executive leergang Archieven - Pagina 2 van 2

EL alumnibijeenkomst cultuursensitieve zorg: “In het Wereldhuis is altijd wel wat te vieren”

08-10-201917-10-2019leydenacademy

Hoe ziet een goede oude dag eruit voor iemand die niet in Nederland is geboren? Hoe kunnen we in zorg en welzijn optimaal inspelen op hun wensen en behoeften? Interessante en relevante vragen, want Nederland wordt steeds diverser en dit geldt ook voor onze ouderen. Op maandag 7 oktober jl. gingen we erover in gesprek tijdens de jaarlijkse alumnibijeenkomst van de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg.

Scheer groepen niet over één kam
Jolanda Lindenberg en Nina Conkova van Leyden Academy zetten eerst uiteen wat (inter)nationaal wetenschappelijk onderzoek ons leert over oudere migranten. Wat weten we over goede zorg voor deze mensen en hoe kijken zij naar het ouder worden in Nederland? Lindenberg en Conkova vertelden onder meer over hun eigen onderzoek naar het welbevinden van ouderen met een niet-Nederlandse achtergrond en de uitkomsten van acht focusgroepen in 2018 met ouderen met een Nederlands-Indische en Molukse, Europese, Surinaamse, Antilliaanse, Turkse en Marokkaanse achtergrond. Een belangrijke conclusie is dat ‘dé oudere migrant’ niet bestaat: er zijn grote verschillen in de beleving van het ouder worden tussen, en zeker ook binnen deze groepen. Verschillen die niet zomaar te verklaren zijn door de etnische achtergrond. De aanbeveling van Lindenberg en Conkova: scheer groepen oudere migranten niet over één kam en kies in plaats daarvan voor een cultuursensitieve, persoonsgerichte benadering. Zoals die onder meer in de verpleeghuiszorg wordt toegepast in het experiment Leefplezierplan voor de zorg.

Eenheid in verscheidenheid
Na de theorie, was het aan Jan Kees Metz om de vertaalslag naar de praktijk te maken. Metz is als directeur bij Zorggroep Elde Maasduinen onder meer verantwoordelijk voor het Wereldhuis (voorheen Şefkat) in Boxtel waarover NRC Handelsblad onlangs berichtte. Deze video geeft ook een goed beeld van het Wereldhuis, dat in 1972 is opgericht voor paters en zusters die veelal vanuit missiewerk over de hele wereld “terugkeerden als vreemden in hun eigen land”. Vanuit die oorsprong is de filosofie ontstaan van ‘eenheid in verscheidenheid’, met ruimte voor ieders levensgewoonten en religieuze beleving. Het Wereldhuis is in de huidige vorm in 2017 opgericht en biedt een thuis aan 124 mensen, met onder meer afdelingen voor bewoners uit de voormalige koloniën en mensen met een migratieachtergrond uit bijvoorbeeld Turkije, Marokko en Irak. De samenstelling van het huis wordt weerspiegeld in het team, bestaande uit verpleegkundigen en verzorgenden met diverse culturele achtergronden. “Er zijn geen tolken meer nodig”, aldus Metz. Het team is hecht en zeer gemotiveerd, het personeelsverloop is laag.

Vrij bewegen binnen leefcirkels
Hoewel het Wereldhuis afdelingen heeft die specifiek op bepaalde doelgroepen zijn gericht, worden bewoners gestimuleerd om elkaar te ontmoeten. Zo doet iedereen gezellig mee met de tai chi en er is altijd wel wat te vieren, of het nu Suikerfeest, Lichtjesfeest of Carnaval is. Binnen persoonlijke ‘leefcirkels’, begrensd door slimme technologie, kan elke bewoner zich vrij bewegen binnen en buiten het Wereldhuis. Dit geeft een leuke dynamiek en soms ook bijzondere contacten, zoals tussen Algerijnse bewoners en oudere missiezusters, die Frans met elkaar spreken. Jan Kees Metz vertelde ook eerlijk over de knelpunten. Zo was het in het begin een uitdaging om voldoende aanwas te krijgen, om zo de business case rond te krijgen. Ook kost de intake van nieuwe bewoners van Marokkaanse en Turkse afkomst relatief veel tijd: het vergt vaak meerdere afspraken, dagjes meelopen en sfeer proeven, voordat de familie moeder of vader aan de zorg van het Wereldhuis toevertrouwt. Ze hebben vaak ook langer met deze stap gewacht. Metz: “Deze mensen komen eigenlijk altijd te laat binnen”.

Na afloop van de presentaties en tijdens de afsluitende borrel was er alle ruimte om met elkaar over het onderwerp van gedachten te wisselen.

De volgende editie van de executive leergang gaat van start op 9 januari 2020. Voor meer informatie en inschrijving kunt u hier terecht.

Blog Skipr: Kegelen in de gang van het verpleeghuis

24-07-201808-05-2019leydenacademy

In mei 2018 brachten de deelnemers aan de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg een bezoek aan Finland. Tijdens deze studiereis van vier dagen werden in en rond Helsinki diverse verpleeghuizen, ziekenhuizen en instituten bezocht met als doel een beeld te krijgen van de Finse ouderenzorg en deze te vergelijken met de situatie in Nederland. Joris Slaets, die samen met collega-directeur Marieke van der Waal namens Leyden Academy de studiereis begeleidde, heeft enkele observaties samengevat in een blog. Op veel vlakken lijkt Nederland voorop te lopen. Toch maakte de sfeer in de verpleeghuizen indruk op Joris, evenals de wijze waarop de acute zorg voor kwetsbare ouderen is georganiseerd in dit dunbevolkte EU-land.

De blog is op 23 juli 2018 gepubliceerd op Skipr. U kunt deze hier teruglezen.

Zelforganisatie als sleutel tot persoonsgerichte zorg?

19-06-201725-04-2019leydenacademy

“Zelfsturing is geen hype, maar een trend.” Met deze vaststelling opende Ben Wenting van het Instituut voor Samenwerkingsvraagstukken de jaarlijkse alumnibijeenkomst van de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg op maandag 12 juni 2017. Een inventarisatie vooraf onder oud-deelnemers leek inderdaad aan te geven dat het onderwerp in de (ouderen)zorg hoog op de bestuursagenda’s staat. Wenting zette uiteen hoe zelfsturing werkt en wat de randvoorwaarden zijn voor een succesvolle invoering. In de daaropvolgende discussie volgde geen lofzang op zelfsturing, maar een eerlijke uitwisseling van lessen, inzichten en dilemma’s door de circa dertig aanwezigen.

Meer levensplezier en werkplezier
Twee oud-deelnemers van de executive leergang kregen de gelegenheid om hun eigen ervaringen uitgebreider met de groep te delen. Wim Driesse, oud-bestuurder van CuraMare in Dirksland, gelooft zeker in het concept maar ziet ook dat veel organisaties meelopen in de trend en soms niet goed doordacht tot uitvoering overgaan. Hierdoor ontstaan behoorlijke risico’s op verwarring en een hoger ziekteverzuim, met als gevolg verlies aan kwaliteit en doelmatigheid. Lies Zuidema (zie foto), bestuursvoorzitter van Brentano in Amstelveen, heeft zelf positieve ervaringen met zelfsturing, of ‘zelforganisatie’ zoals zij het liever noemt. Werk vanuit een heldere visie, toon als bestuurder lef en geef je teams “vertrouwen, aandacht en liefde”. Cliënten, familie, medewerkers: ieder mens is uniek en dit vraagt dus ook om een verschillende aanpak. Volgens Zuidema kan zelforganisatie bij uitstek de benodigde ruimte creëren om – binnen zekere kaders – samen te bepalen hoe de zorg eruit komt te zien. Dit kan het levensplezier én werkplezier vergroten.

Rol bestuurder verandert totaal
Onderwerp van discussie was het samenspel tussen team, coach en manager. Een heldere en consequent doorgevoerde rolverdeling is volgens Wenting cruciaal voor het welslagen van zelfsturing. Zo kan een manager niet ook coach zijn; die petten zijn onverenigbaar. De eerste stap bij invoering zou moeten zijn dat het bestuur of managementteam een eigen visie op zelfsturing ontwikkelt en bedenkt wat het voor henzelf betekent. Zoals een deelnemer het verwoordde: “Je baan als bestuurder verandert totaal. Dat moet je leuk vinden.” Daarbij zal niet iedereen binnen de teams mee willen of kunnen. Wenting: “Er zullen altijd mensen zijn die de boel vertragen en mensen die te hard lopen. Van de middengroep moet je het hebben.” Zuidema kreeg ten slotte de vraag of de zorg bij Brentano is verbeterd sinds de overgang naar zelforganisatie. “Ik denk dat het eerst leuker wordt, dan beter,” besloot zij. Een deelnemer viel haar bij: “Ja, het leidt tot dilemma’s en confrontaties. Maar die had je voorheen ook, toen kwamen ze alleen niet boven water.”

Meer informatie over de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg vindt u hier.

Achtste editie executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg gestart

19-01-201725-04-2019leydenacademy

Vandaag is een nieuwe editie van de executive leergang Veroudering en Gezondheidszorg van start gegaan. Twintig deelnemers – bestuurders en managers vanuit ouderenzorgorganisaties, ziekenhuizen en zorgverzekeraars – verdiepen zich in vijf collegeblokken in alle facetten van goede zorg voor oudere mensen. De studiereis in mei leidt dit jaar naar Denemarken.

In het eerste collegeblok op donderdag 19 en vrijdag 20 januari staat het verouderingsproces centraal. Wat is veroudering eigenlijk? Waarom leven we steeds langer, en welke factoren zijn van invloed op onze levensverwachting? Naast wetenschappelijke bijdragen van onder meer Joris Slaets en Diana van Heemst (LUMC, zie foto) krijgt ook een ervaringsdeskundige het podium: dhr. Berlee, die in 2017 de gezegende leeftijd van honderd jaar hoopt te bereiken.

Kosten en inschrijven

De executive leergang ‘De toekomst van ouderen(zorg)’ start op donderdag 13 februari 2025.

De leergangprijs voor 2025 is vastgesteld op € 7.995,- (exclusief btw). Inbegrepen in de prijs zijn collegeblokken en werkbezoeken in Nederland, reis- en verblijfskosten van de internationale studiereis naar Zweden, het lesmateriaal, lunch en maaltijden tijdens de studieblokken en toegang tot de faciliteiten van Leyden Academy. Niet inbegrepen: reiskosten van en naar Leiden en eventuele overnachtingkosten in Leiden.

Wilt u deelnemen aan deze nieuwe editie, dan kunt u uw interesse kenbaar maken aan Ellen Plasmeijer, via e-mail of telefonisch: (071) 524 0960. Of u kunt onderstaand formulier invullen en verzenden.

Programma

De executive leergang 'De toekomst van ouderen(zorg)' is opgebouwd uit vier theoretische blokken, werkbezoeken in Nederland en een studiereis naar Zweden. Met uitzondering van de vierdaagse studiereis, bestaat elk studieblok uit twee dagen: donderdag (inclusief avond) en vrijdag.

Reflectie, debat en dialoog zijn naast de theoretische colleges vaste onderdelen van het programma. In elk collegeblok gaan we over de centrale vragen in gesprek met de docenten, met elkaar én met ouderen zelf. Hieronder vindt u de themablokken en cursusdata (onder voorbehoud) van de leergang in 2025.

Themablokken 2025

13 en 14 februari	Vitaliteit en maatschappelijke participatie Waarom leven mensen steeds langer? Wat zijn de achterliggende mechanismen van veroudering en moeten we eigenlijk allemaal wel 140 jaar oud willen worden? Hoe kijken we naar ouderen (beeldvorming) en stimuleren we hun participatie? In dit blok de nieuwste inzichten en ontwikkelingen.
13 en 14 maart	Verouderingsziekten; oorzaak en preventie Wat zijn de meest voorkomende verouderingsziekten? Wat is daarvan de oorzaak en hoe kunnen we ziekte behandelen en kwetsbaarheid uitstellen of voorkomen via preventie? En hoe ziet goede (palliatieve) zorg er in de laatste levensfase uit?
24 en 25 april	De organisatie van zorg en welzijn voor ouderen Steeds minder vaak staat de zorgorganisatie zelf centraal bij het ziek zijn en het (medisch) zorgen voor ouderen. De nieuwe generatie ouderen rekent op persoonlijke aandacht en maatwerk. Maar hoe regelen we dat in een land waar regels, fi nancieringen en overheden daar nog niet op zijn ingericht? En wat is de rol van mantelzorg?
12 t/m 15 mei	Studiereis: Het Zweedse model, is anders altijd beter? Tijdens de vierdaagse studiereis naar Zweden krijgen we een intensieve en diverse inkijk in een systeem waar op een andere manier naar ouderen wordt gekeken. Hoe kan het dat ze in Zweden lang vitaal en zelfstandig blijven? Hoe is de zorg ingericht en waarom is mantelzorg daar een vrijwel onbekend fenomeen?
12 en 13 juni	Venster op de toekomst We weten dat de zorg overbelast is en de zorgvraag toeneemt. Een transformatie is onontkoombaar. Maar hoe gaan we van de theorie naar de praktijk? In dit blok laten we ons inspireren door dwarsdenkers, grensverleggers en aanpakkers met de blik vooruit. Hoe komen we met domeinoverstijgende samenwerkingen tot slimme en gezonde leefomgevingen. En wat is de rol van technologie?
2 oktober	Terugkomdag: Van theorie naar de praktijk In het najaar van 2025 komen we nog één keer bij elkaar om samen de ervaringen te delen. En bespreken we wat we anders willen en misschien zelfs al anders zijn gaan doen.

Docenten
Toonaangevende sprekers vanuit wetenschap en praktijk brengen hun visie en expertise in en gaan met de cursisten in discussie over actuele ontwikkelingen. Naast de wetenschappelijke stafleden van Leyden Academy werken onder andere aan de leergang mee:

Prof. dr. Jet Bussemaker, Wetenschap, beleid en maatschappelijke impact, in het bijzonder in de zorg, LUMC en voorzitter Raad voor Volksgezondheid & Samenleving
Prof. dr. Carlo Leget, Zorgethiek, Universiteit voor Humanistiek
Prof. dr. Andrea Maier, Gerontologie, VU en University of Melbourne
Prof. dr. Rudi Westendorp, directeur Reable Nederland, founder van Leyden Academy on Vitality and Ageing
Prof. dr. Hanno Pijl, internist-endocrinologist bij Leiden University Medical Center

Vragen?
Lees hier onze meest gestelde vragen en antwoorden of neem contact op met Ellen Plasmeijer via tel. (071) 524 0962 of per e-mail.

Executive leergang

We hebben te maken met een maatschappij waarin mensen steeds langer leven. Dat is een teken van vooruitgang in de gezondheidszorg, maar tegelijk roept de sterk toenemende vergrijzing ook de nodige vragen op. Hoe zorgen we ervoor dat ouderen zo lang mogelijk, fysiek en mentaal, gezond blijven? Hoe houden we de ouderenzorg (thuis en in het verpleeghuis) menselijk en betaalbaar? En hoe zorgen we ervoor dat ouderen kunnen participeren en maatschappelijk actief blijven?

Hoe ziet goede zorg voor ouderen er eigenlijk uit, nu en in de toekomst? Die vraag is niet eenduidig te beantwoorden. Een familielid zal anders naar kwaliteit kijken dan een zorginkoper, en een verzorgende weer anders dan een toezichthouder. En wat vindt de groeiende groep ouderen zelf? Er vindt in de ouderenzorg een verschuiving plaats naar persoonsgerichte zorg, met oog voor welbevinden en leefplezier naast ziekte en verlies. Hoe navigeert u als bestuurder tussen die diverse en soms tegenstrijdige belangen en verwachtingen? Hoe formuleert u uw visie en beleid in een voortdurend veranderende context? Welke waarden geven u houvast, wat geeft u bezieling in uw werk?

De nieuwe editie start op 13 februari 2025
Als deze vragen u aanspreken en u op zoek bent naar inhoudelijke verdieping en uitwisseling op het gebied van betekenisvol langer leven en goede zorg voor ouderen, dan is de executive leergang De toekomst van ouderen(zorg), die donderdag 13 februari 2025 van start gaat, iets voor u. Bekijk hier het programma en hier meer informatie over kosten en inschrijven. Of download de brochure executive leergang 2025. Sinds 2011 biedt deze jaarlijkse opleiding:

een gevarieerd programma met colleges van topdocenten;
volop ruimte voor bespiegeling en discussie;
bijzondere ontmoetingen met ouderen;
een werkbezoek en een internationale studiereis en
handvatten vanuit wetenschap en praktijk om beter in te spelen op de wensen en verlangens van ouderen zelf.

Voor wie?
De executive leergang is bij uitstek geschikt voor inhoudelijk gedreven bestuurders en directeuren binnen zorg en welzijn die kennis willen nemen van en willen reflecteren op de laatste inzichten over een betekenisvol leven van en goede zorg voor ouderen. We treffen onder de deelnemers ook leidinggevenden bij zorgverzekeraars, overheidsinstellingen en toezichthouders die zich met vraagstukken rond de zorg voor ouderen geconfronteerd zien.

‘’Mooi dat in deze leergang zorg en welzijn elkaar ontmoeten én versterken. Deze leergang heeft veel aandacht voor hoe we ouderen zo lang mogelijk zelfstandig en vitaal kunnen houden. Dat laat zien dat we ouderen niet langer moeten zien als hulpbehoevend maar juist van (toegevoegde) waarde.’’ – Gwen Spies, directeur-bestuurder Welzijnskwartier (2024)

Wilt u meer informatie of heeft u vragen? Mail Ellen Plasmeijer.

Jaarlijkse Alumnilezing: Prof. dr. Pauline Meurs over het ‘Tussenland’ van Ouder Worden
Prof. dr. Pauline Meurs gaf op 22 november een alumnilezing voor de oud-deelnemers aan de Executive leergang van Leyden Academy, waarin ze haar persoonlijke ervaringen met het ouder worden deelde. Ze introduceerde het concept van het ‘Tussenland’, de fase na bijvoorbeeld het pensioen, waarin mensen hun identiteit en levensinvulling opnieuw moeten vinden. Meurs benadrukte dat deze overgang ongemakkelijk kan zijn, maar ook nieuwe kansen biedt. Ze wees erop dat de oudere generatie vaak als een homogene, nutteloze groep wordt gezien, terwijl er juist veel diversiteit is. Meurs, die zelf een actieve, sociale levensstijl heeft, waarschuwde voor de tweedeling in de samenleving en de afbouw van de sociale zekerheid, wat het ‘Tussenland’ voor sommige ouderen complexer maakt. Ze pleitte voor een eerlijker systeem en benadrukte dat verouderen een constante zoektocht naar heruitvinding is. Lees hier verder.