In de wachtkamers van Nederlandse artsen zitten relatief veel ouderen en door de vergrijzing zal dit aandeel verder toenemen. Toch is er nog weinig aandacht voor ouderen in de medische opleidingen. Om die reden heeft Leyden Academy on Vitality and Ageing in samenwerking met ZonMw het rapport ‘Basiscompetenties ouderengeneeskunde voor basisartsen’ ontwikkeld, als handreiking aan medische faculteiten om meer aandacht te besteden aan oudere patiënten.
Op dit moment is 16 procent van de Nederlanders 65 jaar of ouder en dit percentage zal naar verwachting stijgen tot zo’n 25 procent in 2050. Ouderen hebben vaak meerdere chronische ziekten tegelijk en gebruiken hiervoor verschillende medicijnen, die complex op elkaar inwerken. Het is van levensbelang dat artsen in staat zijn om deze oudere patiënten goed te behandelen en daarbij over de grenzen te kijken van hun eigen specialisme. Dit begint in het onderwijs, waar de nadruk echter nog vooral ligt op enkelvoudige ziekten bij patiënten van jonge en middelbare leeftijd. Uit een eerdere inventarisatie van Leyden Academy uit 2011 bleek dat het onderwijs op het gebied van ouderengeneeskunde op de acht medische faculteiten in aanbod en kwaliteit sterk uiteenloopt en voor verbetering vatbaar is. Met het rapport ‘Basiscompetenties ouderengeneeskunde voor basisartsen’ krijgen de faculteiten nu een kader aangereikt om ouderengeneeskunde adequaat en consistent in de curricula te verwerken. De competenties zijn opgesteld op basis van een internationale inventarisatie met inbreng van deskundigen, ouderen en studenten.
Competenties en goede gesprekken
Professor Joris Slaets, directeur Leyden Academy en hoogleraar ouderengeneeskunde aan het UMCG: “Ouderengeneeskunde verdient een prominente plek in het medisch onderwijs, want de spreekkamers en ziekenhuisbedden zijn nu al hoofdzakelijk gevuld met oudere patiënten. De dagelijkse zorgpraktijk komt niet overeen met de medische wereld die jonge artsen krijgen voorgespiegeld. Naast de zorginhoudelijke dimensie is het belangrijk dat studenten worden geschoold in het reflecteren op hun medisch handelen, het voeren van goede gesprekken over het levenseinde en gedeelde besluitvorming met patiënten. Ook dit soort vaardigheden komen nog te weinig aan bod in een onderwijscultuur die – net als de zorg zelf – nog primair is gericht op behandelen en genezen.“
Implementatie grootste uitdaging
De daadwerkelijke implementatie van de basiscompetenties in het medisch onderwijs zal de grootste uitdaging zijn, zeker zolang nog niet op alle faculteiten een coördinator is aangesteld voor het ouderengeneeskundig onderwijs. Leyden Academy neemt mede daarom het initiatief tot een jaarlijkse conferentie voor universitaire kerndocenten en curriculumcoördinatoren op het gebied van ouderengeneeskunde, om ervaringen te delen en gezamenlijk ouderenzorg hoger op de onderwijsagenda te krijgen.
Klik hier voor het rapport ‘Basiscompetenties ouderengeneeskunde voor basisartsen’ en hier voor de samenvattingskaart.
Eind maart publiceerde ZonMw reeds een bericht over het overkoepelende rapport met aanbevelingen voor mbo-, hbo- en wo-onderwijs.