david van bodegom Archieven - Pagina 5 van 5

Nieuwe mini cursus Ontpillen per e-mail

06-05-201825-04-2019leydenacademy

Jaarlijks slikken we in Nederland met elkaar negen miljard medicijnen. Volgens de Stichting Farmaceutische Kengetallen bedroegen de uitgaven aan farmaceutische zorg binnen het basispakket via openbare apotheken in 2016 maar liefst 4,3 miljard euro. Wij kunnen veel gezonder oud worden, met minder pillen en vervelende bijwerkingen, en tegen aanzienlijk lagere kosten. Googelen naar medische aandoeningen en oplossingen doen we graag en vaak. Maar wat is waar en wat niet? Daarom starten we op vrijdag 1 juni 2018 met een nieuwe gratis online mini cursus: Ontpillen.

In tien edities zullen Dr. David van Bodegom en andere experts van Leyden Academy aan de hand van relevante, actuele artikelen, infographics en video’s, praktische tips geven om een gezonde leefstijl in uw dagelijkse routine in te passen. Onderstaande thema’s zullen aan bod komen:

slapeloosheid
hart en vaten, en hoge bloeddruk
botontkalking
depressie
dementie
diabetes
hoog cholesterolgehalte
incontinentie, constipatie en prostaatklachten
ademhalingswegen
erectiestoornissen

Startdatum: vrijdag 1 juni 2018
Aantal en vorm: maandelijks een e-mailnieuwsbrief. Na tien edities stopt de verzending automatisch
Inhoud: enkele artikelen en video’s over het thema, samen met infographics en een korte persoonlijke videoboodschap
Taal: Nederlands, met soms een verwijzing naar een Engels item
Voorkennis: niet nodig

Wilt u deze gratis online mini cursus Ontpillen volgen? Schrijft u nu alvast in via onderstaand formulier:

Meer dan 1.100 deelnemers van start met online cursus gezond ouder worden

01-05-201825-04-2019leydenacademy

Op dinsdag 1 mei 2018 is de nieuwe online cursus Gezond ouder worden in 6 stappen. Laat uw omgeving het werk doen van start gegaan. Meer dan 1.100 cursisten uit heel Nederland hebben zich ingeschreven voor deze gratis cursus, waarin zij in zes stappen wetenschappelijke inzichten en praktische handvatten krijgen aangereikt voor een gezonder lang leven. De cursus is ontwikkeld door Leyden Academy in samenwerking met TU Delft en de Universiteit van Kopenhagen.

De komende zes weken wordt elke dinsdag een nieuwe module vrijgegeven met videocolleges, quizvragen en interactieve opdrachten. Deelnemers worden van harte uitgenodigd om in hun eigen omgeving op onderzoek uit te gaan en hun ervaringen en tips met elkaar te delen op het discussieplatform.

Kijk voor meer informatie op de cursuspagina.

Nieuwe gratis online cursus: Gezond ouder worden in 6 stappen

27-02-201825-04-2019leydenacademy

Leiden, 27 februari 2018 – Veel verouderingsziekten, zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2, worden voor een groot deel door onze leefstijl veroorzaakt. Deze kwalen kunnen dus ook worden voorkomen of vertraagd, waarbij onze omgeving een doorslaggevende rol blijkt te spelen. Voor wie benieuwd is hoe dit zit en wat je er zelf aan kunt doen, is er de nieuwe gratis online cursus Gezond ouder worden in 6 stappen. Laat uw omgeving het werk doen. De cursus is ontwikkeld door Leyden Academy on Vitality and Ageing in samenwerking met TU Delft en de Universiteit van Kopenhagen, en gaat op dinsdag 1 mei 2018 van start. De Engelstalige versie Healthy Ageing in 6 Steps. Let your environment do the work is al door ruim 10.000 mensen uit 152 landen gevolgd.

Laat uw omgeving het werk doen
In onze moderne omgeving is het niet eenvoudig om een gezonde leefstijl vol te houden. Wij zijn geprogrammeerd om onze rust te pakken en iets meer te eten dan we direct nodig hebben en dat op te slaan voor momenten van schaarste. Heel verstandig op de savanne, maar minder handig in onze moderne omgeving van overvloed en overdaad. Niet zo gek dus dat we de constante verleidingen tot ongezonde keuzes maar moeilijk kunnen weerstaan. We kunnen onze oude genen niet zomaar aanpassen, maar onze directe omgeving wel: hierin ligt de sleutel tot vitaal ouder worden. In deze gratis online cursus leren deelnemers hoe zij door slimme aanpassingen thuis, op kantoor, op school en in de wijk gemakkelijker of zelfs onbewust gezondere keuzes kunnen maken.

Videocolleges en virtuele excursies
Cursisten krijgen in zes wekelijkse modules wetenschappelijke inzichten en handige tips aangereikt voor een gezonder lang leven, in de vorm van videocolleges van docenten als dr. David van Bodegom en professor Rudi Westendorp, virtuele excursies naar Ghana, Kopenhagen en Gent, interactieve opdrachten en quizvragen. De cursus volgt de volgende zes stappen:

Oude genen in een nieuwe omgeving: deze mismatch is de voornaamste oorzaak van veel ouderdomsziektes en symptomen.
De medische reflex en het alternatief: hoe gaan dokters om met ouderdomsziekten?
Waarom diëten niet werken: creëer een omgeving die onbewust gezond gedrag stimuleert.
Dagelijkse omgeving: kleine slimme veranderingen hebben grote invloed op onze gezondheid.
In de wijk en in het woon-werkverkeer: op excursie naar steden met goede voorbeelden.
Een nieuwe publieke gezondheid: de gevolgen voor beleidsmakers, werkgevers en andere professionals.

Klik hier voor meer informatie en inschrijving. Er is ook een trailer beschikbaar.

Online cursus Gezond ouder worden in 6 stappen

Op dinsdag 1 mei 2018 is een nieuwe online cursus van start gegaan: Gezond ouder worden in 6 stappen. Laat uw omgeving het werk doen. In deze gratis cursus krijgen deelnemers in zes wekelijkse modules wetenschappelijke inzichten en handige tips aangereikt voor een gezonder lang leven. De cursus biedt videocolleges van docenten als David van Bodegom, Lex van Delden en professor Rudi Westendorp, virtuele excursies naar Kopenhagen en Gent, interactieve opdrachten en quizvragen. Meer informatie over de inhoud vindt u hier.

De online cursus, ontwikkeld door Leyden Academy in samenwerking met TU Delft en de Universiteit van Kopenhagen, is gebaseerd op de succesvolle Engelstalige versie Healthy Ageing in 6 Steps. Let your environment do the work. Deze ‘massive open online course’ (MOOC) op leerplatform edX is sinds de lancering in december 2016 al door meer dan 13.000 mensen uit 152 landen gevolgd.

Startdatum: 1 mei 2018
Duur: 6 weken. De cursus blijft langer beschikbaar zodat u eenvoudig lessen kunt inhalen als u bijvoorbeeld op vakantie bent geweest
Studiebelasting: 2 tot 3 uur per week
Taal: Nederlands
Voorkennis: niet vereist
Kosten: gratis te volgen

NB: inschrijven voor deze cursus is niet meer mogelijk. U kunt nog wel de gratis Engelstalige cursus volgen, die is tot de zomer van 2019 beschikbaar. Of bestel het boek Oud worden in de praktijk, waarop deze cursus is gebaseerd.

Bootcamp voor senioren; langer gezond zonder professionele begeleiding

10-01-201825-04-2019leydenacademy

Leiden, 10 januari 2018 – Veel Nederlandse ouderen halen de beweegnorm van 150 minuten per week niet. Als zij professioneel worden gecoacht blijken leeftijdsgerelateerde ziekten te kunnen worden voorkomen of vertraagd, maar er zijn onvoldoende middelen en professionals om alle ouderen dagelijks te begeleiden. Dit blijkt ook niet nodig. Onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing volgden een groep vijftigplussers in het Gelderse Ulft die zelf het initiatief hebben genomen om elke ochtend samen te sporten en elkaar te coachen, zonder tussenkomst van een professional. Deze vorm van ‘peer coaching’ leidt tot langdurige betrokkenheid en de leden zijn gelukkiger, hebben een groter sociaal netwerk en hun fysieke prestaties verbeteren. Omdat peer coaching goedkoop is en iedereen een coach kan worden, kan deze oplossing mogelijk op grotere schaal worden ingezet. De resultaten zijn op 9 januari 2018 gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Translational Behavioral Medicine.

Peer coaching werkt
Mensen die samen een doel nastreven, bereiken meer en houden het ook langer vol. Een bekend voorbeeld van peer coaching is Anonieme Alcoholisten, die aan miljoenen mensen gezondheidswinst bieden zonder dat er zorgprofessionals bij betrokken zijn. De 69 leden van de FreeWheel Club in Ulft, met een gemiddelde leeftijd van boven de 65 jaar, motiveren elkaar al 7 jaar lang om elke ochtend een uur samen te bewegen. Onderzoekers van Leyden Academy interviewden de deelnemers en analyseerden de resultaten van een standaard zes minuten looptest tussen 2014 en 2016. Leden van de FreeWheel Club lieten in deze periode een verbetering zien van gemiddeld 22 meter per jaar, terwijl bij een looptest in die leeftijdscategorie juist een afname van 2 tot 7 meter per jaar gebruikelijk is. Deelnemers zagen bovendien hun gewicht afnemen, zij gaven aan beter te slapen en een hogere kwaliteit van leven te ervaren.

Meer mensen in beweging krijgen
Veel leeftijdsgerelateerde ziekten zoals hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, obesitas, diabetes type 2, dementie en osteoporose kunnen worden voorkomen of vertraagd door dagelijkse fysieke activiteit. Bij ouderen kan bewegen zelfs angst, depressie en valrisico verminderen, en de mobiliteit, kwaliteit van leven en levensduur verhogen. Toch halen de meeste ouderen het aanbevolen niveau van 150 minuten lichaamsbeweging per week niet. De vraag is dan ook niet of bewegen goed voor je is, maar hoe we mensen aan het bewegen krijgen, aldus onderzoeker David van Bodegom. “Interventies met een professional, zoals fysiotherapie, werken goed, maar dit is altijd van tijdelijke aard en je kunt er bovendien maar een beperkte groep ouderen mee bereiken. In Ulft zien we hoe deelnemers elkaar langdurig motiveren om dagelijks te bewegen. Net zoals in Ulft, kan iemand in zijn eigen wijk eenzelfde groep beginnen.” Het peer coaching-model heeft dan ook veel potentie als antwoord op de demografische uitdaging van het toenemende aantal ouderen met leeftijdsgerelateerde gezondheidsproblemen, eenzaamheid en oplopende zorgkosten. Onder de noemer Vitality Club verkent Leyden Academy momenteel of, en onder welke voorwaarden, het succes van Ulft ook elders kan worden gekopieerd. Bij wijze van experiment zijn inmiddels in drie Leidse wijken laagdrempelige beweegclubs voor ouderen gestart.

Het artikel ‘Vitality Club: a proof-of-principle of peer coaching for daily physical activity by older adults’ door Paul van de Vijver, Herman Wielens, Joris Slaets en David van Bodegom is op 9 januari 2018 gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Translational Behavioral Medicine.

Neem voor meer informatie contact op met Niels Bartels, manager communicatie, via e-mail of tel. (071) 524 0960.

Finse delegatie verkent Nederlandse ouderenzorg

12-09-201725-04-2019leydenacademy

Vanochtend ontvingen we bij Leyden Academy een delegatie van 13 Finse verpleegkundigen, fysiotherapeuten en welzijnswerkers. Naast hun werk volgen deze zorgprofessionals de masteropleiding Active Ageing aan de Karelia University of Applied Sciences in Joensuu, Finland. Zij bezoeken deze week Nederland om een brede blik te krijgen op hoe ouderenzorg in een ander Europees land is georganiseerd, na een eerder bezoek aan Griekenland in 2016.

Marieke van der Waal, directeur van Leyden Academy, presenteerde de master studenten een overzicht van de laatste onderzoeken en projecten van ons kennisinstituut. Wetenschappelijk staflid David van Bodegom deelde vervolgens de laatste inzichten op het gebied van vitaal en gezond ouder worden en nodigde de groep uit om zelf te ervaren hoe het voelt om ouder te zijn in het ‘verouderingspak’. De studiereis omvat ook bezoeken aan revalidatiehotel Topaz Revitel en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), die een innovatieve samenwerking zijn aangegaan op het vlak van geriatrische revalidatiezorg, zorgorganisatie Florence in Den Haag en een locatie van kleinschalig verpleeghuis De Herbergier.

Een geslaagd pensioen draait om geld en gezondheid

10-07-201725-04-2019leydenacademy

Sinds 2011 brengt financiële dienstverlener Aegon jaarlijks de Aegon Retirement Readiness Survey uit, het grootse wereldwijde pensioenonderzoek. In samenwerking met het Transamerica Center for Retirement Studies en Instituto de Longevidade Mongeral Aegon worden 16.000 nog werkzame en reeds gepensioneerde respondenten bevraagd, uit meer dan 15 landen. De editie van 2017 heeft als titel Successful Retirement – Healthy Aging and Financial Security en behandelt de twee elementen die onmisbaar zijn voor een plezierig pensioen: geld en gezondheid.

Gezond oud worden en financiële zekerheid bevorderen
Het rapport, uitgebracht in juni 2017, bevestigt dat er nog een grote kloof ligt tussen wat mensen van hun pensioen verwachten en de realiteit. Ook wordt duidelijk dat geld en gezondheid bij de pensionering nauw met elkaar samenhangen. Respondenten zien hun pensioen als een actieve levensfase waarin zij sociaal verbonden willen blijven, betrokken binnen hun gemeenschap en in een bepaalde hoedanigheid nog steeds werkzaam. Dit vereist volgens het rapport zowel een zorgvuldige financiële planning als het behouden van een goede gezondheid. In een wereld waarin één op de vijf mensen mag verwachten ouder dan 90 jaar te worden, legt dit een grote verantwoordelijkheid bij individuen, werkgevers, de pensioensector en de overheid om gezond ouder worden en duurzame financiële zekerheid te bevorderen.

Best practice in samenwerking met Leyden Academy
De Aegon Retirement Readiness Survey van 2017 bevat een casus die tot stand is gekomen in samenwerking met Leyden Academy. In de casus staat het boek Oud worden in de praktijk. Laat de omgeving het werk doen centraal, van dr. David van Bodegom en prof. dr. Rudi Westendorp. Het boek biedt een recept om gezond oud te worden, niet op basis van discipline maar door slimme aanpassingen in de dagelijkse omgeving en routines: thuis, op school, op het werk en onderweg. U vindt deze casebeschrijving hier.

De Aegon Retirement Readiness Survey van 2017 kunt u downloaden op de website van Aegon.

Creatieve laatbloeiers leven langer dan vroegrijpe wonderkinderen

12-06-201725-04-2019leydenacademy

Wolfgang Amadeus Mozart begon al op zijn vijfde met componeren en optreden. Het wonderkind werd niet oud: Mozart stierf op 35-jarige leeftijd. Volgens onderzoekers van Leyden Academy on Vitality and Ageing staat dit geval niet op zichzelf: in wetenschappelijk tijdschrift Aging concluderen zij dat componisten en schrijvers die op jonge leeftijd hun eerste creatieve werk publiceerden, een aanmerkelijk lagere levensverwachting hebben.

Bijna drie jaar verschil
De onderzoekers analyseerden de levensverwachting van 1.110 componisten en 1.182 schrijvers geboren tussen 1400 en 1915 en de leeftijd waarop zij hun eerste noemenswaardige creatieve werk uitbrachten, zoals vastgelegd in de Oxford Companion to Music en de Oxford Companion to English Literature. Schrijvers en componisten die jong debuteerden, blijken als groep een aanmerkelijk kortere levensduur te hebben dan hun vakgenoten die op latere leeftijd hun eerste werk publiceerden. Het verschil tussen beide groepen loopt op tot 2,5 jaar bij componisten en 2,7 jaar bij schrijvers, gecorrigeerd voor factoren als geslacht, nationaliteit en geboortedatum. In het onderzoek zijn alleen individuen meegenomen die minimaal veertig jaar oud zijn geworden en die voor hun veertigste levensjaar een eerste werk hebben gepubliceerd.

Vroegrijp eist zijn tol
In het algemeen is het in de natuur zo dat organismen die er langer over doen om volwassen te worden, langer leven. De publicatie van een eerste compositie of roman kan worden beschouwd als een uiting van intellectuele volwassenheid, die een onderliggende biologische rijping van het brein en zenuwstelsel veronderstelt. Onderzoeker David van Bodegom van Leyden Academy licht toe: “Het is fascinerend te zien hoe levenslopen verschillen: elk mens veroudert anders, zowel in fysiek als cognitief opzicht. In eerder onderzoek stelden we vast dat Olympische sporters die al jong hun piekprestaties leverden, eerder stierven dan sporters die hun fysieke top op latere leeftijd bereikten. We kunnen nu concluderen dat naast de fysieke, ook de snelheid van de intellectuele ontwikkeling gerelateerd is aan de lengte van het leven. Onderliggende biologische mechanismen zorgen ervoor dat mensen die intellectueel al jong tot wasdom komen, ook eerder verouderen en sterven.”

Het artikel Intellectual maturity and longevity: late-blooming composers and writers live longer than child prodigies door Maurits P.J. Hafkamp, Joris P.J. Slaets en David van Bodegom is op 30 mei 2017 gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Aging.

Ontpillen: gezond leven met minder pillen

Naarmate we ouder worden gaat er steeds meer in ons lijf haperen. Veel (ouderdoms)kwalen zijn goed te bestrijden met een gezonde leefstijl, maar veel vaker dan nodig is grijpen we naar pillen. In Nederland slikken we jaarlijks meer dan negen miljard medicijnen tegen onder meer hoge bloeddruk, hoog cholesterol, slapeloosheid, brandend maagzuur, gewrichtsklachten, botontkalking en diabetes type 2. Aandoeningen die we vaak 'verouderingsziekten' noemen, maar die in hoge mate door onze manier van leven worden veroorzaakt. Dat is per persoon gemiddeld 500 pillen per jaar, bij ouderen zelfs drie keer zoveel. We kunnen veel gezonder oud worden, met minder pillen en vervelende bijwerkingen, en tegen aanzienlijk lagere kosten. Medicijnen onderdrukken de symptomen maar pakken vaak het onderliggende probleem niet aan.

Dit is het uitgangspunt van het boek Ontpillen van David van Bodegom dat op 15 juni 2018 bij uitgeverij Atlas Contact is verschenen. Hoe hou je zelf je botten sterk, je maagzuur in bedwang en je darmen gezond? Slaap je beter als je meer sport? Kun je je hersenen trainen? Wat kun je doen om erectiestoornissen te voorkomen? Ontpillen helpt je je lijf beter te begrijpen en laat zien hoe je door aanpassing van je leefstijl minder pillen kunt slikken en langer gezond blijft. Het boek is interessant voor iedereen die het dagelijks innemen van een handvol medicijnen zo lang mogelijk wil uitstellen, en uiteraard ook voor iedereen die vanaf vandaag minder pillen wil slikken. Raadpleeg in het laatste geval altijd eerst uw huisarts voordat u uw medicatie aanpast.

Enkele tips uit Ontpillen:

Slecht slapen maakt je dikker omdat je extra gaat snoepen om energie op te doen. Slaappillen helpen maar twee weken, daarna zorgen ze vooral voor sufheid en ongelukken.
Last van brandend maagzuur? Laat de zwaartekracht het werk doen en zet het hoofdeinde van je bed omhoog. Ook kauwgom kauwen helpt.
Zwarte koffie beschermt tegen diabetes. Hoe meer koppen per dag, hoe beter.
Elke dag een handje noten eten helpt om je cholesterol te verlagen.
Heren die moeilijk plassen: ga zitten. Mannen hebben meer klachten als zij staand plassen.

‘Ouderdomsspecialist Van Bodegom leert je hoe je bij het ouder worden niet naar pillen hoeft te grijpen.' – Trouw

‘Een indringende oproep van een bevlogen dokter. Wetenschappelijk onderbouwde uitzichten om langer gezond te blijven, zonder pillen!’ – Rudi Westendorp

'De eerste zinnen maken meteen duidelijk waar de auteur staat: 'Ik ben opgeleid tot dokter, maar op een dag heb ik mijn witte jas uitgetrokken en ben ik gestopt met het voorschrijven van pillen. Ik wilde geen mensen meer beter maken. Ik wilde mensen langer gezond houden.' - de Volkskrant

Klik hier voor de boekbespreking in NRC Handelsblad (30 juli 2018) en hier voor het interview met David van Bodegom op Nieuwsweekend, NPO Radio 1 (16 juni 2018).

Minicursus Ontpillen
Googelen naar medische aandoeningen en oplossingen doen we graag en vaak. Maar wat is waar en wat niet? Daarom hebben we een online minicursus Ontpillen gemaakt. In tien maandelijkse edities geven David van Bodegom en andere experts van Leyden Academy aan de hand van relevante artikelen, infographics en video’s praktische tips om een gezonde leefstijl in de dagelijkse routine in te passen. De minicursus is in april 2019 reeds afgerond maar is nog steeds toegankelijk. Benieuwd? Klik dan hier!

Ontpillen in Zin magazine
Ontpillen was ook het uitgangspunt van de rubriek 'Ontpillen met dr. David' die in 2016 en 2017 in Zin magazine stond. Hierin zette David elke maand uiteen wat lezers zelf aan de meest voorkomende verouderingsziekten kunnen doen. Met een gedegen wetenschappelijke vergelijking van de effecten van medicijnen ten opzichte van verschillende leefstijlaanpassingen en onconventionele, praktische tips om een gezonde leefstijl duurzaam in de dagelijkse routine in te passen. De tips zijn gebaseerd op de bestseller Oud worden in de praktijk. Laat de omgeving het werk doen uit 2015. De illustraties bij deze rubriek zijn verzorgd door Sabine Wisman.

Hieronder vindt u de onderwerpen die in Zin aan bod kwamen, inclusief achtergrondinformatie en verantwoording:

Boek Oud worden in de praktijk

Op 23 september 2015 presenteerden David van Bodegom en voormalig Leyden Academy-directeur Rudi Westendorp het boek Oud worden in de praktijk. Laat de omgeving het werk doen. Het boek is een toegankelijke uitwerking van jarenlang wetenschappelijk onderzoek van Leyden Academy en collega-wetenschappers uit binnen- en buitenland. De basisgedachte is dat de omgeving een sleutelrol speelt in het verouderingsproces. Het boek is de opvolger van Oud worden zonder het te zijn (2014) van Rudi Westendorp, dat inmiddels in zes talen is vertaald.

Oud worden in de praktijk biedt een recept om gezond oud te worden: niet op wilskracht, maar door slimme interventies in de dagelijkse omgeving: thuis, op school, op het werk en onderweg. We zijn in Nederland de afgelopen decennia steeds dikker geworden, we zijn zitkampioen van Europa en lijden aan een scala van welvaartsziekten die vooral met pillen worden bestreden. Volgens de auteurs komt dit door de fatale combinatie van onze moderne leefomgeving van overdaad en comfort, met onze oergenen die ons graag zo min mogelijk laten bewegen en die ons net iets meer laten eten dan we eigenlijk nodig hebben. Onze genen kunnen we niet zomaar veranderen, wel kunnen we de ongezonde omgeving zodanig aanpassen dat onbewust gezondere keuzes worden gemaakt. Zo simpel kan het zijn:

Zitten afwisselen met staan: hiermee verbrand je jaarlijks evenveel calorieën als het lopen van tien marathons.
Met een kleiner servies eet je minder calorieën: wat je eet is minder belangrijk dan hoeveel je eet.
Groente en fruit in de koelkast op ooghoogte en niet in de groentela: je moet het opeten, niet bewaren!
Thermostaat een graadje lager: je verbrandt meer calorieën.
Geen telefoon, en eigenlijk ook geen tv, op de slaapkamer: funest voor je seksleven en bovendien verstoort blauw licht het slaapritme.

Het boek genereerde veel publicitaire aandacht en leidde in vakkringen tot gesprekken met GGD’s en ouderenbonden. Ook zijn samen met Aegon N.V. twee video’s gemaakt over hoe het voelt om ouder te zijn en hoe de kantooromgeving tot gezonde keuzes kan verleiden. Twee bijzondere initiatieven die mede vanuit het gedachtegoed zijn ontstaan, zijn de cabaretvoorstelling 'Of de gladiolen' van Veldhuis & Kemper en een in Flevoland te openen camping die uitnodigt tot gezond en sociaal gedrag.

Klik hier voor een fragment van de publicatie. U kunt het boek hier bestellen.

Neem voor meer informatie contact op met David van Bodegom.