“De bloemkool smaakt niet meer zo als vroeger” is een gebezigde uitspraak van mensen op hoge leeftijd. Is daadwerkelijk de smaak van de bloemkool in de loop der jaren anders geworden of is er een andere oorzaak? Uit onderzoek blijkt dat de smaakgevoeligheid afneemt met het  ouder worden. Hoe komt dat en is er ook iets aan te doen?

Op deze vragen hopen we een antwoord te krijgen tijdens een interessante lezing die wordt verzorgd door Marieke van der Waal. Zij is voedingskundige en directeur van Leyden Academy on Vitality and Ageing.

Stichting Radius biedt u deze lezing aan  vanwege ‘’De Week Van De Smaak’’ die van 28 september t/m 6 oktober wordt gehouden.

Aanmelden is gewenst maar niet noodzakelijk
Tijd: 14.00- 15.30 uur

Kosten: € 3 (voor koffie en thee)

Plaats: Dienstencentrum Merenwijk, Rosmolen 28 in de Merenwijk in Leiden, tel: 071-7074200

Ben jij student en wil jij de wereld laten zien hoe mooi ouderen zijn? Doe dan mee met deze wedstrijd van stichting GetOud i.s.m. Vereniging het Zonnehuis en Leyden Academy on Vitality and Ageing, waarmee je ook nog eens € 250 kan winnen.

Voor wie?
Voor alle studenten MBO, HBO en Universiteit.

Wat te doen?
Ga in gesprek met iemand van 75 jaar of ouder over passies en dromen. Vertel elkaar wat jullie (hadden) willen worden, waar je gelukkig van wordt of wat je het allerliefst doet. Wellicht hebben jullie gezamenlijke dromen en passies? Bedenk samen een quote, levenswijsheid of levensmotto over dit onderwerp en maak een bijzondere foto van deze oudere (dit mag een portretfoto zijn, maar kan net zo goed een actiefoto zijn, wees creatief!).

Vervolg
Stuur je inzending (foto met quote) voor 1 november naar prijs@getoud.nl. Een jury selecteert 10 inzendingen waar op de website van GetOud kan worden gestemd. De nummers 1, 2 en 3 worden op 11 november in Zwolle uitgenodigd op een Inspiratie- en Kennisdag voor studenten. Hier zal de winnaar bekent worden gemaakt, die een cheque van € 250 ontvangt. Nnummers 2 en 3 een cheque van respectievelijk € 150 en € 100. Bovendien worden alle inzendingen deze winter ’s avonds in Leiden op een openbare plek geprojecteerd.

In Leiden vindt op zaterdag 14 september de eerste Nacht van Kunst & Kennis plaats. In de negen locaties zijn in totaal ruim 100 acts, optredens en experimenten te bezoeken. Op de route zijn bovendien kunst en theateracts te bewonderen. Kaarten voor de Nacht van Kunst & Kennis kosten €10,-, en zijn online te bestellen.

Ouderdomspak en ouderdomsmachine
Voel hoe het is om 80 jaar te zijn. De Leidse Proeftuin Zorg en Welzijn verzorgt een aantal opstellingen die te maken hebben met veroudering, gezond en vitaal oud worden. De Leidse Proeftuin is een initiatief van vier Leidse kennisinstellingen: Hogeschool Leiden, TNO, Leiden Institute for Brain & Cognition en Leyden Academy on Vitality and Ageing, en probeert antwoorden te vinden op vraagstukken die opkomen door vergrijzing.
De meeste mensen willen eeuwig jong blijven, maar misschien bezit jij een oude ziel en wil je nu ook ervaren hoe het is om fysiek oud te zijn? Of kun je überhaupt niet wachten tot je oud bent? Met het ouderdomspak kun je nu al voelen wat de jaren met je doen! Met brillen voor visuele beperkingen, schoenen voor minder evenwicht en veel gewicht zodat alles trager gaat. Probeer daarmee nog maar eens een dansje te doen bij het muziekpodium!
Hoe zie jij eruit op je 72^ste? Benieuwd of je net zo knap bent als nu? De Ageing Machine voert een realistische simulatie uit gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek naar veroudering. Ook zie je wat roken, zon en overgewicht met je doen. Je kunt je foto direct bekijken en delen met je vrienden via social media. En als je de foto 40 jaar bewaard, kan je ook nog eens zien of het klopt of niet!

Waar? Proeftuin in het Boerhaave Museum, Leiden
Hoe laat? Van 08.00-01.00 uur

Oud of the box
Tijdens de Nacht wordt het Anatomisch theater in Boerhaave omgetoverd tot het Theater van het Brein en kun je alles te weten komen over de werking van het brein. Zo vertellen de wetenschappers van Leyden Academy je bij Oud of the Box alles over wat je kunt doen om het verouderingsproces te beïnvloeden. En als je wilt weten welke invloed drugs op je hersenen hebben moet je ook zeker even langskomen!
Mensen die nu leven worden al 100 en in de toekomst worden we nog ouder! In de wetenschap wordt er steeds meer nagedacht over waarom en hoe we eigenlijk oud worden. Uit het onderzoek van Leyden Academy on Vitality and Ageing blijkt dat veel ouderdomsziekten voortkomen uit een mismatch tussen onze genen en onze huidige omgeving. Aanpassen dus die omgeving!

Waar? Breintheater in het Boerhaave Museum, Leiden
Hoe laat? Van 22.15-22.45 uur

Getting ageing in mice largely under control

On Tuesday 15 October prof. Jan Hoeijmakers gave a comprehensive lecture about getting ageing in mice largely under control for a public of over 50 participants. Prof. Hoeijmakers explained how DNA, the carrier of genetic information, is constantly damaged by numerous toxic exogenous agents. To counteract the negative effects of DNA damage a complex genome maintenance apparatus has evolved which consists of an intricate network of DNA repair systems and cell cycle checkpoints.

Background
Prof. Jan Hoeijmakers is an expert in the field of DNA repair and ageing. He studied biology and joined the genetics department of Erasmus Medical Centre (Rotterdam, the Netherlands) after taking his doctoral degree in 1981. Since 1993 he is professor in Molecular Genetics at Erasmus University Rotterdam. Under his leadership, a brand new molecular biological research started in the field of ageing and cancer.

Lecture
Prof. Hoeijmakers detailed how inherited defects in nucleotide excision repair (NER) are associated with striking clinical heterogeneity, ranging from cancer predisposition to accelerated ageing phenotypes characterized by neuro-developmental deficits. Even different mutations in single NER genes can be linked with such strikingly different phenotypes. Prof. Hoeijmakers’s lab made major contributions to advance our understanding of the molecular basis underlying these conditions, by creating mice that express the human mutations that that mimic the human segmental premature aging disorders and/or cancer-prone phenotypes.
By modulating DNA repair his lab recently succeeded in largely controlling the process of aging in mammals. Introduction of different mutations that confer repair deficiency may accelerate the rate of aging to different extends: lifespan and onset of many aging-related diseases ranging from years to weeks depending on the extent to which repair is compromised. The type of repair defect determines the spectrum of accelerated aging features with or without cancer. Several mouse mutants exhibit the most wide-spread premature aging phenotypes documented to date, including progressive neuro-degeneration (dementia, ataxia, hearing and vision loss), osteoporosis, osteosclerosis, cardiovascular, haematological and immunological aging, thymic involution, cachexia, sarcopenia, early infertility, liver, kidney aging etc. This is accompanied by progressive behavioural/physiological alterations, including spatio-temporal learning and memory deficits, loss of motor coordination, neuronal plasticity, hormonal changes, loss of stem cells, increased cellular senescence and gene expression patterns alike natural aging. Importantly, some mutants appear superior models for Alzheimer’s disease, addressing a tremendous unmet medical need. These observations indicate that DNA damage and genome instability can drive a remarkably wide spectrum of age-related diseases and strengthen the link between genome stability and aging. Conditional repair mutants allowed targeting accelerated aging to any organ, tissue or stage of development. His groups recently showed that nutritional interventions were able of extending the lifespan and delaying aging of repair mutants up to threefold, which for mammals is unprecedented.

Discussion
The lively discussion that followed the lecture was largely devoted to interpretation of the life extending effect of caloric restriction in the prematurely ageing mouse mutants. These finding were unexpected as the DNA repair mutants are generally having a very high metabolic rate and very few fat reserves. This result may indicate that (over)feeding is causing damage. Future research will be dedicated at unravelling harmful food components and damages that are the principal drivers of the ageing process.

Het Nederlands geriatrisch onderwijs stemt niet overeen met de demografische tendensen

Achtergrond
De wereldbevolking vergrijst en de gezondheidszorg vereist opgeleid personeel dat op de behoeften van oudere patiënten kan ingaan. In dit onderzoek is gekeken hoe het huidig medisch onderwijs Nederlandse geneeskundestudenten voorbereidt op het gebied van de gerontologie en geriatrie.

Methoden
Met behulp van een controlelijst over de essentie van gerontologie en geriatrie is het Nederlands medisch onderwijs op drie niveaus beoordeeld. Op nationaal niveau is de meest recente nationale blauwdruk voor hoger medisch onderwijs geanalyseerd (Raamplan artsopleiding 2009). Op faculteit niveau zijn de medische curricula beoordeeld op basis van interviews met bestuurders en inspectie. Op studentniveau zijn de onderwerpen in de interfacultaire voortgangstoets beoordeeld.

Resultaten
De nationale blauwdruk bevat weinig specifieke gerontologische en geriatrische doelstellingen.  Medische faculteiten wijden gemiddeld 2,2% van het totale curriculum aan verplichte vakken over gerontologie en geriatrie, gemeten volgens het European Credit Transfer System. Slechts twee van de acht medische scholen bieden een coschap op het gebied van gerontologie en geriatrie. In de interfacultaire voortgangstoets gaat gemiddeld 1,5% van de vragen in op gerontologie en geriatrie.

Conclusie
Het geriatrisch onderwijs in Nederland lijkt niet overeen te stemmen met de huidige demografische tendensen. De nationale blauwdruk blijft achter bij het bieden van voldoende gedetailleerde doelstellingen voor onderwijs in ouderenzorg. Het geriatrisch onderwijs aangeboden door medische faculteiten is gevarieerd en onvolledig, en studenten worden slechts marginaal getest op hun gerontologische en geriatrische kennis.

Klik hier voor het volledige artikel.

Met het in scène gezette ‘Budget Bejaardentehuis’ heeft Delta Lloyd zichzelf een slechte dienst bewezen. In een ‘rectificatie’ (NRC 29 augustus) argumenteert zij dat deze stunt de enige manier was om mensen over hun pensioen te laten nadenken. Bovendien suggereert de verzekeraar dat met haar producten een schraal pensioen niet voor hoeft te komen. Deze maakbaarheidsgedachte is een flagrante ontkenning van de huidige en toekomstige situatie.

Toen ik werd gebeld om op tv commentaar te geven op het idee om de koepelgevangenis in Breda om te bouwen tot een plek waar ouderen voor een lage huur zouden kunnen wonen, gaven mijn medewerkers aan dat dit niet anders dan een grap kon zijn. Zij hadden uiteindelijk het gelijk aan hun zijde. Toch heb ik voor de camera’s gereageerd. In Nederland is er een nijpend probleem dat wij oude mensen met een kleine beurs geen passende woonruimte kunnen bieden. Dit wordt deels veroorzaakt omdat de initiatieven van de verantwoordelijke woningbouwcoöperaties fors zijn achtergebleven. Daarom zijn wij nu grotendeels afhankelijk van het private initiatief die in de komende jaren de onderkant van de woningmarkt invulling zal moeten geven. Daarom was de gefabriceerde ondernemer die een bestaand gebouw voor bewoning passend maakt een schoolvoorbeeld van de entrepreneur waar we in Nederland op zitten te wachten.

De beroering die Delta Lloyd heeft los gewoeld heeft een vervelende nevenwerking. Op het moment dat het kabinet de gewenste scheiding van wonen en zorg doorzet, en om die reden het bejaardenhuis afbouwt, zijn veel ouderen op het verkeerde been gezet door te suggereren dat de zorg voor mensen met een klein inkomen bedreigd is. Dat is regelrechte bangmakerij.

De vraag is wie met deze stunt op de proppen is gekomen. Ik maak mij wijs dat het een van de vlotte jongens en meisjes is geweest van de marketing afdeling die maar weinig weet hebben van de situatie waar ze over praten. De door hun bedachte oplossing is geen fantasie maar een noodzakelijke realiteit! Maar de echte miskleun is wel dat de marketeers in hun naïviteit denken dat Delta Lloyd iedereen een goed pensioen kan garanderen. Immigranten wonen gewoonweg te kort in Nederland om een voldoende pensioen op te bouwen. Gescheiden partners zijn niet in staat om het pensioengat aan te vullen. Sommigen van ons hebben tijdens hun leven schulden opgebouwd.

Delta Lloyd veinst dat zij in staat is om iedereen een voldoende pensioen te garanderen waardoor een Low Budget Woonvoorziening niet nodig zal zijn.

Rudi Westendorp
Hoogleraar ouderengeneeskunde in Leiden en directeur van Leyden Academy on Vitality and Ageing

Klik hier voor de aflevering Editie NL (metom 4.35 min. het item budget bejaardentehuis)
Klik hier voor de animatiefilm over het budget bejaardentehuis

Coördinatie heeft betrekking op informatie-uitwisseling en definitie van rollen en verantwoordelijkheden. Door goede coördinatie van zorg, wordt de patiënt op een efficiënte en doeltreffende wijze door de vele moeilijke wegen in de gezondheidszorg geloodst. Met als resultaat dat de patiënt op de hoogte wordt gehouden en tevreden is. Effectieve informatie-uitwisseling en een goede verdeling van rollen en verantwoordelijkheden kunnen levens redden, patiënten tevreden houden, en uitgavenniveaus verlagen.

In het Engelstalige verslag Coordination issues in the Dutch health care system komen de belangrijkste knelpunten in het Nederlandse gezondheidszorgsysteem, als ook een overzicht van alle informatiestromen aan bod.

Het verslag is geschreven op verzoek van ‘Institute of Future Welfare Japan’.

 

Hoewel het Nederlandse gezondheidszorgsysteem een complexe structuur met veel nadelen heeft, zijn veel landen erin geïnteresseerd. Dit is niet verrassend. De medische zorgmarkt heeft een nieuw semi-vrij marktsysteem, en het medische zorgsysteem is een van de meest kwalitatieve en efficiënte systemen in de wereld. Het Nederlandse systeem voor langdurige zorg is het duurste in de wereld. Reden voor de Nederlandse regering om de wetgeving voor langetermijnzorg drastisch te veranderen en te pionieren met het sociale supportsysteem. Sinds 2013 wordt de gezondheidszorg geregeld door drie belangrijke wetten: de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).

In het Engelstalige verslag Basic features of the Dutch health care system geven wij een overzicht van de werking en financiën van het Nederlandse gezondheidszorgsysteem op basis van bovenstaande wetten. Verder worden plannen voor de toekomst gepresenteerd.

Dit verslag werd geschreven op verzoek van ‘Institute of Future Welfare Japan’ en gepresenteerd aan de Waseda Universiteit in Tokio.

De inschrijving voor de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg van Leyden Academy on Vitality and Ageing is geopend! Start: 16 januari 2014. Voorlichtingsavond: 20 november 2013. Voor ambitieuze managers, directeuren en bestuurders in de zorg die hun kennis over zorg voor ouderen op peil willen brengen.

Leidse Proeftuin Zorg en Welzijn: Vitaliteit 
Op 8 juli opent Roos van Gelderen, wethouder Jeugd, Zorg en Welzijn van de gemeente Leiden officieel de Leidse Proeftuin Zorg & Welzijn. In de Proeftuin werken Leidse kennisinstellingen aan duurzame, innovatieve oplossingen voor huidige vraagstukken over zorg en welzijn. Het wetenschappelijk onderzoek zal naar praktische oplossingen worden vertaald. Het eerste thema binnen het programma van de proeftuin is vitaliteit. De kennisinstellingen zoeken naar sociale innovaties voor de vergrijzende samenleving, maar ook voor de individuele ouder wordende medemens. Zijn er bijvoorbeeld nieuwe manieren om zelfredzaamheid bij ouderen te bevorderen? Op welke wijze kun je ouderen coachen in hun vitaliteit?

Sprekers
Bij de start op 8 juli zullen bestuurders, wetenschappers en medewerkers van Leidse (cliënt)organisaties aanwezig zijn. Gastvrouw is drs. Lucienne van Laar MEM, directeur Cluster Zorg van Hogeschool Leiden. Naast wethouder Roos van Gelderen zijn de sprekers: prof. Mark van Buchem en prof. Bernhard Hommel van het Leiden Institute for Brain and Cognition, dr. John Verhoef, lector Eigen Regie van Hogeschool Leiden, prof. Dr. Rudi Westendorp van Leyden Academy on Vitality and Ageing en dr. Marianne Stadlander van TNO.

Gemeentelijke stimulans
De kennisinstellingen die de proeftuin inrichten zijn: Hogeschool Leiden, TNO, Leiden Institute for Brain and Cognition (samenwerking van LUMC en Universiteit Leiden) en Leyden Academy on Vitality and Ageing. Eerder dit voorjaar was de Leidse Proeftuin in het nieuws door het besluit van het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Leiden om de Leidse Proeftuin Zorg & Welzijn voor drie jaar te stimuleren met een financiële bijdrage.

Meer informatie
Op de portal van Leiden stad van ontdekkingen vindt u meer informatie over de projecten van de Proeftuin en de deelnemende instellingen.