stem van ouderen zelf te laten weerklinken, en hun grote veerkracht en verscheidenheid te laten zien. In het jaarbericht 2020 kunt u lezen op welke wijze we hieraan hebben getracht bij te dragen, onder meer door middel van onderzoek, het delen van persoonlijke verhalen op Wij & corona en het beïnvloeden van het publieke debat.

Verder biedt het jaarbericht een overzicht van de belangrijkste activiteiten en wapenfeiten aan de hand van onze drie speerpunten: hoe blijven we vitaal en wat kunnen mensen zelf én samen doen om langer gezond van lijf en leden en scherp van geest te blijven? Hoe geven we met elkaar betekenisvol invulling aan ons leven bij het ouder worden, ook als de kwetsbaarheid en afhankelijkheid toenemen, en met respect voor de verschillen tussen individuen? Hoe zorgen we ten slotte dat we ons verbonden weten binnen de gemeenschap en dat generaties elkaar ontmoeten, waarderen en versterken?

U kunt het Leyden Academy jaarbericht 2020 hieronder doorbladeren, of deze downloaden als pdf.

Executive leergang: over de organisatie van de ouderenzorg

Executive leergang: over de organisatie van de ouderenzorg

leydenacademy

In de afgelopen week stond het derde collegeblok van onze executive leergang Goed leven, goede zorg voor ouderen in het teken van de organisatie van de ouderenzorg. Is het huidige stelsel toekomstbestendig? Hoe kan er in de zorg meer rekening worden gehouden met de individuele wensen en verlangens van cliënten en bewoners? Hoe ziet goede kwaliteit van zorg eruit, thuis en in het verpleeghuis?

Het online collegeblok omvatte onder meer een openhartige bijdrage van Jet Bussemaker, hoogleraar LUMC en voorzitter Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, over de afstemming tussen de informele en formele zorg: “Ik was nog maar acht weken minister af toen ik fulltime mantelzorger werd.”

Patrick Jeurissen, hoogleraar Betaalbaarheid van zorg aan het Radboudumc, sprak over de houdbaarheid van de ouderenzorg in internationaal perspectief, waarna Tineke Abma het recente gezamenlijke working paper ‘Houdbare ouderenzorg – Ervaringen en lessen uit andere landen’ toelichtte.

Emeritus hoogleraar Jenny Gierveld, zelf inmiddels 82 jaar oud, gaf een college over eenzaamheid. Naast vele onderzoeksresultaten bracht ze haar ervaringen in zoals de ‘sociaal konvooi’-gedachte: het belang van het vergaren en behouden van vrienden gedurende het leven, zodat je later niet eenzaam hoeft te zijn.

Job Kievit, emeritus hoogleraar medische besliskunde, deelde zijn rijke kennis en ervaring over wat passende zorg is, en hoogleraar Anne Stiggelbout (LUMC) vertelde over shared decision-making. Bestuurder Ronald Schmidt (Cordaan) bracht een mooi gesprek op gang over de kwaliteit van zorg, en hoe om te gaan met toezichthouders. Ondernemer Jan Willem Stellingwerf nam de deelnemers ten slotte mee in de filosofie van franchiseformule De Herbergier.

De deelnemers, een twaalftal bestuurders vanuit de ouderenzorg en aanverwante sectoren, waardeerden de dagen met kwalificaties als “stof tot nadenken”, “afwisselend” en “persoonlijk geraakt”.

Het volgende collegeblok in mei heeft als thema ‘de laatste fase van het leven’. Kijk voor meer informatie over de executive leergang op de cursuspagina.

Zorg- en welzijnsprofessionals werken samen aan betere zorg voor ouderen

Zorg- en welzijnsprofessionals werken samen aan betere zorg voor ouderen

leydenacademy

Gezondheid is meer dan een fysieke beperking. Het betekent ook lekker in je vel zitten en in balans zijn. Het zorglandschap is daarmee niet alleen de huisarts, maar bijvoorbeeld ook de fysiotherapie, de welzijnsorganisatie en de ergotherapeut. Voor ouderen kan het soms lastig zijn om hun weg in dit complexe zorglandschap te vinden. Vandaag, op Wereldgezondheidsdag, presenteren verschillende zorg- en welzijnsprofessionals de resultaten van twee pilots met als doel het verbeteren van de zorg voor ouderen in Maarssen Dorp: het geriatrisch spreekuur en het project ‘Kennisdelers’. In een actie-onderzoek samen met de betrokkenen, heeft Leyden Academy onderzocht wat de wensen, verlangens en behoeften zijn van oudere inwoners en zorgprofessionals rondom multidisciplinaire samenwerking in de eerstelijnszorg. Op basis van de positieve resultaten worden beide pilots voortgezet.

Samenwerking zorg en welzijn
Daphne de Vette, adviseur welzijn, vertelt: “De zorg voor ouderen gaat verder dan alleen medische zorg. Het gaat namelijk ook over welbevinden. In een tijd als deze, waarin onzekerheid, angst en eenzaamheid heersen, is een project waar zorg en welzijn samenkomen heel belangrijk.’’ De samenwerking heeft ook een positieve impact op de zorg- en welzijnsprofessionals zelf: ‘’Professionals werken zo efficiënter, doordat je direct met elkaar in contact staat. Je leert elkaar en elkaars werkwijzen beter kennen en daardoor neemt het werkplezier toe!’’, vertelt ergotherapeut Rinske Rebel. Huisarts Eugenie Hodes onderschrijft dat: “We maken nu veel sneller concrete plannen. Het levert een breed beeld op door met verschillende gezondheidsprofessionals te kijken naar het probleem van een patiënt.’’ Corine van Maar, projectleider, vult aan: “Met dit project willen we de samenwerking tussen zorg- en welzijnsprofessionals verder versterken. Ouderen worden hierbij actief betrokken, zodat duidelijk wordt waar hun wensen en behoeften liggen. Het zorgproject is dus voor én door ouderen.’’

Eén spreekuur
Leyden Academy deed onderzoek naar een spreekuur waarin verschillende zorgprofessionals – zoals de huisarts, de fysiotherapeut, de dementieconsulent, de thuiszorg, de praktijkondersteuner en de ergotherapeut – in één consult samen met de patiënt een behandelplan opstellen. Er blijkt onder andere uit dat patiënten zich meer gehoord voelen en daardoor ook meer openstaan voor verdere behandeling. Eén van de deelnemers, een 84-jarige dame, vertelt: “In het spreekuur vertelde ik over mijn lichamelijke beperkingen. Samen met de huisarts, de fysiotherapeut en de ergotherapeut stelde ik een behandelplan op waar ergotherapie deel van uitmaakte. Ik kreeg hulpmiddelen voor in huis, zoals een speciale stoel voor in de keuken. Daardoor kan ik mij weer vrij bewegen. Zonder het spreekuur was ik niet uitgekomen bij ergotherapie!’’

‘Kennisdelers’
De andere pilot is het project ‘Kennisdelers’. Uit onderzoek blijkt dat er bij ouderen de behoefte is om anderen te ontmoeten én ook iets te leren. Kennisdelers bestaat uit een reeks lezingen voor ouderen over onder andere gezondheidsthema’s. Daphne de Vette, adviseur welzijn, vertelt: “Ontmoeten draagt bij aan plezier en zingeving. Zorg en welzijn komen samen in dit project.”

Dit initiatief is een samenwerking van Medisch Centrum Maarssen Dorp, zorgorganisatie Careyn, Welzijn Stichtse Vecht, Centrum voor Fysiotherapie & Manuele Therapie Maarssen, Gemeente Stichtse Vecht en bewoners uit Maarssen Dorp. Het project is mogelijk gemaakt vanuit het ZonMw programma Langdurige zorg en ondersteuning voor ouderen. Het onderzoek is uitgevoerd door Leyden Academy on Vitality and Ageing.

Wilt u op de hoogte blijven, neem dan contact op met Daphne de Vette. Voor meer informatie over het onderzoek van Leyden Academy kunt u contact opnemen met Lucia Thielman.

Eén jaar (Wij &) corona: elke dag een verhaal

Eén jaar (Wij &) corona: elke dag een verhaal

leydenacademy

Op 23 maart 2020 kondigde premier Rutte de ‘intelligente lockdown’ af en viel ons publieke leven grotendeels stil. Al snel werd duidelijk dat ouderen relatief hard werden getroffen door het coronavirus én door de strikte maatregelen om verspreiding te beperken. Om de stem van ouderen in het publieke debat zichtbaarder te maken, startten Leyden Academy en stichting GetOud het verhalenplatform Wij & corona. Op 31 maart 2020 lanceerden we de website, met daarop de eerste persoonlijke ervaringen van Nederlandse senioren in crisistijd.

Eén verhaal per dag
Vandaag zijn we precies een jaar verder en inmiddels hebben 343 ouderen, hun familieleden en zorgmedewerkers hun verhalen aan ons toevertrouwd. Zo’n dertig mensen hebben we in de loop van het jaar meerdere keren geïnterviewd, waarmee we gemiddeld elke dag een nieuw verhaal hebben gepubliceerd. In een jaar tijd is de website bezocht door ruim 40.000 unieke bezoekers, die samen meer dan 100.000 pagina’s hebben gelezen. Met dank alle senioren die hun eigen verhaal hebben ingezonden, aan alle interviewers in de teams van Leyden Academy en GetOud, en de plezierige samenwerking met onder meer HelpAge International, ILC Japan, Vraagelkaar, Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg, Waardigheid en Trots, zorgorganisaties Topaz en Zorgcentra de Betuwe, Fatoş Ipek-Demir (OMAZ), UNO-UMCG, Netwerk 100 en sterreporter Bianca van der Linden-Snel.

Bèr (77) en Janna (82) een jaar later
Op deze eerste verjaardag van Wij & corona gaan we terug naar twee mensen die als een van de eersten met ons deelden hoe ze de coronacrisis beleefden: Bèr (77) uit Leusden en Janna (82) uit Den Haag. Zij werden in de afgelopen week allebei gevaccineerd en zien reikhalzend uit naar het einde van de crisis. Bèr en zijn vrouw gaan “gelijk de hort op” en hij kijkt ernaar uit om zijn vrijwilligerswerk in het verpleeghuis weer op te pakken. Janna is er nog niet gerust op: is ze nu echt beschermd tegen corona? En zou ze straks haar voucher nog kunnen verzilveren om naar Spanje te gaan? Lees hun verhalen hier. Volg Leyden Academy daarnaast op Twitter en Instagram, waar we de komende dagen enkele gouden ‘tegelwijsheden’ delen van geïnterviewden op het platform.

Bezoek Wij & corona voor de nieuwste verhalen, over vaccinaties, verdriet, verveling, verkiezingen en vrolijke vooruitzichten. Het platform is mede mogelijk gemaakt door Jo Visser fonds, Fonds Sluyterman van Loo, Stichting RCOAK en Fonds 1818.

Silver Starters kiest meest kansrijke olderpreneur

Silver Starters kiest meest kansrijke olderpreneur

leydenacademy

Zojuist vond de finale plaats van Silver Starters, een gratis leerprogramma dat Leyden Academy en Aegon hebben opgezet voor vijftigplussers die een eigen bedrijf willen opzetten. Maar liefst 83 enthousiaste deelnemers hebben het programma doorlopen en zijn geïnspireerd geraakt door de modules, lezingen van experts en begeleiding door coaches. Uiteindelijk bereikten vijf deelnemers de finale en gaven zij een inspirerende pitch, waarna een deskundige jury het meest kansrijke idee koos en het digitaal aanwezige publiek ook een winnaar koos. Beide winnaars werden beloond met een prijzenpakket.

De winnende ideeën
De deskundige jury, bestaande uit Tineke Abma, Hendrik Halbe (CEO Unknown Group), Nadine Klokke (CEO Knab) en Arjan in ’t Veld (partner Bureauvijftig), was onder de indruk van alle finalisten maar koos uiteindelijk voor het idee voor een longfunctiecentrum van de 57-jarige Karin Lammering. Karin wil geavanceerd longfunctieonderzoek laagdrempelig en betaalbaar maken. Natuurlijk is dat, zeker gezien het huidige coronavirus, goed nieuws voor mensen met longproblemen, maar ook voor huisartsen, praktijkondersteuners, sportartsen, bedrijven etc. Niet alleen vindt de jury haar plan goed doordacht, ook zijn ze onder de indruk van de doortastendheid van Karin, die reeds haar baan heeft opgezegd. “Ik geloof in mijn idee en ga er met heel mijn hart en vol passie voor”, aldus Karin. De 55-jarige Willy de Heer werd de overtuigende publiekswinnares. Met behulp van een serious learning game wil ze mensen helpen elkaar te begrijpen en zodoende gedragsverandering teweeg te brengen. Hierbij valt te denken aan kinderen die moeilijk of makkelijk leren, aan autisme, ADHD, depressie of discriminatie. Volgens Willy kan je iemand beter helpen als je hem of haar beter begrijpt.

Deelnemersperspectief
Het programma heeft de deelnemers handvatten gegeven om hun idee onder de loep te nemen, indien wenselijk aan te passen en om te zetten in een eigen bedrijf. “Daarnaast zien we ook een maatschappelijke winst; zo voelen deelnemers zich actiever, zijn ze beter voorbereid op hun toekomst en nam hun zelfvertrouwen toe”, aldus programmaleider Jolanda Lindenberg. Dat de deelnemers Silver Starters erg waarderen, blijkt wel uit de enthousiaste reacties: “Het programma van Silver Starters was een geweldige ontdekking. In eigen tempo kennis opdoen en zoeken naar mogelijkheden. Het leerde mij om een keuze te maken en een focus te vinden. Dit mede dankzij waardevolle overleggen met bijzondere mededeelnemers en een deskundige coach. Een cadeautje!” “Door Silver Starters realiseer ik me dat ik me in eerste instantie vooral moet focussen op het probleem van de klant en niet op mijn oplossing!” Klik hier voor de interviews met deelnemers Marian Wezenbeek en Willy de Heer. Benieuwd naar de ervaring van een coach? Klik dan hier!

Voorbeeld van het veelgebruikte Business Model Canvas (door: Wendy Woelders)

Van idee naar bedrijf
Oudere ondernemers zijn de snelst groeiende groep ondernemers, in Nederland en ook internationaal. Desondanks zijn er vrijwel geen startup-programma’s gericht op die doelgroep. Leyden Academy, Aegon en Hands on Innovation ontwikkelden daarom het gratis leerprogramma Silver Starters. Gedurende het traject kregen de deelnemers onder andere inzicht in klantbehoeften en -wensen, verdienmodellen, marketing en prototyping, en hebben ze met behulp van een coach naar zelfstandig ondernemerschap toegewerkt.

Leyden Academy en partners hebben het voornemen om Silver Starters in 2022 weer mogelijk te maken. Wilt u uw interesse kenbaar maken? Laat het ons weten!

Silver Starters vanuit het perspectief van een deelnemer

Silver Starters vanuit het perspectief van een deelnemer

leydenacademy

Maar liefst 83 enthousiaste deelnemers hebben het gratis leerprogramma Silver Starters in dertien weken doorlopen. Wij kunnen wel van alles over het programma vertellen, maar beter nog is om te horen van een deelnemer zelf. Aan het woord: Marian van Wezenbeek (60 jaar).

Kunt u in het kort het idee van uw bedrijf beschrijven?
Zoals bekend is er een groot tekort aan woningen voor starters. Ook is het zo dat veel 50-plussers in een huis wonen dat halfleeg staat omdat de kinderen de deur uit zijn (empty nesters). Veel van deze senioren willen toch wel zo lang mogelijk in hun vertrouwde woning en omgeving blijven wonen maar zien ook de nadelen van traplopen, een inrichting die niet ‘levensloopbestendig’ is, hoge onderhoudskosten etc. Afhankelijk van de plattegrond van de woning en de ruimte eromheen is het soms mogelijk om een woning te splitsen in een ‘seniorenwoning’ op de begane grond en een starterswoning op de verdieping(en). Behalve voor starters is verhuur natuurlijk ook mogelijk voor een inwonende ouder of (zelfstandig) inwonende kinderen. Ik wil mensen hierin adviseren: hoe zou je de woning kunnen aanpassen, zijn er vergunningen nodig, waar moet je allemaal rekening mee houden (belasting, huurbescherming, privacy), wat kost het en wat levert het op, etc.

Hoe bent u op dit idee gekomen?
Ik woon zelf op deze manier en ben hier erg enthousiast over. Twintig jaar geleden hebben we een groot huis in Leiden gekocht omdat we graag mijn vader bij ons in huis wilden laten wonen, in een appartement boven met traplift. Nadat onze drie zonen het huis uit waren en mijn vader was overleden, hebben we getwijfeld of we niet op zoek moesten naar een appartement omdat het huis voor ons tweeën veel te groot is. We hebben besloten te blijven omdat het een fijne plek is. We wonen op de begane grond en verhuren de eerste verdieping aan twee starters. Dat betekent een mooie aanvulling op ons inkomen. Ik denk dat veel meer senioren op deze manier zouden kunnen wonen maar er om allerlei redenen van af zien. Daar wil ik ze bij helpen. Afgezien van mijn eigen woonsituatie ben ik stedenbouwkundige en dus altijd al bezig geweest met bouwen en wonen.

Kan het coronavirus en de daarmee samenhangende beperkingen uw idee beïnvloeden?
Dat denk ik niet. In eerste instantie zal overleg met potentiële klanten en andere partijen (bijvoorbeeld gemeente en/of architect) online moeten maar dat hoeft niet direct een probleem te zijn.

Hoe ervaart u het volgen van een online cursus in tijden van corona?
Ik vind het erg fijn. Ik hou van zelfstandig werken en een zekere vrijheid, en door een online programma kun je helemaal zelf bepalen wanneer je wat doet. Ook als je door omstandigheden wat achter loopt is dat niet erg; je hebt zelf in de hand of en wanneer je inhaalt. Ik moet wel zeggen dat ik een paar jaar geleden een ‘fysieke’ cursus heb gevolgd gedurende een aantal avonden. Het contact met mede-cursisten en de docenten was ook wel erg leuk. Er is voor allebei dus wel wat te zeggen, maar ik geloof dat mijn voorkeur toch bij een online cursus ligt.

Wat heeft u van de reeds doorlopen modules geleerd en hoopt u nog te leren?
Ik vond de onderdelen die gaan over je ‘persoon als ondernemer’ erg leuk om te doen. Wat voor type ben ik, past ondernemerschap bij mij, etc. We zijn oud genoeg om onszelf wel enigszins te kennen maar door de testen wordt dat nog wel wat duidelijker. En zaken als Business Model Canvas; ik had er nog nooit van gehoord. Ik twijfel zelf nog steeds wel of ik wel ‘ondernemend’ genoeg ben. Ik vind mijn idee ‘zonde om te laten liggen’ maar anderzijds, of ik daar ‘helemaal voor wil gaan’ qua tijd, energie weet ik nog niet. Hoop dat het vervolg daar nog wat meer over leert.

Wat heeft u aan uw idee veranderd, sinds u met het leerprogramma bent gestart?
Het is me inmiddels wel duidelijk – en dat is een belangrijk inzicht – dat ik in eerste instantie vooral moet focussen op het probleem van de klant en niet op mijn oplossing. Ik was vooral erg gefocust op praktische oplossingen voor mensen die hun woning willen splitsen en de verdieping willen verhuren, zoals de plattegrond, vergunning, financiering etcetera. Maar voor de klant zijn misschien sociale en emotionele zaken nog belangrijker.

Aan welke onderdelen van het leerprogramma heeft u het meeste profijt gehad?
Iedere module bestaat uit drie onderdelen: de ondernemer, het idee, het bedrijf. De onderdelen over ‘het idee’ hebben mij het meest geleerd omdat je veel meer gedwongen wordt na te denken over de problemen van potentiële klanten en welke waarde je hen kan bieden. De onderdelen over ‘de ondernemer’ (past het ondernemerschap bij je) vond ik het leukst om te doen.

Heeft u al potentiële klanten benaderd en zo ja, wat heeft u daarvan geleerd?
Ik heb verschillende mensen geïnterviewd. Daar zat wel een eyeopener bij. Ik ging er steeds van uit dat ouderen het liefst op de begane grond willen wonen maar een oudere mevrouw gaf aan dat ze zich juist op de verdieping veiliger voelt dan beneden. En een echtpaar wilde liever boven wonen vanwege het mooiere uitzicht. Iets om rekening mee te houden. Wat ik wel wist maar extra aandacht vraagt, zijn zaken als privacy, regelgeving en financiering.

Wat zijn uw vervolgstappen als dit leerprogramma is afgelopen?
Ik wil mezelf nog even de tijd gunnen om goed na te denken over het vervolg. Ik ben er door het programma wel achter gekomen dat een onderneming beginnen meer inhoudt dan ik dacht. En ook dat ik bepaalde onderdelen leuk vind (bijvoorbeeld analyse/onderzoek en het ontwikkelen van een website) maar dat andere onderdelen mij minder liggen (bijvoorbeeld netwerken en onderhandelen). Ik denk dus dat ik daar een samenwerking met anderen moet zoeken, als ik door wil gaan. Ik heb inmiddels al kennisgemaakt met een andere Silver Starter die ongeveer hetzelfde bedrijfsidee heeft, dus wie weet?

Wat voor advies zou u andere starters willen geven?
Als er een volgende editie van Silver Starters komt, dan raad ik mensen die met een bedrijfsidee rondlopen zeker aan de cursus te gaan volgen. Ik denk dat je door het volgen van Silver Starters de kans van slagen aanzienlijk vergroot. Zorg er wel voor dat je voldoende tijd kunt vrijmaken, want het programma is best intensief.

Meer weten over de finale van Silver Starters waarin vijf deelnemers een pitch over hun idee hebben verzorgd? Klik dan op deze link!

Vervolgonderzoek: op zoek naar houvast in de tweede coronagolf

Vervolgonderzoek: op zoek naar houvast in de tweede coronagolf

leydenacademy

Leiden, 25 maart 2021 – Hoe ervaren ouderen de coronacrisis? Aan het begin van de pandemie (maart-april 2020) hielden wij 59 diepte-interviews met senioren uit heel Nederland, om te horen hoe zij omgaan met de maatregelen en wat de impact van corona is op hun leven. In juni publiceerden we de uitkomsten van dit eerste onderzoek, waaruit bleek dat ouderen de crisis heel verschillend beleven, maar dat er wel patronen zijn te herkennen in de wijze waarop zij grip trachten te houden op de situatie. In oktober 2020, aan het begin van de tweede coronagolf, hebben we 15 deelnemers aan het eerste onderzoek opnieuw geïnterviewd. Waar sommige ouderen erin slaagden om een nieuwe balans te vinden tussen aanvaardbare risico’s nemen en betekenisvolle activiteiten hervatten, zonderden anderen zich juist verder af.

Langere duur
In het voorjaar zagen de onderzoekers dat veel ouderen zich vasthielden aan de gedachte dat de crisis van tijdelijke aard zou zijn. Zij wachtten tot zij hun oude leven weer zouden kunnen oppakken. De coronapandemie bleek echter van langere duur, en in ons onderzoek stellen we vast dat ouderen hier verschillend mee omgaan. Veel van de geïnterviewden leken een persoonlijke afweging te maken tussen hun veiligheid en hun sociale betrokkenheid en betekenisvolle activiteiten, waarbij velen kleine, voor hen acceptabele, risico’s namen om waarde en zin in het leven (terug) te vinden.

“De eerste drie maanden was het echt van: zo moet het en dit mocht niet en dat mocht niet en dan voel je je toch wel een beetje geremd. Ja, gevangen eigenlijk als het ware. Maar nu ben ik eraan gewend geraakt. Ik pas me helemaal aan en dat vind ik wel fijn. Waarschijnlijk is het gewoon het aanvaarden van het feit dat we nu gewoon in deze situatie leven.” (man, 94, weduwnaar)

Anderen ervaarden juist gevoelens van verdriet en somberheid door de langere duur van de crisis, in combinatie met de omslag naar het herfstweer.

“Maar als je nu natuurlijk na al die maanden weer teruggeworpen wordt, terug bij af bent, dan kijk je toch anders tegen de situatie aan. Het is toch wel iets waar je best wel down van kan worden hoor, dat gevoel. Het doet wel wat met me.” (vrouw, 92, weduwe)

Afnemende solidariteit
Een van de thema’s waarin de onderzoekers de grootste verandering zagen tussen de eerste en tweede coronagolf, is die van solidariteit. Voor sommige ouderen leidde het veranderende gedrag in de samenleving ertoe dat ze vaker thuis bleven en drukke plaatsen zoals supermarkten gingen mijden. Terwijl de samenleving als geheel in die periode langzaam leek terug te keren naar het ‘normale’ leven, zonderden sommige oudere deelnemers zich juist meer af. Vooral deze ouderen hadden graag strengere en eenduidigere maatregelen van de overheid gezien, zodat ook zij de dingen konden blijven doen die voor hen het belangrijkst zijn.

“Nou, in het begin zag je dat er saamhorigheid was. Dat zag je enorm. Maar nu, nee dat verdwijnt helemaal. Je krijgt een soort tweestrijd tussen mensen.” (man, 67, getrouwd)

Verloren jaar
De geïnterviewde ouderen gaven aan grote moeite te hebben met leeftijdsgebonden maatregelen, zoals het sluiten van verpleeghuizen tijdens de eerste coronagolf. Ook in het geval van een strengere lockdown zou een meerderheid van de ouderen aparte maatregelen voor verschillende leeftijdsgroepen ongewenst vinden. Zij gaven aan het belangrijk te vinden dat er een focus bleef op de samenleving als geheel.

“Ik vind dat je de maatregelen voor iedereen gelijk moet houden, want de gevoelens die er zijn, zijn voor de jongeren hetzelfde als voor ouderen. Als je nou naar je kinderen verlangt, of naar je kleinkinderen, of je nou 80 bent of 60 of 50 bent, het gevoel blijft hetzelfde.” (man, 94, weduwnaar)

Toch telt de gemiste tijd door corona voor veel ouderen zwaar, aldus onderzoeker dr. Jolanda Lindenberg: “Een van de dames in ons onderzoek, in de negentig, vertelde dat het voor haar extra verdrietig voelt omdat ze nog maar zo weinig tijd voor de boeg heeft. Ze gaf zichzelf nog een paar jaar en daarvan heeft ze er nu eentje verloren, zo voelde het voor haar en waarschijnlijk voor veel van haar generatiegenoten. Toch leken de meeste ouderen in ons onderzoek nog steeds hoop te houden op een betere tijd waarin ze hun leven weer konden oppakken. Hopelijk bieden de vaccinaties nu snel dat gehoopte perspectief.”

De uitkomsten van het vervolgonderzoek ‘Ouderen in de tweede coronagolf’ (oktober 2020) kunt u teruglezen in de publiekssamenvatting. Neem in geval van vragen contact op met Niels Bartels, manager communicatie.

Silver Starters-deelnemer Willy de Heer: concreet aan de slag met virtual reality

Silver Starters-deelnemer Willy de Heer: concreet aan de slag met virtual reality

leydenacademy

Deelnemer Willy de Heer (56) deelt haar ervaringen tot dusver in de huidige editie van Silver Starters, het gratis onderwijsprogramma voor ondernemende 50-plussers ontwikkeld door Leyden Academy en Aegon.

Willy de Heer (56) heeft een achtergrond in zorg, onderwijs en de publieke sector. Zij wil een VR game ontwikkelen om mensen te helpen elkaar beter te begrijpen en aan te zetten tot gedragsverandering.

Hoe gaat het tot nu toe?
Willy: We hebben het bedrijf geselecteerd dat het uiteindelijke product voor ons gaat bouwen. We gaan virtual reality (VR)-technologie gebruiken en ons productconcept is nieuw voor hen, dus we werken nauw samen. Het gaat stapje voor stapje, want alles moet zorgvuldig worden gedaan. Ik verdeel mijn tijd tussen het opzetten van ons bedrijf en de cursus Silver Starters. Het is hard werken, maar ook erg leuk. Het heeft voor mij bevestigd dat ik beschikte over bepaalde vaardigheden en methoden die nodig zijn om te ondernemen, maar dat ik op andere vlakken nog tekort kom.

Ik leer nieuwe dingen, zoals het Business Model Canvas. Dit is een hulpmiddel om alle bouwstenen in kaart te brengen die je nodig hebt voor je onderneming, zoals je klanten, kanalen, waardeproposities, kostenstructuur en inkomstenstromen.

Het midterm event op 18 februari, halverwege het Silver Starters-programma, was inspirerend omdat we veel voorbeelden kregen van andere ondernemingen. Eén van de sprekers was Oskar Barendse, een van de oprichters van Knab, de online bank van Aegon in Nederland.

Het mooiste is dat je er nooit helemaal alleen voor staat. Elke deelnemer aan Silver Starters maakt deel uit van een klein groepje met een coach. Mijn groepje is heel interessant, we hebben vergelijkbare achtergronden. Een van onze groepsleden heeft al ervaring als ondernemer dus we leren veel van elkaar.

Lukt het je om je idee zo aan te scherpen dat je er de markt mee op kunt?
Willy: Mijn idee is zeker concreter geworden. Tijdens de cursus leer je dat je je concept moet aanpassen aan de specifieke behoeften in je markt. Een goed idee alleen is niet genoeg, het moet worden afgestemd op je potentiële afnemers. Daarom gaan we onze pilot testen bij verschillende onderwijsinstellingen in Nederland om er zeker van te zijn dat we op de goede weg zijn.

De pandemie helpt zeker niet, maar het geeft ons wel extra tijd om toekomstige markten te identificeren. Want we zijn ervan overtuigd dat ons bedrijf Serious Learning Games® dit concept/product niet alleen in het onderwijs, maar ook in andere markten kan uitrollen.

Wat zijn je ideeën bij het aantrekken van klanten en financiers?
Willy: We zijn nu ons eerste scenario aan het afronden. Dit wordt het script dat de acteurs gebruiken als we de game gaan filmen. Vervolgens wordt de film zo gemonteerd dat het voor spelers echt voelt als een game. We zijn ervan overtuigd dat deze pilot potentiële klanten zal helpen om te visualiseren hoe ons product werkt en welke voordelen het biedt.

Het is echt een klus hoor, om voor zo’n VR-game een heel scenario te schrijven. Het vereist heel veel details. Er moet een leerdoel zijn, maar ook een speldoel en het mag allemaal niet teveel voor de hand liggen. Je moet uitleggen waarom iets goed is en waarom niet. Je moet een beetje spanning opbouwen en ook effecten zodat de speler voelt dat hij of zij een keuze kan maken en nieuwe niveaus kan bereiken.

Tot nu toe betalen we alles zelf. We deden mee aan een challenge georganiseerd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), maar zijn helaas niet door naar de volgende ronde. We gaan potentiële investeerders benaderen zo gauw we een ‘proof of concept’ kunnen presenteren, na de testfase van de pilot.

Wat wil je vooral uit het Silver Starters-programma halen?
Willy: Ik wil echt alle geweldige materialen en lessen in me opnemen, of het nu gaat om het Business Model Canvas of het pitchen van je idee. Stiekem hoop ik dat ik in de finale mag pitchen voor de jury [op donderdag 25 maart, red.]. Dat zou echt gaaf zijn.

Mijn zakenpartner deed vorig jaar mee en zij was super enthousiast over Start Up Plus, zoals het programma toen nog heette. Ze raadde me aan om mee te doen en ik ben blij dat ik dat gedaan heb. Ik snap nu waar ze het eerder over had. Nu herken ik de terminologie!

Het programma zit goed in elkaar, er is veel te doen en het digitale aspect is niet per se moeilijk. Het is wel heel jammer dat je de andere deelnemers en de coaches niet persoonlijk kunt ontmoeten.

Welk advies heb je voor andere startende ondernemers?
Willy: Het is zeker aan te raden om de Silver Starters cursus te volgen als je wat ouder bent, het is echt de moeite waard. De mentorgroep werkt ook echt, als de een wel eens een dipje heeft, kan de ander ondersteuning bieden. Het Business Model Canvas is een prima startpunt, net als de waardevolle inzichten over het interviewen en pitchen. Zitten mensen op je product of dienst te wachten, en hoe dan? Zo kun je je aannames over je potentiële klanten toetsen. Dit zijn allemaal punten die moeten worden overwogen en beantwoord voordat je de sprong waagt en de markt op gaat!

Klik hier voor de website van Serious Learning Games en Willy’s pitch.

Interview door Arthur van Ree (Aegon). Foto: VR googles door JESHOOTS.COM 

Televisiedebuut op je 93e

Televisiedebuut op je 93e

leydenacademy

De 93-jarige Dolly uit Voorburg bracht gisteren haar stem uit in de Tweede Kamerverkiezingen. Ze verwacht dat dit wel eens de laatste keer zou kunnen zijn dat zij kan stemmen en maakte er dan ook een feestje van: ze werd zelfs gevolgd door een cameraploeg van De Vooravond. “Wel gek hoor, om jezelf op tv terug te zien.”

Een leuke belevenis
Dolly deelde eerder haar ervaringen in coronatijd op ons verhalenplatform Wij & corona en zij is ook enkele keren geïnterviewd voor ons kwalitatief onderzoek naar hoe ouderen de coronacrisis beleven. De televisieopnames waren weer een heel nieuwe ervaring, vertelt zij vandaag op Wij & corona: “Ze wilden graag met een oudere naar de stembus. Nou, dat wilde ik wel doen. Wel gek hoor, om jezelf terug te zien. Ik vond dat ik zo’n lage stem heb. Het was een leuke belevenis.”

Op naar de zomer
Dolly heeft inmiddels haar twee vaccinaties gekregen en hoopt dat er snel weer wat meer mogelijk is: “Over twee weken gaat de zomertijd alweer in. Ik hoop dat we van de zomer weer een beetje kunnen leven. Op een terrasje zitten, elkaar een beetje ontmoeten, wat gezelligs doen. Laten we het hopen!”

U kunt het fragment van De Vooravond (BNNVARA, NPO1) hier terugkijken. Lees op Wij & corona hoe Dolly de televisieopnames heeft beleefd.