De Middelburgse Seniorenraad houdt op dinsdag 18 november een senioreninformatiedag in de stadsschouwburg. Eén van de sprekers is Frans van der Ouderaa, scientific chief bij Leyden Academy on Vitality and Ageing. Van der Ouderaa zal met name ingaan op het rapport ‘Grijs is niet zwart wit, ambities van 55+’, waarin de meningen, wensen en behoeften van 55+ ers aan bod komen.

De grijze golf
Jonge acteurs van de Jeugdtheaterschool Zeeland laten onder leiding van Josien de Graaf in korte scenes zien hoe zij tegen ‘de grijze golf’ aankijken. Zij maken zich nu nog geen zorgen over de tijd dat ze zelf oud zijn. Het trio Nuages zorgt voor een vrolijke noot.

Informatiemarkt
In de foyer van de Schouwburg kunt u interessante informatiestands bezoeken. De Gemeente Middelburg, Porthos en Stichting Welzijn Middelburg beantwoorden graag uw vragen omtrent de wijzigingen in de WMO. Verder zijn er stands van onder meer de Zeeuwse Bibliotheek/Scoop, de ouderenbonden, Vier het Leven en Staying Home.

De senioreninformatiedag kunt u ’s morgens (09.30 uur) of ’s middags (13.30 uur) bezoeken. Het programma is hetzelfde. Aanmelden is niet vereist.  Check voor meer informative www.seniorenraadmiddelburg.nl.

 

Rudi Westendorp maakte deel uit van de handelsdelegatie die van 27 t/m 31 oktober het koninklijk paar vergezelde op hun staatbezoek aan Japan. Op donderdag 30 oktober gaf hij aan Koning Willem Alexander en Koningin Maxima en overige genodigden een korte presentatie over vitaliteit en veroudering (zie hieronder).

Dear majesties, excellences, guests,

We appreciate an explosion of life.
Over the last hundred years, developing countries appreciate an ongoing increase of life expectancy.
Every decade citizens in our nations live 2-3 years longer.
Every week we get a weekend extra.
Few generations ago only one out of three reached age 65.
Nowadays retirement has become a certainty for almost all.
Only one out of ten dies before that age.
Longevity is not a disaster, it is un unprecedented success of mankind but poses our societies with unforeseen challenges.
It is an obligation to find solutions for this demographic revolution.
And that appears not to be impossible.

My home country has a tradition of studying families of which the members have the tendency to become long-lived.
They can ’tell us’, ‘show us’ how to age successfully.
One of the lessons is that health is appreciated differently by medical professionals and elders themselves.
Professionals emphasize the physical functioning of brain and body.
As if it was a biological machine.
In the end we all become frail, but increasingly we are able to successfully delay that ageing process.
The nowadays 75 year olds are as healthy as our 65 year old grand parents.
However, older people emphasize that it is even more important what you do with your body, healthy or frail.
They tell us that we should follow our dreams and use our talents.
People do not feel good when being bored or lethargic and this is age independent.
For example, quite some healthy youngsters suffer apathy, ‘do nothing’.
Vitality is the inverse quality, it is a mental function.
People who are energetic and resilient can cope with the losses that life will bring.
They feel healthy.

This broad definition of health has major consequences for all.
We often take care of frail older people who have lost the lust to live.
It is important but not sufficient to take a medical emphasis.
In the Netherlands we have developed a routine to include elders in decisions what to do and when to refrain from intervention.
We have learned to take older people seriously.
The same holds when developing new innovative products and services.
Elders warn us to give too much attention to just treating the diseases of old age.
We should prevent overtreatment and hospitalization.
Older people would rather stay at home to maintain independent and feel well even at the cost of a shorter life span.

I summarize the following key messages to address the ongoing demographic revolution:
1. Keep a broad perspective on life balancing the biological and the mental aspects of our functioning: finally we prioritize the quality above the quantity of life.
2. We should avoid institutionalization and in stead make it possible for people to live at their home as long as possible: this necessitates the development of a complete new suit of services and products.
3. In contrast to general opinion, growing older is a normal and valuable part of our lifespan: we should avoid age discrimination at all costs an enable elders to live and act in the middle of our societies.
4. Professionals as well as volunteers should help and interfere only when people appreciate barriers that they cannot overtake themselves in stead of us overtaking their lives: freedom in old age means that people are enabled to organize their own life.

Ageing of our societies is a multifaceted challenge that not only necessitates input of the medical disciplines but also the humanities, law and economics.
It should unite various regional stakeholders to come up with innovations that address the people’s needs and at the same time serve the society as a whole.
For example, in the south west of the Netherlands universities, hospitals, municipalities and private companies of Leiden, Delft and Rotterdam have joined forces to make that chance.
Here at Tokyo University the ‘Platinum’ network has been build, a similar collaborative action and impressive initiative to transform the out of date settlements in Kashiwa into vital communities.
This initiative showcases the ambition and the thought leadership that will successfully deal with the demographic change of our societies.
Before long we will all see that ageing of our societies is a virtue, not a disaster.

Let me finish by thanking you for listening and by wishing you a very successful old age.

Professor Rudi Westendorp

Hoe draagt wetenschap bij aan meer waardige zorg voor kwetsbare ouderen met dementie? Deze vraag staat centraal tijdens het Jaarcongres Waardige Zorg dat Vereniging Het Zonnehuis op donderdag 30 oktober 2014 samen met VU/VUmc in Amsterdam organiseert.

Prof.dr. Wim Stalman, lid Raad van Bestuur VUmc blikt terug op de Zonnehuis-leerstoel en de relatie tussen de VU en Vereniging Het Zonnehuis als pioniers in de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen. De vraag is wat de meerwaarde van toegepast onderzoek is op de kwaliteit van waardige zorg voor mensen met dementie. Vervolgens is er een interactieve discussie onder leiding van dagvoorzitter en bijzonder hoogleraar prof.dr. Henk Nies van Vilans.

Als intermezzo geeft theatermaakster Adelheid Roosen een persoonlijke toelichting op haar documentaire ‘Mam’ die zij destijds gemaakt heeft over de impact van dementie op het leven van haar moeder en haar naasten.

Verder zal prof. dr. Anne-Mei The de jaarlijkse Jo Visser Award uitreiken aan haar opvolger. Vereniging Het Zonnehuis steunt haar leerstoel ‘Leven met dementie’ en maakt uitwisseling met studenten Zorg en Welzijn mogelijk via het eigen project Levensles.

Klik hier voor het gedetailleerde programma. 

U kunt hier meer informatie vinden over het keuzevak Anthropology of ageing.

 
Content hier

Op 1 oktober is het internationale dag van de ouderen. De Verenigde Naties wil hiermee de maatschappelijke problematiek rondom ouderen wereldwijd en onafhankelijkheid, participatie, zorg, zelfontplooiing en waardigheid voor ouderen onder de aandacht brengen.

Ook dit jaar lopen we op 1 oktober de Leyden Academy Vitality Walk. Iedereen mag zich bij deze lunchwandeling aansluiten: ouderen, studenten, relaties en collega’s. Een broodjeslunch wordt door ons verzorgd. Loopt u mee? U kunt zich opgeven via vitalitywalk@leydenacademy.nl. Graag zien we u op woensdag 1 oktober: 12.00 verzamelen, lunchtas vullen en wandelen – 13.00 einde wandeling Poortgebouw (ingang Zuid,Kamer 0.13, Rijnsburgerweg 10,Leiden)

Zaterdag 20 september vond de tweede Nacht van Kunst & Kennis in Leiden plaats. Bezoekers konden bij de stand van Leyden Academy ervaren wat de gevolgen zijn van ongezond verouderen. Hardhorendheid, slechtziendheid, verminderde mobiliteit, trillende handen en een forse gewichtstoename werden gesimuleerd met het ‘verouderingspak’. Maar de boodschap had vooral een positieve insteek. Fruit en tomaatjes werden ruimschoots en duidelijk in het zicht aangeboden, terwijl de keuze ook had kunnen vallen op de minder opvallende plakjes cake. Door de manier van presenteren werd een duwtje in de goede richting gegeven. Dit zorgde ervoor dat de meeste mensen inderdaad kozen voor de gezonde snacks.

Met een prijsvraag werd iedere bezoeker uitgedaagd: welke omgevingsaanpassing verleidt de Leidenaar tot gezond gedrag? De jury was erg gecharmeerd van het idee voor een hometrainer (op werk of school) om je mobieltje op te laden. Toch heeft een nog breder in te zetten idee gewonnen: het in de stad en wijk aanleggen van kruidenperkjes en het planten van fruitbomen voor algemeen gebruik.

‘Healthy ageing with a paleolithic diet’

Contents of the public lecture
Our genes have been adapted to our environment, including our diet, through millions of years of evolution. Many, if not all, of the current diseases of civilisation result from the mismatch between our present environment and our paleolithic genome. Kuipers will address these differences and discuss the most important discrepancies between our present and our ancient diet.

Background dr. Remko Kuipers
Remko Kuipers is not only a doctor and pharmacist, but especially a researcher. He was the first Dutchman to obtain a doctorate in evolutionary medicine, the science thatengages in the relationship between evolution, lifestyle (including nutrition) and health. For his doctoral research he lived among the hunter-gatherers of Africa, Asia and Central America. Dr. Kuipers is the author of the successful book ‘Het oerdieet’, in which he explains why we should all eat like our ancestors.

Date and time
The lecture takes place on 17 September 2014 between 16.00-18.00 hours:
16.00 – Introduction dr. David van Bodegom Leyden Academy
16.10 – Lecture dr. Remko Kuipers
17.15 – Discussion
17.30 – Drinks

Location
Leyden Academy on Vitality and Ageing
Poortgebouw Leiden, Entrance ‘Zuid’, Room 0.15
Please click here for directions.

Register
Send an e-mail by 12 September to register for this free academic lecture: ageing@leydenacademy.nl 

Datum geplaatst: 19 augustus 2014

‘Compression and plasticity of old-age mortality’ van Frouke Engelaer

Samenvatting
Gedurende de laatste eeuw is de levensverwachting bij geboorte wereldwijd gestegen. Tot op heden is er nog geen limiet en zet deze trend zich voort. Dit roept veel vragen op over hoe de toekomst eruit zal zien. Nemen binnen een land de verschillen in levensverwachting toe of af? Betekent langer leven ook langer gezond leven? Kunnen we sterfte op hoge leeftijd nog verder terugdringen? Tijdens haar onderzoek heeft Frouke Engelaer antwoorden proberen te vinden op dergelijke vragen, door de mechanismen die de drijfveer zijn achter de continue sterftedaling beter te begrijpen. In het bijzonder door het bestuderen van de compressie en plasticiteit van sterfte op hoge leeftijd die gedurende de epidemiologische transitie hebben plaatsgevonden.
Het doel van Froukes onderzoek was om meer inzicht te krijgen in het intrinsieke proces van compressie en de plasticiteit van sterfte op hoge leeftijd gedurende de epidemiologische transitie. Froukes onderzoek richt zich op drie landen die de epidemiologische transitie verschillend hebben doorlopen; Ghana, Nederland en Japan.

Conclusies en implicaties
Gedurende de epidemiologische transitie is er een daling van sterfte en vruchtbaarheid en neemt het aantal mensen dat een hoge leeftijd bereikt snel toe. Dit gaat gepaard met compressie van sterfte tot een kleiner leeftijdsinterval dat uiteindelijk een limiet bereikt. Tegelijkertijd is er nog geen afname in de snelheid waarmee de levensverwachting stijgt en hoewel meer jaren worden doorgebracht met chronische ziekten, leven we langer in goed zelfervaren gezondheid en langer zonder lichamelijke beperkingen. Zelfs op hoge leeftijd blijft sterfte plastisch en dus beïnvloedbaar. Het blijft onmogelijk om de toekomst te voorspellen, maar op basis van de historische sterfte trends kunnen we wel scenario’s schetsen op basis van waarschijnlijkheid. 

Het is een groot voorrecht dat op dit moment zoveel mensen in goede gezondheid een hoge leeftijd bereiken. Dat dit ook nieuwe uitdagingen met zich mee brengt spreekt voor zich. Één van de grootste angsten wellicht is de druk op de arbeidsmarkt. De leeftijdssamenstelling in de populatie is drastisch gewijzigd. Voor het eerst draagt het aantal ouderen proportioneel evenveel bij als het aantal volwassenen en jongeren. Onderbezetting en werkeloosheid maken de arbeidsproductiviteit kwetsbaar. Op dit moment is de leeftijd waarop mensen zich terugtrekken van de arbeidsmarkt gemiddeld lager dan 60 jaar in de meeste landen. Het verhogen van de pensioenleeftijd zal niet alleen de druk op de pensioenvoorzieningen reduceren, het zal ook bijdragen aan de onderbezetting op de arbeidsmarkt in de nabije toekomst. Het is van groot belang om onze maatschappij zo in te richten dat het groeiende aantal ouderen langer actief kan blijven en op die manier ook langer een bijdrage kan blijven leveren.

Sterfte blijkt tot op hoge leeftijd beïnvloedbaar. Dit is belangrijk in het kader van preventie. Op dit moment is er nog weinig aandacht voor preventieve maatregelen gericht op ouderen. Hoewel het aantal ouderen snel toeneemt, is er binnen de geneeskunde nog een gebrek aan zo genoemde evidence-based medicine om ouderen optimaal te kunnen behandelen of preventieve maatregelen in te voeren. In dit kader is het van belang om te noemen dat preventie en behandeling van ziekte anders is bij ouderen dan volwassenen van middelbare leeftijd. Ouderen hebben vaak meerdere ziekten tegelijk, terwijl volwassenen van middelbare leeftijd vaak maar één enkele ziekte tegelijk hebben. Verder verandert met het ouder worden de fysiologie in het menselijk lichaam, waardoor ook de behandeling soms een ander aanpak vraag dan bij mensen van middelbare leeftijd. In de preventie en behandeling van ziekten bij ouderen valt nog veel winst te behalen. Uiteindelijk hebben we laten zien dat ziekte en sterfte veranderlijk zijn en dat tot op hoge leeftijd blijven. Laat dit een aanmoediging zijn voor zowel de maatschappij als elk individu om hier maximaal gebruik van te maken.

Achtergrond Frouke
Gedurende haar studie Geneeskunde aan het Leids Universitair Medisch Centrum heeft Frouke Engelaer bij Leyden Academy on Vitality and Ageing medische hypotheses onderzocht aan de hand van bestaande demografische gegevens naar de specifieke factoren die van invloed zijn op gezond oud worden. Op woensdag 10 september zal zij in het Academiegebouw van de Universiteit Leiden
haar driejarige PhD-traject afronden met het verdedigen van haar proefschrift ‘Compression and plasticity of old-age mortality’.
De promotiecommissie van Froukes proefschrift bestaat uit prof. dr. R.G.J. Westendorp (promotor), dr. D. van Bodegom (copromotor), prof. dr. M.Yazdanbakhsh, prof. dr. L. van Wissen en prof. dr. A. Baudisch.
Frouke heeft aan de voet gestaan van het oprichten van Leyden Academy on Vitality and Ageing. Naast het verrichten van onderzoek heeft zij de Master Vitality and Ageing succesvol afgerond en was zij betrokken als student assessor. De directie en medewerkers van Leyden Academy wensen Frouke veel succes bij het verdedigen van haar proefschrift en in haar veelbelovende carrière, en bovenal een lang, gelukkig en gezond leven!

Studenten hebben onvoldoende specifieke kennis en mede daardoor vaak een negatieve beeldvorming over werken in de ouderenzorg. Daarom organiseren Leyden Academy on Vitality and Ageing, Vereniging Het Zonnehuis en ZonMw dit najaar opnieuw een aantal inspiratie- en kennisdagen voor studenten onder de noemer ‘LevenSles’.

Tijdens de inspiratie- en kennisdagen worden studenten uitgedaagd om na te denken over ouderen en ouderenzorg. Onder leiding van docenten, stagebegeleiders en professionals uit de zorg delen de deelnemers vernieuwende ideeën met elkaar en ook met directeuren van zorg- en onderwijsinstellingen, gemeentes, ouderen en professionals.

"Jongeren weten vaak niet hoe het leven, of gewoon een dag, van een oudere eruit ziet. Ze weten niet wat een oudere werkelijk bezield." Dat zegt Hannie van Leeuwen, commissielid van het NPO, in een interview met een student die vorig jaar aan een LevenSles deelnam. "Eigenlijk zouden jongeren een keer een maand lang met een oudere die zorg krijgt in de eerste lijn moeten meelopen. Een soort maatschappelijke stage in de gezondheidszorg. Jongeren krijgen zo de gemiddelde oudere te zien, niet alleen gedeprimeerde ouderen. Ouderen die alleen maar zaniken en zeuren zijn voor jongeren geen interessante gesprekspartners. Ouderen moeten hun interesse tonen in jongeren en zouden zich meer moeten verdiepen in welke informatie zij nodig hebben. Wederzijdse belangstelling is belangrijk." Klik hier voor het gehele interview.

Dit jaar worden vijf Levenslessen gehouden, en wel in Roosendaal (14 november), Assen (18 november), Heerlen (20 november), Den Haag (25 november)  en Amersfoort (3 december). Geïnteresseerden kunnen zich (kosteloos) aanmelden via leydenacademy@leydenacademy.nl!
Kijk voor meer informatie ook op www.facebook.com/levensles en Twitter-account @IKLevenles.

Foto van Hannie van Leeuwen en Sascha Schwedersky, student Maatschappelijke Dienstverlening ROC Leiden, gemaakt door fotograaf Arie Wapenaar uit Vlaardingen.