Leyden Academy presenteert jaarbericht 2019

Leyden Academy presenteert jaarbericht 2019

“Als je met pensioen gaat, dan moet je jezelf afvragen: wat zal ik worden?” Deze uitspraak van een 82-jarige deelnemer aan ons onderwijsprogramma Start-up Plus, illustreert treffend welke mogelijkheden we in Nederland hebben om vitaal en betekenisvol invulling te geven aan ons leven. Met de nodige kanttekeningen natuurlijk. Want niet iedereen krijgt dezelfde kansen: er is een grote diversiteit onder ouderen in hun ambities, verlangens, gezondheid, inkomen en sociaal netwerk. Ook zorgen negatieve stereotypen nog steeds voor barrières voor ouderen om te doen wat zij graag willen doen en te zijn wie zij willen zijn.

Onze missie om de kwaliteit van leven van oudere mensen te verbeteren, is dus onverminderd actueel en relevant. In dit jaarbericht leest u wat wij in dit kader in 2019 hebben ondernomen en bereikt in onze onderzoeken, projecten en in ons onderwijs, aan de hand van de drie speerpunten Vitaal, Betekenisvol en Verbonden.

We hebben in het afgelopen jaar ook onze strategie tegen het licht gehouden: wat willen we de komende vijf jaar bereiken? Interviews met belangrijke relaties gaven ons hierbij richting. Leyden Academy wordt ervaren als deskundig, onafhankelijk, gedreven en vernieuwend – kwalificaties die we willen blijven waarmaken. Er zijn ook verbeterpunten: zo kunnen we nadrukkelijker de verbinding zoeken met collega-wetenschappers en instituten in binnen- en buitenland. Een mooie opdracht voor het team en voor de nieuwe directeur Tineke Abma, om deuren te openen naar nieuwe academische netwerken en kansrijke coalities te smeden.

We zijn de Vereniging Aegon, het Jo Visser fonds en onze andere partners bijzonder dankbaar voor hun steun en vertrouwen. Ziet u in dit jaarbericht aanknopingspunten voor samenwerking, laat het ons vooral weten.

Prof. dr. Joris P.J. Slaets (tot 1 december 2019)
Ir. Marieke A.E. van der Waal (tot 1 januari 2020)
Prof. dr. Tineke Abma (per 1 december 2019)
Directeuren Leyden Academy on Vitality and Ageing

Marjan Berk op RTL4 over Wij & corona

Marjan Berk op RTL4 over Wij & corona

“Op Wij & corona kunnen oudere mensen hun belevenissen en hun ervaringen kwijt,” aldus schrijfster Marjan Berk (87) vanmiddag bij het programma 5 Uur Live op RTL4. Via een live-verbinding vertelde Marjan enthousiast over het platform dat Leyden Academy en stichting GetOud ontwikkelden om een podium te geven aan de verhalen van senioren.

Marjan Berk schreef zelf ook een verhaal voor Wij & corona, over hoe zij deze tijd beleeft. Ze is niet bang voor het virus, maar wil het ook niet krijgen. Meer zorgen maakt ze zich over de mensen in de culturele sector die nu geen werk meer hebben, of over de dreigende economische crisis: “De boekwinkels zijn zelfs dicht. Dat vind ik heel erg, want je denkt een hoop mensen zonder werk die zullen misschien een boek lezen. Maar als zelfs de bibliotheken gesloten zijn, waar moet je die boeken dan halen?”

U vindt het verhalenplatform Wij & corona hier.

 

Senioren vertellen hun verhaal op Wij & corona

Senioren vertellen hun verhaal op Wij & corona

Leiden/Den Haag, 31 maart 2020 – Hoe beleven Nederlandse senioren de coronacrisis? Hoe is hun leven veranderd, waar maken zij zich zorgen over, wat geeft hen hoop en troost, hoe brengen zij de dag door? Onder de noemer ‘Wij & corona’ geven Leyden Academy on Vitality and Ageing en stichting GetOud een podium aan senioren om hun verhaal te vertellen. Alle verhalen komen samen op het platform www.wijencorona.nl dat vandaag is gelanceerd.

Anny & corona: “Het lijkt wel alsof iedereen eens een keer tot rust komt”

Aanleiding
De maatregelen om afstand tot elkaar te bewaren en voorlopig vooral thuis te blijven, veranderen ons leven ingrijpend. Senioren zijn een extra kwetsbare groep. Er wordt veel over hen gesproken, maar hun eigen stem horen we maar weinig. Daarom zijn GetOud en Leyden Academy begonnen met het interviewen van ouderen om hun verhalen online te delen en elkaar te inspireren: eerst via sociale media, nu op het platform Wij & corona. Hierop staan inmiddels 15 verhalen, waaronder die van Cor (86): “Ik ben blij dat ik mijn verhaal heb gedeeld. Het was ook echt een prettige break in deze periode. Mijn kinderen en kleinkinderen zijn trots. Ze deelden het bericht op Facebook, belden en kwamen langs, al blijven ze dan ruim 2 meter voor de deur staan.”

Ben & corona: “Of ik nou corona heb of niet blijft onzeker”

Hoe werkt het?
Op het platform Wij & corona worden alle verhalen verzameld. Medewerkers van GetOud en Leyden Academy interviewen veel senioren en we nodigen iedereen uit om hun opa, oudtante of buurman te bellen, hun verhaal vast te leggen en in te sturen. Senioren kunnen ook zelf hun bijdrage inzenden: als tekst, maar dit kan ook in de vorm van video, een foto of een tekening. Het platform biedt ook ruimte voor familieleden, vrienden, mantelzorgers en verzorgenden om hun verhaal te vertellen in deze uitzonderlijke tijden. De komende periode wordt de website dagelijks aangevuld met verhalen, foto’s en filmpjes, waarvan we een selectie ook delen op de Facebookpagina Wijencorona.

Het initiatief Wij & corona wordt mede mogelijk gemaakt door het Jo Visser fonds, Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK.

Maria & corona: “Wordt er misschien van bovenaf ingegrepen?”

Neem in geval van vragen contact op met Niels Bartels van Leyden Academy (06 3461 4817 of e-mail) of met Ingrid Meijering van stichting GetOud (tel. 06 5244 0410 of e-mail).

Geluk in het verpleeghuis in Gerōn

Geluk in het verpleeghuis in Gerōn

De nieuwste editie van Gerōn, tijdschrift over ouder worden & samenleving, staat in het teken van het begrip ‘geluk’. Geluk is kwetsbaar, dat blijkt nu eens te meer. In het tijdschrift, dat elk kwartaal verschijnt, wordt geluk vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Hoe gelukkig zijn ouderen en welke factoren dragen bij aan hun geluksgevoel?

In de uitgave wordt ook aandacht besteed aan geluk bij oudere mensen die afhankelijk zijn van zorg, in het artikel Samen werken aan leefplezier in het verpleeghuis door Josanne Huijg en Niels Bartels. Zij vertellen over het pilot-project Leefplezierplan voor de zorg, gericht op het beter leren kennen van bewoners en inspelen op hun wensen en verlangens, om zo het welbevinden te vergroten. Uiteindelijk doel is dat het leefplezier van bewoners centraal staat in het dagelijks leven in het verpleeghuis en in het handelen van de zorgmedewerkers, en een belangrijke indicator is van de kwaliteit van de geleverde zorg.

U kunt het artikel hier teruglezen.

WHO: geef prioriteit aan ouderen bij bestrijding coronavirus

WHO: geef prioriteit aan ouderen bij bestrijding coronavirus

In een open brief in de British Medical Journal op 23 maart 2020 roept een internationale coalitie van academische instituten en maatschappelijke organisaties de World Health Organization (WHO) en haar lidstaten op om prioriteit te geven aan oudere mensen bij de bestrijding van de corona (Covid-19) pandemie. Deze groep wordt immers het hardst getroffen door het virus en door de maatregelen om verspreiding te voorkomen. De auteurs eisen betere begeleiding en advies voor zorgverleners, vooral in de eerstelijn, voor oudere mensen zelf en hun naasten.

De open brief telt 142 ondertekenaars, onder wie Michael Hodin, CEO van de Global Coalition on Aging, Ken Bluestone, Head of Policy and Influencing bij Age International, dr. Glenda Gray, CEO van de South African Medical Research Council, prof. Jean-Pierre Michel, European Interdisciplinary Council on Aging, dr. Cesar Victora, International Center for Equity in Health en vertegenwoordigers van de International Longevity Centre (ILC) Global Alliance vanuit de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Zuid Afrika, Brazilië, Roemenië, Nigeria, Singapore, Australië, India, Japan en Argentinië. Professor Tineke Abma ondertekende de open brief namens Leyden Academy on Vitality and Ageing en ILC The Netherlands.

We hopen oprecht dat deze gezamenlijke oproep zal leiden tot aanpassingen in het beleid en de richtlijnen van de WHO en tot een groter bewustzijn van de impact van de corona-pandemie op de meest kwetsbare groepen in onze samenleving.

U kunt de open brief in de British Medical Journal hier teruglezen.

Leefplezier in tijden van corona

Leefplezier in tijden van corona

Veiligheid en leefplezier kunnen schuren in de praktijk. Dit komt nu ingrijpend tot uiting in de coronacrisis, zo schrijft Josanne Huijg in het voorwoord van de nieuwsbrief Leefplezier in de ouderenzorg. De terechte maatregelen om het virus in te dammen grijpen in op de relaties van kwetsbare ouderen, die onmisbaar zijn voor hun kwaliteit van leven. Hoe kun je toch vormen van betekenisvol contact tot stand brengen? Laten we goede ideeën met elkaar delen, zoals het voorbeeld van zorgorganisatie Topaz waar op elke afdeling een smartphone beschikbaar is gesteld om te kunnen videobellen en via WhatsApp foto’s en filmpjes te sturen naar de familie.

Zoals gebruikelijk bevat de nieuwsbrief ook inspirerende praktijkvoorbeelden van leefplezier, zoals Ilona van ActiVite die een romantisch nachtje mogelijk maakte voor twee bewoners. Of Cindy van Azora, die vertelt hoe zij met haar team van alles probeerde om een onrustige bewoner te bereiken – en daar uiteindelijk in slaagde: “Vroeger was deze vrouw waarschijnlijk aan de onrustmedicatie gezet. Ze wordt nu meer gezien, er wordt gekeken hoe we rust kunnen brengen in haar lijf en hoofd.”

U kunt de nieuwsbrief hier teruglezen. Wilt u deze voortaan elk kwartaal ontvangen, klik dan bovenaan op ‘Subscribe’. Heeft u ideeën voor de volgende editie, laat het ons vooral weten. Lees hier meer over ons project Leefplezierplan voor de zorg.

Beleid Leyden Academy naar aanleiding van coronavirus

Beleid Leyden Academy naar aanleiding van coronavirus

Zoals elke organisatie, treft ook Leyden Academy maatregelen om verdere verspreiding van het coronavirus (Covid-19) te voorkomen en kwetsbare ouderen en andere risicogroepen waarmee we in contact komen, maximaal te beschermen. Om die reden werken onze medewerkers ten minste tot maandag 6 april a.s. thuis en worden alle activiteiten en overleggen zoveel mogelijk via digitale middelen uitgevoerd of tot nader order uitgesteld. U kunt ons uiteraard nog steeds telefonisch bereiken via tel. (071) 5240960 of per e-mail.

De collegereeks Vitaal en betekenisvol leven wordt als geheel uitgesteld tot na de zomer. De colleges worden vanaf september opnieuw gepland. Dit geldt ook voor de collegeblokken in april en mei van de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg. Deelnemers ontvangen tijdig bericht over de aangepaste planning.

We volgen de ontwikkelingen van dag tot dag en zullen ons beleid waar nodig aanpassen.

Tot slot willen we onze grote waardering uitspreken voor alle mensen die, voor en achter de schermen, dag en nacht in touw zijn om mensen zorg te bieden en deze crisis samen te helpen bezweren.

Mocht u vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op.

Jet Bussemaker over “zorg met een ziel”

Jet Bussemaker over “zorg met een ziel”

“Onze zorg is heel goed als je het internationaal vergelijkt, maar het mist een ziel. We zijn de mens uit het oog verloren.” Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving en hoogleraar aan Universiteit Leiden en het LUMC, sprak vandaag in onze executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg over “zorg met een ziel”. Hoe komen we tot een ander zorgbegrip, waarin de mens meer centraal staat? En wat kan hierin de bijdrage zijn van kunst en cultuur? “Kunst, en ook sport, kunnen wat losmaken. Om een keer uit die rol te komen van verzorgd worden en kwetsbaar zijn. Om je te kunnen uiten en andere manieren te ontdekken om contact te maken.”

Hoe ziet goede zorg eruit vanuit het perspectief van ouderen zelf? Deze vraag staat vandaag en morgen centraal in het derde collegeblok van de executive leergang. Met naast Jet Bussemaker o.a. Tineke Abma over hoe we ouderen beter kunnen betrekken bij zorg en beleid, Job Kievit over de vraag waar de grenzen liggen van medisch handelen en Ronald Schmidt, bestuurder van Cordaan, over het laveren tussen de eigen visie op kwaliteit van zorg en die van toezichthouders. Dat goede zorg ook betekent: naar elkaar omkijken en elkaar helpen, komt tot uiting in burgerinitiatieven als de Laakse Lente van het Haagse echtpaar Leo en Netty Olffers en de Stadsdorpen in Amsterdam.

Lees hier meer informatie over de executive leergang en over ons onderzoek naar de waarde van kunst en cultuur in de langdurige zorg

Kunstzinnige en kansrijke kick-off van ‘Kunst en cultuur in de langdurige zorg’

Kunstzinnige en kansrijke kick-off van ‘Kunst en cultuur in de langdurige zorg’

Op donderdag 5 maart vond in Utrecht de start plaats van het ZonMw-programma ‘Kunst en cultuur in de langdurige zorg’. De middag stond in het teken van kennismaking tussen de diverse initiatieven, programma’s, organisatoren en onderzoekers.

Een goed begin
Pra Muziektheater verzorgde de aftrap, met een mooi en ontroerend samenspel van dansers, musici en alle aanwezigen. Henk Smid, oud-directeur en thans adviseur van ZonMw, benadrukte het belang van kunst en cultuur in de zorg en is dan ook blij met het onderzoek dat de waarde er van zal aantonen. Vervolgens zorgde de ‘over de streep’-achtige vragen van Tineke Abma, en het maken en bespreken van een familieopstelling van de initiatieven in klei voor inspirerende gesprekken tussen betrokken partijen.

Achtergrond
De laatste jaren zijn er in Nederland veel kunstinitiatieven en -programma’s voor kwetsbare ouderen opgezet. We voelen allemaal dat kunst en creativiteit in de zorg heel waardevol kunnen zijn: om jezelf te kunnen uiten, je verbonden te voelen met anderen en benaderd te worden vanuit wat je nog wél kunt. Toch is er op wetenschappelijk gebied nog weinig bekend over deze positieve effecten. In het onderzoek – dat binnen dit programma valt – gaan we bekijken welke waarde dans, tekenen, muziek, zang, poëzie, theater en beeldende vorming hebben op individueel, sociaal en maatschappelijk niveau. Zo zullen van vijftien kunstinitiatieven en vier kunstprogramma’s voor senioren in de Nederlandse langdurige zorg de impact en onderliggende werkzame principes in kaart worden gebracht. Hiermee willen we de continuïteit en implementatie van initiatieven en programma’s bevorderen.

Dit onderzoek wordt gefinancierd door ZonMw en uitgevoerd door Leyden Academy, Amsterdam UMC, Hogeschool van Amsterdam, Verwey-Jonker Instituut en Stichting B.a.d. Rotterdam.

Meer lezen over het programma ‘Kunst en cultuur in de langdurige zorg’? Bekijk het nieuwsbericht of bezoek de website van ZonMw.

Amerikaanse verpleegkundestudenten aan de slag met leefplezier

Amerikaanse verpleegkundestudenten aan de slag met leefplezier

Vandaag kregen we bezoek van zestien verpleegkundestudenten en twee docenten van Saginaw Valley State University in Michigan, Verenigde Staten. Zij maken een studiereis door Nederland om kennis te maken met ons zorgstelsel en dit te vergelijken met het Amerikaanse systeem, zowel de uitgangspunten als de uitwerking in de praktijk. De studenten bezoeken onder meer ziekenhuizen, verpleeghuizen, de GGD en kennisinstituten als Leyden Academy on Vitality and Ageing.

Senior onderzoeker Josanne Huijg verwelkomde de studenten met een presentatie over het wetenschappelijke werk van Leyden Academy, met bijzondere aandacht voor het project Leefplezierplan voor de zorg. Dit onderzoek is erop gericht om in verpleeghuizen het leefplezier van bewoners als vertrekpunt te nemen. Wat levert deze aanpak op voor de ouderen, hun belangrijke anderen en de verpleegkundigen en verzorgenden? En hoe maak je deze ‘narratieve’ kwaliteit van zorg zichtbaar voor externe partijen?

De studenten waren zeer geïnteresseerd in deze positieve, persoonsgerichte benadering en stelden veel vragen. Ze werden ook uitgedaagd om na te denken over wat zij zelf belangrijk vinden in hun leven, en om drie dingen op te schrijven. Vrijwel iedereen noemde familie en vrienden. Volgens Josanne laat onderzoek ook zien dat betekenisvolle relaties het belangrijkst zijn voor het welbevinden van mensen. Andere voorbeelden die de studenten opschreven waren natuur, religie, muziek en dansen, mijn honden en “mijn kopje koffie ’s ochtends”.

We vroegen de jonge Amerikanen vervolgens om hun kaartjes te ruilen met hun buren en een willekeurig ding door te strepen. Hoe voelt dat? “Heel triest”, vonden de studenten. Doel van deze oefening was om te ervaren hoe het voelt als je iets moet achterlaten wat belangrijk voor je is, als je verhuist naar een verpleeghuis. Zoals je geliefde waar je al zo lang mee samenwoont, je huisdier of bepaalde hobby’s en rituelen waar je aan gehecht bent. Dit is dan ook een belangrijk doel van het Leefplezierplan-project: bewoners van verpleeghuizen helpen om zoveel mogelijk hun leven te leiden zoals zij dat zelf het liefst willen en de persoon te zijn die ze graag willen zijn.

Vervolgens vertelde arts-onderzoeker Paul van de Vijver over Leyden Academy’s visie op en onderzoek naar vitaal verouderen. De studenten konden ten slotte het slijten van ledematen en zintuigen aan den lijve ervaren door het ‘verouderingspak’ uit te proberen.