Virtueel op expeditie met de dokter en de archeoloog

Virtueel op expeditie met de dokter en de archeoloog

Universiteit Leiden heeft een serie digitale gastlessen gepubliceerd om scholieren in de klas kennis te laten maken met de wetenschap. In de aflevering ‘De dokter en de archeoloog: ga mee op expeditie en verruim je perspectief!’ gaat arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom (‘de dokter’) in gesprek met Miguel John Versluys, hoogleraar Klassieke en Mediterrane Archeologie (‘de archeoloog’). Ze brengen onder meer samen een bezoek aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.

Of je nu met dokter David mee gaat op expeditie naar het platteland van hedendaags Ghana, of met archeoloog Miguel terug gaat naar het Palmyra van de derde eeuw na Christus: een breder perspectief kan ons helpen om de uitdagingen van vandaag beter te begrijpen en op te lossen.

De digitale gastlessen zijn ontwikkeld door het interfacultair centrum voor lerarenopleiding, onderwijsontwikkeling en nascholing (ICLON) en het Centre for Innovation van Universiteit Leiden, en zijn gericht op de bovenbouw van het vwo. In video’s van 10 minuten worden wetenschappelijke vraagstukken over maatschappelijk relevante thema’s behandeld, aangevuld met activerende opdrachten en werkvormen in de bijgeleverde docenthandleiding. In totaal beslaan de digitale gastlessen 1 lesuur. Een overzicht van de gastlessen van Universiteit Leiden vindt u hier.

U kunt de video van de dokter en de archeoloog bekijken op YouTube. De volledige digitale gastles, inclusief docenthandleiding met activerende opdrachten, is kosteloos beschikbaar voor docenten via dit aanvraagformulier.

Hoge levensverwachting in Japan: hoe doen ze dat toch?

Hoge levensverwachting in Japan: hoe doen ze dat toch?

Inwoners van Japan hebben de hoogste levensverwachting ter wereld. Vrouwen worden er gemiddeld vier jaar ouder dan in Nederland. Wat is hun geheim voor een lang en gezond leven? Lees deze week in magazine Margriet het artikel ‘Hoe doen ze dat toch?’, met medewerking van arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom.

Journaliste Marte van Santen zet in het artikel zeven tips op een rij, waaronder ‘laat wat ruimte over in je maag’ (hara hachi bu), oftewel: eet tot je tachtig procent vol zit. Zo dwing je je lichaam om de aanwezige energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken.

Magazine Margriet ligt nu in de kiosk.

David van Bodegom op Radio 1 over weerbaarheid tegen corona

David van Bodegom op Radio 1 over weerbaarheid tegen corona

Hoe kwetsbaar zijn onze ouderen nu echt? Is het wel terecht om iedereen boven de 65 jaar over één kam te scheren? Arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom van Leyden Academy vindt dat we er meer over in gesprek moeten met ouderen zelf, en dat er meer aandacht uit moet gaan naar het helpen van mensen om vitaal en weerbaar te blijven. Dit zei hij gistermiddag in de uitzending bij Stax&Toine op NPO Radio 1.

Kleine gezonde stapjes
Live vanaf zijn vakantieadres in Groningen ging David in gesprek met Dionne Stax over het manifest van  Leyden Academy over oudere mensen in coronatijd. Eén van de aanbevelingen is om onze omgeving zo in te richten dat mensen gezondere keuzes maken, en zo weerbaarder worden. David: “Er waart al decennia een epidemie van welvaartsziekten in ons land. Als er een ziekte is waaraan je binnen een paar weken kunt overlijden, dan komen we in de actiemodus. Dat is indrukwekkend om te zien. Maar als er duizenden mensen doodgaan door voorkoombare ziekten, zoals veel gevallen van ouderdomssuiker en hart- en vaatziekten, dan ligt dat toch verder weg en zie je dat er veel minder bereidheid is om in actie te komen.” Volgens David moeten we mensen niet betuttelen, maar helpen om kleine gezonde stapjes te zetten die optellen tot een groot effect. Ook de overheid kan hierbij helpen, kijk bijvoorbeeld naar de maatregelen die nu worden voorgesteld in Groot-Brittannië, zoals een verbod op reclame voor snacks vóór 21.00 uur en geen stunt-acties met ongezonde producten.

‘Beste beslissing ooit’
Mensen kunnen zelf ook veel doen om vitaal en weerbaar te blijven. Zoals doordeweeks ’s ochtends samen bewegen in de Vitality Club, een initiatief van Leyden Academy dat inmiddels door heel Nederland navolging vindt. Reporter Roos Oosterbaan van Radio 1 nam een kijkje bij de Vitality Club Stevenshof in Leiden, waar achttien deelnemers samen sportten in de buitenlucht, netjes op anderhalve meter. De deelnemers vertelden dat ze meedoen voor hun conditie, maar zeker ook voor de gezelligheid: “het wordt een beetje familie”. Een vrouwelijke deelnemer noemt het meedoen aan de Vitality Club zelfs “m’n beste beslissing ooit”. Na het overlijden van haar echtgenoot had ze geestelijke problemen, “maar dan kom je hier en dan krijg je die warmte”. Ze doet elke dag mee.

Powerliften
Zorg dat je fit blijft, is ten slotte een boodschap die ook de 73-jarige wereldkampioen powerliften Ina Koolhaas in de studio van harte ondersteunt: “Lieve oudere mensen, laat je niet zomaar kwetsbaar noemen.”

U kunt het radio-interview met David van Bodegom en Ina Koolhaas en de reportage vanuit Vitality Club Stevenshof hier terugluisteren.

Nieuw: gratis mini doe-cursus ‘Liefdevolle zorg in de praktijk’

Nieuw: gratis mini doe-cursus ‘Liefdevolle zorg in de praktijk’

In de ouderenzorg is een omslag gaande naar meer persoonsgerichte zorg, met ruimte en aandacht voor de persoonlijke wensen en verlangens van bewoners. Om hierbij te ondersteunen, start Leyden Academy op woensdag 7 oktober a.s. met de gratis mini doe-cursus ‘Liefdevolle zorg in de praktijk’, voor zorg- en welzijnmedewerkers in de ouderenzorg. De cursus omvat vijf wekelijkse e-mail nieuwsbrieven die inspiratie, verdieping en praktische handvatten bieden voor leefplezier en liefdevolle zorg.

Hoe ziet de mini doe-cursus eruit?
De gratis mini doe-cursus ondersteunt medewerkers met informatie en praktische opdrachten die alleen of in teamverband kunnen worden uitgevoerd. Zo bevat iedere editie een korte video, een doe-opdracht (bijvoorbeeld je dagelijkse werkroutine onder de loep nemen of creatief foto’s maken), een bespreekopdracht (met collega’s, team of (naasten van) bewoners) en diverse verwijzingen naar verdiepende literatuur, video’s en podcasts.

In de vijf edities komen de volgende onderwerpen aan bod, die ook de basis vormen voor het Leefplezierplan voor de zorg:

  • Aandacht voor liefdevolle zorg
  • Het leren kennen van de bewoner
  • Het bijdragen aan leefplezier
  • Het delen van ervaringen
  • Het omgaan met dilemma’s

Voor wie is de cursus bedoeld?
Bent u zorgverlener of teammanager in een verpleeghuis of zorginstelling? Deelname is gratis, inschrijven gaat heel eenvoudig via een aanmeldformulier (onderaan de pagina). U ontvangt dan op woensdag 7 oktober 2020 de eerste editie in uw mailbox en na vijf weken stopt de cursus automatisch. Ook kunt u zich in oktober vrijblijvend aansluiten bij de besloten Facebookgroep, om te zien hoe vakgenoten omgaan met dit thema. U bent van harte welkom om deze gratis cursus onder de aandacht te brengen binnen uw organisatie en netwerk. Graag zelfs!

De gratis mini doe-cursus ‘Liefdevolle zorg in de praktijk’ is ontwikkeld door Leyden Academy en wordt mede mogelijk gemaakt door het Jo Visser fonds.

Het alfabet langs in een terugblik op GONoord!

Het alfabet langs in een terugblik op GONoord!

Hoe maak je van Leiden-Noord de gezondste wijk van de stad? Vraag het vooral aan de bewoners zelf, was het uitgangspunt van het project GONoord!. Van 2016 tot 2020 werden buurtbewoners uit Leiden-Noord door het projectteam geholpen om na te denken over gezonde initiatieven en deze zelf op te zetten. Er zijn uiteindelijk ruim honderd gezonde ideeën verzameld, waarvan er meer dan twintig zijn gerealiseerd. De projecten zijn te vinden op de website www.gonoord.nl .

In het kader van de evaluatie loopt Lucia Thielman in vijf korte video’s op YouTube de projecten en geleerde lessen van GONoord! door, waarbij het gehele alfabet langskomt: van de A van Afvaljuf tot en met de Z van Zwemles voor vrouwen. Dit laatste is het grootste project onder de vlag van GONoord, waarbij al meer dan honderd vrouwen in de gelegenheid zijn gesteld om te leren zwemmen.

GONoord! was een initiatief van Publieke Versnellers, Libertas Leiden, GGD Hollands Midden en Leyden Academy, en is gefinancierd door FNO. Leyden Academy was betrokken bij de evaluatie van dit project en monitorde de veranderingen in de (ervaren) gezondheid van de bewoners van Leiden-Noord.

Inschrijving geopend voor conferentie Een nieuwe generatie ouderen, Langer Thuis

Inschrijving geopend voor conferentie Een nieuwe generatie ouderen, Langer Thuis

We worden met z’n allen steeds ouder en blijven het liefst zo lang mogelijk zelfstandig wonen in de eigen leefomgeving. Professionals uit diverse werkvelden én ouderen zelf werken steeds meer samen om dit mogelijk te maken. Hoe doen we dat in een veranderende samenleving en met een groeiende, heel diverse groep ouderen? Hoe organiseren we een passend hulp- en ondersteuningsaanbod voor als de kwetsbaarheid toeneemt? Hoe zorgen we dat mantelzorgers het volhouden? Wat kunnen we leren van verbindende initiatieven vanuit zorg, ondersteuning, wonen, cultuur, welzijn en ouderen zelf?

Op woensdag 25 november 2020 delen professionals, ouderen, vrijwilligers, beleidsmakers en onderzoekers uit het hele land hun kennis, ervaringen en leerpunten rond deze urgente vragen in congrescentrum NBC in Nieuwegein. Het betreft een samenwerking tussen de jaarlijkse conferentie Een nieuwe generatie ouderen(zorg), waarvan Leyden Academy al jaren inhoudelijk partner is, en het programma Langer Thuis van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Wij hebben de handen ineengeslagen om een mooi en gevarieerd programma neer te zetten, met zowel een live als online aanbod. Daarbij gaan we ook in op de vraagstukken, kansen en dilemma’s die de coronacrisis met zich meebrengt.

Wij nodigen u van harte uit om deel te nemen aan deze conferentie, hetzij fysiek in Nieuwegein, hetzij online. Op de website van de conferentie kunt u terecht voor meer informatie en programma-updates.

Aanmelden
Deelname aan de conferentie is gratis. U kunt zich vanaf vandaag aanmelden via deze link. De definitieve vorm van de conferentie stemmen wij af op wat er t.z.t. mogelijk is binnen de coronamaatregelen, maar ook op de behoefte van de deelnemers.

Over de partners

  • De conferentie ‘Een nieuwe generatie ouderen(zorg)’ verbindt sinds 2015 jaarlijks inzichten uit praktijk, wetenschap en beleid rond ouderen(zorg) aan elkaar. Op de conferentie staan ouderen zelf, en hun eigen leefwereld, centraal. Leyden Academy is kennispartner van deze conferentie.
  • Het programma Langer Thuis van het Ministerie van VWS initieert en versnelt lokale, regionale en landelijke initiatieven op het gebied van ondersteuning en zorg thuis, mantelzorgers & vrijwilligers en wonen. Zodat ouderen in hun eigen vertrouwde omgeving zelfstandig oud kunnen worden met een goede kwaliteit van leven.
De coronacrisis als spiegel

De coronacrisis als spiegel

Nu de ergste crisis achter de rug lijkt, kunnen we voorzichtig terugblikken en vooruitkijken op de vraag hoe wij in de toekomst willen omgaan met onze ouderen en de ouderenzorg in Nederland. Waar zijn we kritisch op, maar ook: wat willen we juist behouden? In de zomereditie van het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken formuleert Tineke Abma antwoorden op deze vragen.

Van cure naar care en preventie
In haar essay plaatst Tineke allereerst de onderwaardering van ouderen en de zorg voor ouderen in een historisch en recent sociaal-politiek perspectief. Zo valt op dat ouderen gedurende de crisis eenzijdig zijn benaderd als ‘kwetsbaren’ en dat zij zelf niet zijn betrokken bij de opgelegde maatregelen die hun kwaliteit van leven direct raakten. Vervolgens zet zij uiteen dat dit geen onvermijdelijkheid is, maar een politieke keuze. Ze pleit voor een omslag van cure naar care en preventie, waarbij het perspectief van de oudere zelf steeds moet worden meegenomen. Zodat de zorg en ondersteuning goed aansluiten bij de behoeften en verlangens van oudere mensen.

Wenkend perspectief
Ten slotte schetst Tineke een wenkend perspectief op basis van betekenisvolle ervaringen en waarden die oplichten in deze tijd. Denk aan de veerkracht van ouderen om met tegenslagen om te gaan, het belang van persoonsgerichte zorg en fysieke nabijheid, en de golf aan waardering voor het zorgpersoneel. En zeker ook de vele uitingen van solidariteit vanuit de samenleving: “Mensen willen graag van betekenis zijn voor anderen, en ervaren dat dit veel geluk en plezier geeft.”

U kunt het artikel ‘De coronacrisis als spiegel’ lezen in het Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken (zomer 2020) of klik hier voor de pdf-versie.

200e verhaal gepubliceerd op Wij & corona

200e verhaal gepubliceerd op Wij & corona

Eind maart 2020 zijn Leyden Academy en stichting GetOud samen gestart om de stem van senioren in coronatijd een podium te geven. We zijn ouderen gaan interviewen en hun verhalen gaan opschrijven; zij deelden met ons hun persoonlijke, heel diverse en vaak aangrijpende ervaringen. Vandaag hebben we op Wij & corona alweer het 200e verhaal gepubliceerd, van de 71-jarige Lola Paz uit de Filippijnen. Zij probeert samen met haar 81-jarige zus te overleven ondanks een gebrek aan voedsel, medicijnen en mensen die ondanks de quarantaine gewoon de straat op gaan.

Verhalenplatform Wij & corona wordt mede mogelijk gemaakt door Jo Visser fonds, stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo. Bij het verzamelen van de verhalen werken we plezierig samen met o.a. HelpAge International, Netwerk 100, Vraagelkaar, Centrum voor Cliëntervaringen en OMAZ.

De Telegraaf: ‘Aan ouderen wordt niets gevraagd’

De Telegraaf: ‘Aan ouderen wordt niets gevraagd’

Ouderen moeten mee kunnen praten of ze wel of niet in aanmerking komen voor een ic-opname als er een tekort aan bedden zou ontstaan in het ziekenhuis. Dat is één van de aanbevelingen van Leyden Academy op basis van een kwalitatief onderzoek onder bijna zestig senioren. Dagblad De Telegraaf publiceert vandaag een uitgebreid artikel naar aanleiding van het onderzoek.

“Wat ons bevreemdt, is dat ouderen zelf in deze discussie nauwelijks worden betrokken. Dit geldt overigens ook breder bij de totstandkoming van beleid en maatregelen in de coronacrisis. Ouderen vormen de belangrijkste risicogroep maar aan hen wordt niets gevraagd, terwijl premier Rutte bijvoorbeeld wel expliciet jongeren uitnodigde om mee te denken,” zegt onderzoeksleider Jolanda Lindenberg in De Telegraaf. Ze sluit dan ook af met het advies om in gesprek te gaan en blijven met senioren bij het ontwikkelen van beleid en maatregelen, en te focussen op hun kracht en mogelijkheden.

In het artikel geven ook drie senioren, die zijn geraadpleegd in ons kwalitatief onderzoek, hun mening over het onderwerp. Dolly (92) uit Voorburg is misschien oud, maar ze zit nog vol levenslust. Dit geldt ook voor Merapi (72) uit Amsterdam, die de vraag stelt: “Wat is kwetsbaar? Zijn wij ouderen niet meer dan dat?” Ook Loek (95) uit Rosmalen heeft een uitgesproken mening: “Zo lang een oudere aan het leven hecht, moet diegene zelf kunnen beslissen.”

Klik hier voor het Telegraaf-artikel ‘Aan ouderen wordt niets gevraagd’.

Dolly, Merapi en Loek hebben eerder gedeeld hoe zij de coronacrisis ervaren op verhalenplatform Wij & corona. Wellicht herkent u Loek ook als het ‘gezicht’ van Leyden Academy in 2020.

Tineke Abma in Trouw: niet beschuldigen maar empathie tonen

Tineke Abma in Trouw: niet beschuldigen maar empathie tonen

Bewoners, familieleden en personeel van verpleeghuizen proberen de draad weer op te pakken na een traumatische periode. Zij ervoeren gevoelens van verdriet, angst en rouw en zagen zich met ingewikkelde morele dilemma’s geconfronteerd. We moeten die gevoelens niet onder het tapijt vegen maar bespreekbaar maken, bepleit Tineke Abma vandaag in de opinierubriek van dagblad Trouw.

We moeten niet op zoek gaan naar fouten of schuldigen, meent Abma, “maar juist empathie en mededogen tonen voor de mensen die onder heel moeilijke omstandigheden tot een afweging moesten komen, die nooit optimaal kon zijn.” Het aangaan van deze gesprekken en ‘waardenwerk’ is helpend en helend voor de toekomst.

Lees de opiniebijdrage van Tineke Abma op de website van Trouw.