Nederlands – Pagina 46 – Leyden Academy

WHO richtlijnen voor de gezondheid van oudere migranten en vluchtelingen

14-02-201925-04-2019leydenacademy

In november 2018 is de Technical guidance Health of older refugees and migrants uitgebracht door de World Health Organization (WHO) Regional Office for Europe. Deze richtijnen hebben als doel de beleidsontwikkeling en praktijk te ondersteunen gericht op de verbetering van de gezondheid en het welbevinden van oudere vluchtelingen en migranten in Europa. Veroudering en migratie zijn op zichzelf complexe, veelzijdige processen die worden beïnvloed door een scala aan factoren op micro-, meso- en macroniveau gedurende de levensloop van een individu. Inspelen op de behoeften van oudere vluchtelingen en migranten moet dan ook worden ingebed in alle facetten van het beleid en de werkwijzen gericht op oudere mensen. Auteur van het rapport is Maria Kristiansen, associate professor bij het Center for Healthy Aging en de afdeling Public Health van de Universiteit van Kopenhagen.

Gesprekstool voor oudere migranten
Het WHO-rapport met richtlijnen bevat ook enkele ‘veelbelovend voorbeelden’, waaronder een project van Leyden Academy (op pagina 21) met betrekking tot het persoonsgericht werken in zorg en welzijn. Het betreft de Life and Vitality Assessment (LAVA), een gespreksinstrument om samen in kaart te brengen en te bespreken wat een oudere persoon belangrijk vindt in zijn of haar leven. Op dit moment wordt gewerkt aan een variant van de LAVA gesprekstool voor oudere migranten, mede gebaseerd op inzichten vanuit een serie focusgroepen die we in 2018 organiseerden met oudere afgevaardigden van de grootste groepen niet-Westerse migranten in Nederland.

Bezoek voor meer informatie de website van het WHO Regional Office for Europe.

“Zonder poeha” aan de slag met microlearning

12-02-201925-04-2019leydenacademy

Op donderdag 7 februari jl. kwam een divers gezelschap uit zorg en welzijn, variërend van marketing managers, projectmanagers en HR-professionals, naar Leiden voor de training Maak je eigen microlearning. Microlearning is een relatief nieuwe onderwijsvorm waarbij kennis in kleine, hapklare brokken wordt overgedragen, die de cursist kan volgen op een moment en plek die hem of haar het beste uitkomt. De leereenheden zijn bijvoorbeeld samenvattingen van artikelen, quizzen, polls, video’s en informatieve afbeeldingen.

De deelnemers leerden hoe ze zelf een boeiende microlearning kunnen ontwikkelen en hoe zij deze kunnen inzetten in de eigen organisatie. Naast theorie en voorbeelden zoals de minicursus Ontpillen van Leyden Academy, was de dag vooral heel praktisch ingestoken. Zo leerden de deelnemers wat wel en niet werkt op sociale media, werden leerdoelen geformuleerd en ontwikkelingsplannen gecreëerd en kregen zij praktische tips over hoe zij cursisten kunnen werven. Ook werd er geoefend met het filmen en monteren met de smartphone.

Deelnemer Cassandra van den Berg, manager Kwaliteit, Onderzoek & Opleidingen bij zorgorganisatie Wonen bij September, was enthousiast over de training: “Geen stoffige collegezalen, dikke pillen of langdradige docenten, maar gewoon to-the-point en zonder poeha. Precies zoals we dat ook bij Wonen bij September willen. Praktisch, direct toepasbaar en vooral ook leuk. Topdag met een volle rugzak om aan de slag te gaan!”

Vitality walk: lente-editie op dinsdag 19 maart

11-02-201925-04-2019leydenacademy

Ieder kwartaal organiseert Leyden Academy een ‘vitality walk’. Bewegen is gezond en samen bewegen is bovendien gezellig. Of je met pensioen bent, een vrije dag of pauze van het werk, school of studie hebt; iedereen is van harte uitgenodigd om mee te wandelen. Loopt u mee?

Lente-editie
Dinsdag 19 maart gaan we op zoek naar ontluikende lente-bloemen en het vrolijke gekwetter van onze gevleugelde vrienden. We wandelen naar en door het Bos van Bosman en de Leidse Vogelwijk en hopen veel bloeiende stinzenplanten te treffen (degene die de bosanemoon weet aan te wijzen, wacht een enthousiast applaus). Misschien horen we nog een specht die hard timmerend zijn nest een voorjaarsopknapbeurt geeft.

Aanmelden is niet noodzakelijk en deelname is geheel vrijblijvend.
Graag begroeten we u om 12.00 uur bij Leyden Academy, Poortgebouw ingang Zuid, kamer 0.15, Rijsnburgerweg 10, Leiden (tevens het eindpunt rond 13.00 uur).

Hoe zorgen we ervoor dat ouderen minder medicijnen slikken?

29-01-201908-05-2019leydenacademy

In Nederland worden vooral bij ouderen veel medicijnen voorgeschreven die misschien niet (meer) zo zinvol zijn. Dit was een belangrijke aanleiding voor het opstellen van de richtlijn Polyfarmacie bij ouderen in 2012, met hierin onder meer het advies om jaarlijks een gestructureerde medicatiebeoordeling uit te voeren bij 65-plussers die vijf of meer geneesmiddelen chronisch gebruiken en één van een rijtje risicofactoren hebben, zoals een verminderde nierfunctie of een verhoogd valrisico. Die richtlijn wordt nu door een werkgroep herzien. Aanleiding voor BNR Nieuwsradio om David van Bodegom van Leyden Academy uit te nodigen voor een radio-interview samen met Rob van Marum, bijzonder hoogleraar farmacotherapie bij ouderen in het VUmc in Amsterdam en klinisch geriater in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. In de uitzending van BNR Beter op maandagavond 28 januari jl. stonden de geïnterviewden onder meer stil bij de rol van de huisarts bij het ‘ontpillen’ en de mogelijkheden die ouderen zelf hebben om door middel van aanpassingen in hun leefstijl hun medicijngebruik af te bouwen.

U kunt de uitzending terug luisteren op de website van BNR Beter of via YouTube.

‘Wie zorgt er voor ons?’ Promotie Nina Conkova

24-01-201925-04-2019leydenacademy

Wanneer we hulp nodig hebben of langer thuis willen blijven wonen, kunnen we dan rekenen op familie, vrienden/buren, of professionals? In Nederland, maar ook in andere Europese landen, trekt de verzorgingsstaat zich steeds verder terug, terwijl van familie- en niet-familieleden vaker en meer hulp wordt verwacht. Maar of de familie, en in het bijzonder vrienden en buren daartoe bereid en in staat zijn, is de vraag. Want het betrekken van niet-familieleden in de ondersteuning bij praktische zaken en zorg blijkt minder eenvoudig dan in de ideale participatiesamenleving gewenst is. Dat stelt sociologe dr. Nina Conkova in haar proefschrift “Non-kin ties as a source of support in Europe: On the role of context”. Ze verdedigde haar proefschrift op donderdag 24 januari met succes aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Voorkeur
Uit grootschalige enquêtegegevens uit meerdere Europese landen concludeert Conkova dat er een volgorde van voorkeur bestaat waarbij familieleden de meest belangrijke en professionals de minst belangrijke bron van hulp zijn. Niet-familieleden nemen een tussenpositie in. Deze volgorde verschilt echter per soort hulp en per land.

Soort hulp
In sociologisch onderzoek worden vier vormen van hulp onderscheiden: zorg, praktische, financiële en emotionele steun. Uit het promotieonderzoek van Conkova blijkt dat familieleden geschikt zijn om alle soorten hulp te bieden, terwijl niet-familieleden vooral inspringen als het gaat om hulp bij het vinden van een baan en emotionele steun. Dit bevestigt de theoretische aanname dat vrienden en buren beter in staat zijn om emotionele ondersteuning te bieden dan instrumentele hulp omdat praktische steun en zorg betrokkenheid vereisen die verder reikt dan de relatie tussen vrienden, buren en collega’s.

Beleid aanpassen
Het activeren van niet-familieleden in de ondersteuning bij praktische zaken en zorg lijkt minder eenvoudig dan wordt gesuggereerd door het concept van de participatiesamenleving. In de gevallen waarin vrienden en buren praktische steun en zorg al verlenen, is het dus belangrijk om sociaal beleid in te voeren dat de druk van de steun- en zorg kan verlichten. Bijvoorbeeld buitengewoon verlof om zorg te bieden aan niet-familieleden, financiële vergoeding voor het helpen van een buur of vriend, belastingverlaging en flexibele werkafspraken.

Landenverschillen
Eerder onderzoek toont aan dat in Zuid-Europese landen de sterkste mate van familie-afhankelijkheid bestaat terwijl in Noord- en West-Europa mensen vaker kiezen voor hulp van professionals. Op basis van hulp van niet-familieleden laat Conkova zien dat veel van hulp buiten de familie ook in enkele landen in Zuid- en Oost-Europa is te vinden, zoals Italië voor emotionele steun en Bulgarije, Estland, en Letland voor hulp bij het vinden van een baan. Normen rondom de familie en individualistische waarden op landniveau en algemeen vertrouwen op individueel niveau verklaren deze landsverschillen in hulp van niet-familieleden.

Neem voor meer informatie contact op met de afdeling persvoorlichting van Erasmus University Rotterdam via tel. (010) 408 1216 en e-mail.

Kwetsbare ouderen in de hoofdrol in ‘HuidHonger’

15-01-201908-05-2019leydenacademy

Op maandagmiddag 14 januari was de Stadsgehoorzaal in Leiden het toneel voor een indrukwekkende presentatie van HuidHonger. Kwetsbare ouderen speelden hierin de hoofdrol. Samen met bewoners, vrijwilligers, mantelzorgers en familie gaven ze een ontroerende dansvoorstelling. Het vergroten van levensgeluk en het vinden van nieuwe manieren van onderling contact door aanraking stonden hierbij centraal. Lees ook het sfeerverslag in Leidsch Dagblad.

Bij kwetsbare ouderen zijn aanraking en intimiteit niet meer vanzelfsprekend. Het gemis ervan kan zelfs leiden tot ‘huidhonger’: een grote, onvervulde behoefte aan fysiek contact. Waar dementie vaak leidt tot een afname van contact, brengt HuidHonger dit door dans, muziek en ontmoeting weer tot stand. Aandacht, warmte, betrokkenheid en liefdevolle zorg zijn hierbij kernwaarden.

Eva Uppenkamp, danstherapeut, vertelt: “Familieleden hebben bepaalde patronen, ook als het gaat om aanraking en intiem zijn met elkaar. Met HuidHonger neem ik ze mee in hoe het ook anders kan. En hoe ze samen nieuwe manieren van communiceren kunnen verkennen.”

Bent u geïnteresseerd in dit bijzondere dans- en beweegprogramma rondom liefdevolle zorg, het belang van aanraking en intimiteit? Neem dan contact op met initiatiefneemster Margreet Melman van Melman Producties.

Leyden Academy en het Jo Visser fonds zijn partners van HuidHonger.

Jolanda Lindenberg en Erik Scherder in podcast NieuwLicht

02-01-201908-05-2019leydenacademy

“We worden fitter oud, we willen en we kunnen steeds meer. Maar we hebben onze levensloop hier nog niet op ingericht.” Jolanda Lindenberg van Leyden Academy ging bij NieuwLicht Café in gesprek over zinvol en gelukkig ouder worden, met hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder, gespreksleider Tijs van den Brink en een betrokken publiek. Vragen die aan bod kwamen: we worden met z’n allen steeds ouder, maar is er voldoende maatschappelijke ruimte voor ouderen? Hoe kunnen we de extra levensjaren betekenisvol invullen? Hoe kijken we naar het ouder worden en hoe beïnvloedt die beeldvorming een goede oude dag? De talkshow van 55 minuten is als geheel opgenomen en kan nu als podcast worden beluisterd.

NieuwLicht is het interactieve opinieplatform van de EO. Beluister de podcast op Spotify, iTunes of via de NPO-webplayer: https://buff.ly/2Q6ZjDi

Whitepaper: Why do we retire?

20-12-201819-06-2019leydenacademy

Het Aegon Center for Longevity and Retirement (ACLR) ontwikkelt een serie van vier whitepapers om het vraagstuk van pensionering breder te trekken dan het traditionele financiële perspectief. De serie komt voort uit de samenwerking tussen Aegon en Leyden Academy on Vitality and Ageing. Het eerste whitepaper is vandaag verschenen en verkent de vraag: Why do we retire?

Pensionering is niet alleen een financiële aangelegenheid; het is een levensfase waarin mensen sociaal verbonden willen blijven, een waardevolle bijdrage willen leveren aan hun gemeenschap en, al dan niet betaald, productief willen blijven. Vanuit die gedachte kan onderzoek dat is gericht op de relatie tussen pensionering en belangrijke thema’s op latere leeftijd zoals gezondheid, levenstevredenheid en beeldvorming over het ouder worden, mensen helpen om zich voor te bereiden op hun pensioen en op hun sociale positie en maatschappelijke betrokkenheid als zij eenmaal met pensioen zijn gegaan. Om die reden heeft het ACLR de onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing uitgenodigd om mee te denken over pensionering vanuit verschillende wetenschappelijke invalshoeken en zo Aegon te inspireren om het publieke debat over pensioenen breder te trekken dan het gebruikelijke economische perspectief.

Het eerste whitepaper ‘Why do we retire?’ verkent de diverse wensen en ambities die mensen hebben voor hun pensioen, mede gebaseerd op onderzoeken van ACLR en Leyden Academy. U kunt de whitepaper lezen op de website van Aegon, vergezeld van een persoonlijke reflectie op het onderwerp door Mike Mansfield, program director bij het ACLR.

In de drie whitepapers die volgen in 2019, verbreden we het blikveld op pensionering verder vanuit het perspectief van gezondheid en vitaliteit; welbevinden en levenstevredenheid; en ten slotte de beeldvorming over pensioen en gepensioneerden.

Jo Visser award voor boegbeeld waarde-vol zorgonderwijs

28-11-201825-04-2019leydenacademy

Tijdens het landelijke congres Een nieuwe generatie ouderen(zorg) op woensdag 28 november is in het NBC te Nieuwegein de jaarlijkse Jo Visser award uitgereikt aan Mieke Hollander, aanjager en projectleider van ‘Radicale vernieuwing waarde-vol onderwijs’. Sinds 2012 reikt het Jo Visser fonds, samenwerkingspartner van Leyden Academy, een wisselbokaal met een geldprijs van 5.000 euro uit aan mensen die zich op een positieve manier onderscheiden en bijdragen aan betere kennis en beeldvorming over (werken in de) ouderen(zorg). Hiermee kan de prijswinnaar een project ondersteunen dat bijdraagt aan beter kennis en beeldvorming over (werken in de) ouderenzorg.

Voorzitter Jenneke van Pijpen en oud-bestuurslid Trudie Siegerink van het Jo Visser fonds reikten de prijs uit aan een verraste Mieke Hollander. Jenneke van Pijpen noemde Mieke een voorbeeld van iemand die zich net als boegbeeld Jo Visser niet klein laat krijgen bij tegenslag en zich met hart en ziel inzet voor de kwetsbare mens om wie het uiteindelijk draait. Iemand die het lef heeft om haar eigen mening te laten horen en als het moet zelf op de bres gaat om te laten zien hoe het beter kan. Door haar achtergrond als verpleegkundige en onderwijsexpert kan Mieke zich als geen ander verplaatsen in de dagelijkse praktijk en weet zij welke kennis en vaardigheden nodig zijn voor een waardevolle zorgprofessional. Samen met het LOC Zeggenschap in Zorg leert zij jonge mensen wat ‘waarden’ zijn en hoe je oog kunt te hebben voor de waarde en waarden van anderen.

Welbevinden oudere migranten onderbelicht in de wetenschap

20-11-201822-04-2021leydenacademy

Leiden, 20 november 2018 – Ouderen vormen een snelgroeiende groep in de Nederlandse samenleving. Van een steeds groter deel van deze ouderen stond de wieg buiten Nederland. Door factoren als hun persoonlijke verleden, migratie en sociaaleconomische positie, zijn deze ouderen vaak minder weerbaar dan hun leeftijdsgenoten die in Nederland geboren zijn. Voor deze problematiek is in de afgelopen jaren steeds meer wetenschappelijke aandacht, waarbij de nadruk sterk ligt op thema’s als ziekte en zorggebruik. Het welbevinden van oudere migranten blijft onderbelicht, zo concluderen onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing op basis van een literatuurstudie waarover op 12 november jl. online is gepubliceerd en die in december 2018 verschijnt in de speciale uitgave ‘Gezondheid, zorggebruik en sociaal welbevinden van oudere migranten in Nederland’ van het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie.

Onderzoeksopzet
De onderzoekers Nina Conkova en Jolanda Lindenberg hebben in totaal 104 publicaties over ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond onder de loep genomen op het gebied van gezondheid en welbevinden, bestaande uit 69 gepubliceerde artikelen in (inter)nationale wetenschappelijke tijdschriften en 35 rapporten in het Nederlands en Engels. Dit narratieve literatuuroverzicht laat zien dat het leeuwendeel van het bestaande onderzoek is gericht op Surinaamse, Turkse en Marokkaanse ouderen, in absolute aantallen de drie grootste groepen zogenoemd ‘niet-westerse’ migranten in Nederland. Volgens het CBS telde Nederland begin 2018 in totaal 312.000 van deze migranten in de leeftijd van 55 jaar en ouder. Ongeveer twee derde van alle artikelen en rapporten is gewijd aan gezondheid en zorg en slechts een derde aan aspecten van welbevinden. Studies binnen het domein gezondheid zijn bovendien vaker grootschalig en kwantitatief van opzet en internationaal gepubliceerd dan die in het domein van welbevinden.

Aandacht voor wensen en verlangens
Jolanda Lindenberg van Leyden Academy pleit naar aanleiding van de inventarisatie voor meer aandacht in wetenschappelijk onderzoek voor de wensen en verlangens van oudere migranten. Lindenberg: “De nadruk in het onderzoek ligt nog sterk op negatieve aspecten, zoals het in kaart brengen van risicofactoren voor bepaalde ziektes, zorggebruik en cultuur-sensitieve en persoonsgerichte behandeling en zorg. Wat nog ontbreekt, is een bredere sociaal-maatschappelijke benaderingswijze die verder gaat dan een ziekte- en probleemgerichte benadering. Welke wensen en verlangens hebben ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond, naast hun eventuele ziekte of beperking? Hoe ziet een goede oude dag er voor hun uit? En hoe kunnen we hun leven zo plezierig mogelijk maken?”

Grote onderlinge verschillen
Ook blijkt er in het huidige onderzoek weinig oog voor de diversiteit onder oudere migranten, hoewel eerder onderzoek aantoont dat de verschillen tussen en binnen migrantengroepen relatief groot zijn. Dit beeld werd bevestigd in de acht focusgroepen die Leyden Academy in 2018 organiseerde onder ouderen van Westerse, Surinaamse, Antilliaanse, Indonesische, Turkse en Marokkaanse afkomst. Lindenberg: “Een Surinaamse oudere heer kan meer gemeen hebben met zijn buurman die in Nederland is geboren, dan met een leeftijdsgenoot met Turkse wortels. Toch zien we dat groepen ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond nog vaak in dezelfde onderzoeken worden samengenomen. Er is meer verklarend onderzoek nodig dat verder gaat dan herkomstland en sociaaleconomische status.”

Het artikel ‘Gezondheid en welbevinden van oudere migranten in Nederland: Een narratieve literatuurstudie’ door Nina Conkova en Jolanda Lindenberg is op 12 november jl. online gepubliceerd en verschijnt in december 2018 in de speciale uitgave ‘Gezondheid, zorggebruik en sociaal welbevinden van oudere migranten in Nederland’ van het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie: https://link.springer.com/article/10.1007/s12439-018-0268-2

Neem voor meer informatie contact op met Niels Bartels, manager communicatie, via e-mail of tel. (071) 524 0960.