Silver Screen Filmfestival Amsterdam

Silver Screen Filmfestival Amsterdam

Van 10 tot en met 13 juli 2018 was in het Ketelhuis het eerste Silver Screen Filmfestival Amsterdam; een filmfestival met films over ouder worden, voor jong en oud. Het gevarieerde programma toont nieuwe en wat oudere films waarin ouderen de hoofdrol spelen. Films die de grote diversiteit van ouder worden laten zien. Die je raken, inspireren en die aanleiding zijn voor een gesprek.

Met name de documentaire ’69: Liefde Seks Senior‘ en aansluitend een gesprek met de documentairemaakster Menna Laura Meijer heeft veel indruk gemaakt. Het idee voor de documentaire kwam van de opa van Menna, naar aanleiding van een serie over jongeren en seksualiteit. Waarom niet over ouderen en seksualiteit? Na het overlijden van haar opa is Menna gaan researchen en is haar documentaire na een ontdekkingsreis tot stand gekomen. Er blijkt een algehele ontkenning van ouderen met een actief seksleven te zijn, met name onder jongeren. Toch verschuift je seksleven naarmate je ouder wordt, en partners groeien daar in mee. In de documentaire zie je expliciete vrijscènes van 83-jarige Hans, die een relatie heeft met een 50-jarige vriend. Al had de documentairemaakster in het begin niet de intentie om seks te laten zien, maar filmen zo zegt Menna is grensoverschrijdend. Ook vond de onafhankelijke denker Hans bloot doodgewoon en was hij erg stellig in het maken van zijn eigen keuzes. Verder is de 84-jarige Jeanne te zien, die met behulp van haar dochter in een seksshop op zoek is naar een nieuwe vibrator. Jeanne vindt dit een investering voor haar seksualiteit. Op de vraag hoe frequent ze het gebruikt, geeft ze te kennen dat het van haar bui afhangt, maar ongeveer 1-3 per week. Menna vond het filmen van de intimiteit van 72-jarige Wietske tijdens de sterfscène van haar dementerende man Chris complex, maar heeft dit toch willen laten zien. Het verhaal van de 83-jarige Kees en de 81-jarige Atie is mooi en inspirerend. Na 60 jaar bij elkaar te zijn, straalt daar nog zoveel liefde en ondeugdelijkheid van af. De VPRO heeft na vertoning van de documentaire een enkele klacht gekregen. Maar er waren ook veel positieve reacties, waaronder van jongeren. Die blij zijn dat seksualiteit op oudere leeftijd niet ophoudt. Ook gingen ze door de documentaire in gesprek met hun ouders.

Dit filmfestival vond plaats in het kader van het Age Friendly Cities Initiative en werd door Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK mede-ondersteund. De organisatie is in handen van onder andere GGD Amsterdam. Stichting Filmonderzoek en Leyden Academy hebben de ervaringen van de bezoekers aan dit festival onderzocht, en dan specifiek de beeldvorming rondom ouderen en (inter)generationele aspecten.

Samen tegen eenzaamheid

Eenzaamheid onder Turkse en Marokkaanse ouderen
Diverse studies laten relatief grote verschillen in eenzaamheid zien tussen senioren met en zonder migratieachtergrond. Cijfers uit de gezondheidsmonitoren van de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) laten zien dat eenzaamheid het vaakst voorkomt onder ouderen met een migratie-achtergrond. Terwijl in 2012 39% van de Nederlandse 65-plussers kampte met gevoelens van matige eenzaamheid, gaf 42% van de Surinaamse, 46% van de Marokkaanse en 48% van de Turkse ouderen aan matig eenzaam te zijn. Turkse 65-plussers zijn met 21% het vaakst (zeer) ernstig eenzaam, gevolgd door Marokkanen en Surinamers (18%). Eenzelfde patroon is zichtbaar in de meest recente dataverzameling, uit 2012-2014, van de Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA) onder Turken en Marokkanen van 55 tot 65 jaar en hun in Nederland geboren leeftijdsgenoten. Van de Turkse en Marokkaanse LASA-respondenten is respectievelijk 54 en 58% matig eenzaam, tegenover 21% van de Nederlandse LASA-respondenten. Een op de vier Turkse 55-64 jarigen voelt zich ernstig eenzaam, terwijl dit geldt voor 12% van hun Marokkaanse en 4% van hun Nederlandse leeftijdsgenoten. De gemiddelde eenzaamheid onder vooral de Turkse ouderen is alarmerend hoog en verdient daarom speciale aandacht.

Sociale relaties
Enkele studies proberen het verschil in eenzaamheid tussen oudere migranten en niet-migranten, en tussen migrantengroepen onderling, te verklaren. Een constante bevinding is dat oudere migranten vooral een verhoogde kans op eenzaamheid hebben vanwege hun ongunstige situatie met betrekking tot bekende risicofactoren voor eenzaamheid, zoals gezondheid, sociaaleconomische status, en sociale participatie. Met uitzondering van gezondheid, lijkt dit tevens een verklaring te geven waarom Surinaamse ouderen minder vaak (ernstig) eenzaam zijn dan hun Marokkaanse en Turkse leeftijdsgenoten. Het biedt echter geen verklaring voor het verschil in eenzaamheid tussen Marokkanen en Turken, zij hebben immers een vergelijkbare migratiegeschiedenis en positie in de Nederlandse samenleving (mate van integratie, gezondheid, sociaaleconomische status). Kennelijk spelen bij Turkse ouderen andere factoren een rol, of spelen bekende factoren een zwaardere rol bij het ontwikkelen van eenzaamheidsgevoelens. Hierbij valt te denken aan andere ingewikkelde factoren als gevolg van de migratie (zoals heimwee, zorgen over de situatie in het land van herkomst, spanningen binnen het gezin rond de keuze ‘blijven, pendelen of terugkeren’), meer belang hechten aan het hebben van een partnerrelatie, onrealistisch hoge verwachtingen van de (klein)kinderen (bijvoorbeeld verwachtingen ten aanzien van contacten en steunuitwisseling), een meer pessimistische kijk op het leven, en een grotere gevoeligheid voor discriminatie en sociale uitsluiting. In dit project hebben we de sociale relaties en de verwachtingen van (klein)kinderen, als het verband met het herkomstland middels interviews met ouderen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond onderzocht.

Publicatie

  1. ‘Turkse en Marokkaanse ouderen in Nederland en België: een sociaal-demografisch profiel’, Gēron, 1 juni 2018

Heeft u vragen, neem dan contact op met Nina Conkova.

Nieuwe cursus voor fysio-, ergo- en oefentherapeuten

Nieuwe cursus voor fysio-, ergo- en oefentherapeuten

Succesvolle interventies voor vitale ouderen
De Nederlandse bevolking vergrijst en het aantal oudere mensen in de behandelkamers en oefenruimten neemt verder toe. Hoe kunnen therapeuten optimaal bijdragen aan de kwaliteit van leven van hun oudere cliënten? Deze vraag staat centraal in de nieuwe cursus ‘Succesvolle interventies voor vitale ouderen’ voor fysio-, ergo- en oefentherapeuten.

Maatwerk voor oudere individuen
Na de cursus bent u in staat om met kennis over leefplezier, gedragsverandering en co-creatie interventies beter af te stemmen op wat ouderen zelf belangrijk vinden. Daardoor kan er een positieve bijdrage worden geleverd aan de kwaliteit van leven van de oudere cliënt. In de cursus gaan we in op hun wensen en verlangens voor welzijn. Daarnaast komen kennis en begrip van (cognitieve) veroudering en de invloed van de omgeving op leefstijl aan de orde. Dr. Lex van Delden, zelf fysiotherapeut en bewegingswetenschapper bij Leyden Academy, licht toe: “Wanneer we beter begrijpen wat er voor de oudere cliënt toe doet en hoe keuzes en gedrag beïnvloed worden door omgevingsfactoren, kunnen we van onze interventies echt maatwerk maken.” Met instrumentele kennis als bagage oefenen we op vaardigheden om die kennis toe te passen in de dagelijkse praktijk: deelnemers gaan met een casus uit de eigen praktijk aan de slag en kunnen na de cursus direct hun nieuwe interventie, ontwikkeld in co-creatie met ouderen, implementeren.

Klassikaal en online
De cursus ‘Succesvolle interventies voor vitale ouderen’ zal in het voorjaar 2019 in Leiden plaatsvinden en zal twee klassikale lesdagen omvatten gecombineerd met online educatie, opdrachten en coaching. Cursisten oefenen in teams in een workshopsetting en gaan op werkbezoek. De cursus wordt verzorgd door de opleiding fysiotherapie en het lectoraat Eigen regie van Hogeschool Leiden en Leyden Academy. Deelname aan de cursus kost 475 euro en is geaccrediteerd door het KNGF voor 25 accreditatiepunten (kwaliteitsdeel, algemeen fysiotherapeut en geriatriefysiotherapeut).

Meer informatie over het programma, leerdoelen en docenten? Klik hier voor de brochure.
Aanmelden kan via Jacqueline Leijs, e-mail: leijs@leydenacademy.nl, tel.: 071-524 0960.

Op visite bij ouderen en ook nog een zakcentje verdienen? Doe mee aan Zomervisite!

Op visite bij ouderen en ook nog een zakcentje verdienen? Doe mee aan Zomervisite!

In navolging op de succesvolle Zomervisite 2017 geven Jo Visser fonds en Leyden Academy deze zomervakantie 50 (aankomende) studenten Zorg & Welzijn (16-25 jaar) de mogelijkheid om kennis te maken met de woon- en leefwereld van (kwetsbare) ouderen. Het doel is om door persoonlijke ontmoetingen met ouderen de mening over ouderen en de ouderenzorg te achterhalen.

Wat is het idee?
Het idee is dat jongeren in juli en augustus als vrijwilliger op visite gaan bij ouderen die in een woonzorglocatie of nog thuis wonen (thuiszorg, dagopvang). Het is de bedoeling dat het contact tussen jong en oud zoveel mogelijk 1-op-1 is en niet voor de gezamenlijke activiteitenbegeleiding of ondersteuning in de huiskamer wordt ingezet. De jongere kan samen met een oudere iets gezelligs doen, bijvoorbeeld lekker naar buiten, muziek luisteren, winkelen, naar de bioscoop of een spelletje doen.

Hoe werkt het?
De jongere krijgt van de zorgorganisatie een vrijwilligerscontract voor 25 uur, zodat hij/zij verzekerd is. De uren worden via een stempelkaart bijgehouden. De kosten voor de vrijwilligersvergoeding (7,50 euro netto per uur) worden door ons betaald, alsmede eventuele kosten voor extraatjes met een maximum van 50 euro (op basis van bonnetjes). 
Vooraf en na afloop zullen wij middels interviews met de jongeren hun beeld over ouderen en de ouderenzorg achterhalen. Ook wordt hen gevraagd om een dagboekje bij te houden met hun ervaringen (natuurlijk geanonimiseerd). De uitkomsten zullen worden gebruikt om aandacht te vragen voor betere beeldvorming over (werken in de) ouderen(zorg).

Heb je interesse om deel te nemen (als student of zorgorganisatie) of wil je meer informatie? Laat het ons weten via levensles@leydenacademy.nl. Let wel, vol is vol.

 

Nieuw boek van David van Bodegom: Ontpillen

Nieuw boek van David van Bodegom: Ontpillen

Bij uitgeverij Atlas Contact verschijnt op vrijdag 15 juni 2018 het nieuwe boek van David van Bodegom: Ontpillen. Hoe je door aanpassing van je leefstijl minder pillen kunt slikken en langer gezond blijft.

Naarmate we ouder worden gaat er steeds meer in ons lijf haperen. Veel (ouderdoms)kwalen zijn goed te bestrijden met een gezonde leefstijl, maar veel vaker dan nodig is grijpen we naar pillen. In Nederland slikken we jaarlijks meer dan 9 miljard medicijnen; per persoon zijn dat er gemiddeld 500 en ouderen slikken zelfs drie keer zoveel. Te hoge bloeddruk? Pillen voor de bloeddruk. Te hoog cholesterol? Pillen om het cholesterol te verlagen. Te hoge bloedsuikers? Pillen om de suikers weer in het gareel te krijgen. Het zijn medicijnen die de symptomen onderdrukken maar het onderliggende probleem vaak niet aanpakken.

In dit boek helpt arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom ons om te ‘ontpillen’. Hoe hou je zelf je botten sterk, je maagzuur in bedwang en je darmen gezond? Slaap je beter als je meer sport? Kun je je hersenen trainen? Wat kun je doen om erectiestoornissen te voorkomen? Ontpillen helpt je je lijf beter te begrijpen en laat zien hoe je door aanpassing van je leefstijl minder pillen kunt slikken en langer gezond blijft.

Enkele tips uit Ontpillen:

  • Slecht slapen maakt je dikker omdat je extra gaat snoepen om energie op te doen. Slaappillen helpen maar twee weken, daarna zorgen ze vooral voor sufheid en ongelukken.
  • Last van brandend maagzuur? Laat de zwaartekracht het werk doen en zet het hoofdeinde van je bed omhoog. Ook kauwgom kauwen helpt.
  • Zwarte koffie beschermt tegen diabetes. Hoe meer koppen per dag, hoe beter.
  • Elke dag een handje noten eten helpt om je cholesterol te verlagen.
  • Heren die moeilijk plassen: ga zitten. Mannen hebben meer klachten als zij staand plassen.

U bent op vrijdag 15 juni van 16.30-18.00 uur van harte welkom voor een korte lezing over ontpillen en de boekpresentatie bij boekhandel Kooyker, Breestraat 89 in Leiden. Stuur een e-mail naar prnon-fictie@atlascontact.nl o.v.v. Ontpillen.

David van Bodegom (1978) is arts en verouderingswetenschapper bij Leyden Academy on Vitality and Ageing. Hij had een maandelijkse rubriek in Zin, ‘Ontpillen met dr. David’ en schreef eerder de roman ‘Nood breekt wet’ (2012) en samen met professor Rudi Westendorp de bestseller ‘Oud worden in de praktijk’ (2015).

Paperback | 336 blz. | isbn 978 90 450 3624 3 | €19,99 | verschijnt ook als e-book

Neem voor meer informatie, interviewverzoeken of een recensie-exemplaar contact op met Yvette Cramer van uitgeverij Atlas Contact: e-mail ycramer@atlascontact.nl, tel. (020) 524 9826.

Onderzoek aard en omvang ouderenmishandeling

Onderzoek aard en omvang ouderenmishandeling

In 2017 en 2018 heeft Regioplan in samenwerking met Leyden Academy on Vitality and Ageing (Jolanda Lindenberg) en Avans Hogeschool (Janine Janssen) onderzoek gedaan naar de aard en omvang van ouderenmishandeling in drie Nederlandse gemeenten van verschillende omvang, namelijk Rotterdam, Tilburg en Boxtel. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum en op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

In het onderzoek is gebruik gemaakt van een combinatie van onderzoeksmethoden, namelijk (1) ruim 1.000 face-to-face interviews met een representatieve groep van thuiswonende 65-plussers, (2) een informantenstudie waarbij signalen van ouderenmishandeling door diverse beroepsgroepen in de drie gemeenten werden geregistreerd, (3) registraties van Veilig Thuis als aanvullende bron en (4) een literatuurstudie als referentiekader voor de interpretatie van de onderzoeksresultaten.

De overkoepelende conclusie: 1 op de 20 thuiswonende ouderen heeft ooit te maken gehad met ouderenmishandeling en 1 op de 50 ouderen wordt jaarlijks slachtoffer van ouderenmishandeling. Deze prevalentiecijfers komen sterk overeen met de resultaten van eerder vergelijkbaar opgezet onderzoek in het buitenland (Ierland). Het onderzoek laat verder zien dat ouderenmishandeling in vele gedaanten en maten van ernst voorkomt en diverse gevolgen kan hebben. Financiële benadeling werd het vaakst gerapporteerd in de interviewstudie, gevolgd door psychische en fysieke mishandeling.

De informantenstudie laat veelal ouderenmishandeling in de context van ontspoorde mantelzorg zien. Zowel slachtoffers als plegers van ouderenmishandeling kunnen getypeerd worden door een aantal kwetsbaarheden, bijvoorbeeld op het vlak van een verslechterde gezondheid, een beperkt sociaal netwerk of financiële moeilijkheden.

De bevindingen van het onderzoek bieden enkele aandachtspunten of perspectieven voor de praktijk: 1) ouderenmishandeling kan gesignaleerd worden door professionals, mits zij voldoende aandacht voor en kennis van het thema hebben, 2) ouderen en hun sociale netwerk zijn en blijven een belangrijke doelgroep voor voorlichting en 3) preventie en interventie zijn gebaat bij inzet op het hele systeem waarin een oudere leeft.

U vindt hier het onderzoeksrapport, de onderzoeksverantwoording en de samenvatting van dit onderzoek.

De beleidsreactie van Hugo de Jonge, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, vindt u hier.

Final call for free application: Summer School on healthy living and happy ageing

Final call for free application: Summer School on healthy living and happy ageing

Final call for free application
Master and PhD students are invited to apply for the (free) EPIcenter Summer School ‘Healthy living and happy ageing’. This year’s edition will be held from August 20-31 in Leiden, the Netherlands and will be organised by Leyden Academy.  In a two-week program the participants will go through the full cycle of state of the art innovation methods to develop an innovation in healthy living and happy ageing. The application deadline is June 17, 23:59 hrs.

Does your organisation have a challenge for the students?
Developing citizen-centric solutions that enable seniors to live a healthy, active and enjoyable life – this is the aim of the EIT Health Summer School EPIcenter. In twelve days the participants will have the unique possibility to tackle a challenge using modern innovation techniques, like Co-Creation, Design Thinking, Rapid Prototyping, and Business Model Innovation. Supported by a broad variety of coaches and mentors the participants will validate their idea with a functional prototype and a tested business model. We welcome corporations and organizations to submit their challenges before July 1, 2018.

Check the website www.epicentersummerschool.eu for more information or contact Lex van Delden.

Impression of the 2017 summer school
In September 2017 the EIT Health Summer School ‘euVENTION’ took place in Heidelberg, Germany. A select group of 36 motivated and creative students with diverse backgrounds from 12 different countries came together to work on business challenges. Such as: how do we make alarm sensors for elderly attractive and portable? How do we ensure that people start living healthier? How can we prevent seniors from falling? Check below video for an impression.

De Sociale Top 2018: kleine oplossingen voor grote problemen

De Sociale Top 2018: kleine oplossingen voor grote problemen

Op de derde editie van de Sociale Top, 11 juni 2018 in Utrecht, zijn 700 ondernemers, bestuurders, wetenschappers, vrijwilligers, professionals en andere voorlopers en dwarsdenkers met elkaar in gesprek gegaan over uitdagingen rondom zorg, onderwijs, wonen, werk, sport, cultuur, veiligheid en integratie. Het thema was ‘grote uitdagingen, kleine oplossingen’. Hoe bouwen we samen aan een samenleving waarin mensen steeds meer verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf en elkaar? En hoe kan de overheid ondersteuning bieden aan mensen die het echt nodig hebben?

Diverse sprekers hebben de deelnemers geïnspireerd om bij grote uitdagingen in het sociaal domein niet alleen naar grote en complexe systeemoplossingen te zoeken, maar juist naar series van kleine, bijzondere, pragmatische, energieke oplossingen. Daarnaast zijn de deelnemers op ruim vijftig locaties in de stad op bezoek gegaan bij initiatieven waar mensen zich inzetten voor hun kwetsbare medemens. Niet alleen ontzettend leuk en leerzaam voor de deelnemers, maar ook voor de organisaties die hard aan hun missie werken maar soms tegen grenzen aanlopen. Zij vonden een luisterend oor bij de deelnemers en kregen diverse praktische adviezen voor de uitdagingen waar ze mee te maken hebben.

Foto: Bram de Pater

Het slotakkoord was aan Kajsa Ollongren, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. ‘Geweldig hoeveel mensen meedenken over wat er beter kan en moet in Nederland. De beste oplossingen worden bedacht door mensen die dagelijks de praktijk meemaken. Die zaken bekijken met als uitgangspunt: wat kan er wel in plaats van wat er niet kan. Daar kunnen overheden mee aan de slag.’

 

De Sociale Top 2018 is een initiatief van de Rijksoverheid en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Benieuwd naar de Sociale Top in beeld? Zie hieronder de aftermovie die Maters & Hermsen, organisator van het evenement, heeft gemaakt.

Met Koningin Máxima in gesprek over leefplezier en vitaliteit

Met Koningin Máxima in gesprek over leefplezier en vitaliteit

Hare Majesteit Koningin Máxima heeft vrijdagochtend 1 juni een werkbezoek gebracht aan de iZi-ervaarwoning en het project ‘Haags Ontmoeten’ in Den Haag, waar zij onder meer sprak met Joris Slaets, directeur van Leyden Academy. Volgens de Wet Maatschappelijke Ondersteuning dienen gemeenten er voor te zorgen dat ouderen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De gemeente Den Haag hecht er aan om een seniorvriendelijke stad te zijn. Het gaat daarbij niet alleen om gezondheid, veiligheid en zorg, maar bovenal om vitaliteit en leefplezier en om de juiste infrastructuur zodat ouderen in hun eigen buurt zelfstandig kunnen blijven wonen.

iZi Gezond Lang Thuis
Koningin Máxima werd in de iZi-ervaarwoning rondgeleid door twee ervaringsdeskundige ambassadeurs. Zij lieten haar kennismaken met diverse technologische snufjes die behulpzaam kunnen zijn wanneer ouderen langer thuis blijven wonen. Omdat ouderen zelf het beste kunnen aangeven wat wel en wat niet handig is krijgen zij in Den Haag de kans om diverse producten uit te proberen en hun ervaringen te delen. Na de rondleiding vond een gesprek plaats met Joris Slaets, Elisabeth de Vries, coördinator van het actieprogramma Den Haag Seniorvriendelijke stad, en Betty Boomsma, beleidsmedewerker ouderen bij Xtra welzijn. Onderwerp van gesprek waren de ontwikkelingen in het ouderenbeleid dat leefplezier en vitaliteit van mensen centraal stelt.

Haags Ontmoeten
Aansluitend werd het project Haags Ontmoeten in wijkcentrum De regenvalk op het Regentesseplein in Den Haag bezocht. Om zelfstandig en gelukkig te leven is het cruciaal dat de omgeving van ouderen rekening houdt met en respect heeft voor kwetsbare, vergeetachtige en eenzame buren en klanten. Haags Ontmoeten wil een spil zijn in iedere wijk om mensen en organisaties samen te brengen. En ook hier geldt dat de vraag wat er nodig is bij de ouderen zelf wordt neergelegd. 

Bron: RVD

Vitality walk: zomereditie

Vitality walk: zomereditie

Al tien jaar organiseert Leyden Academy on Vitality and Ageing ieder kwartaal een ‘vitality walk’. Helaas konden we dit in verband met de coronamaatregelen ruim twee jaar niet organiseren, maar in 2023 staan er weer 4 edities gepland! Bewegen is gezond en samen bewegen is gezellig. Of je met pensioen bent, een vrije dag of pauze van het werk, school of studie hebt; iedereen is van harte uitgenodigd om mee te wandelen. Op dinsdag 20 juni staat de zomereditie op het program. Loopt u mee?

Aanmelden is niet noodzakelijk en deelname is geheel vrijblijvend. We wandelen van 12.00-13.00 uur (lunch zelf te verzorgen). Vertrekpunt en eindpunt is bij Leyden Academy, Poortgebouw ingang Zuid, kamer 0.15, Rijnsburgerweg 10, Leiden.

Wilt u aankondigingen van de wandelingen ontvangen? Laat het ons weten via info@leydenacademy.nl.