Inwoners van Nederland worden steeds ouder en blijven het liefst zo lang mogelijk zelfstandig wonen in onze eigen leefomgeving. Professionals uit diverse werkvelden, mantelzorgers én ouderen zelf werken steeds meer samen om dit mogelijk te maken. Hoe doen we dat in een veranderende samenleving en met een groeiende, heel diverse groep ouderen? Wat kunnen we leren van verbindende initiatieven vanuit zorg, ondersteuning, wonen, cultuur, welzijn en ouderen zelf? Tijdens de landelijke conferentie ‘Een nieuwe generatie ouderen langer thuis’ op woensdag 15 juni 2022 deelden ruim 1100 professionals, ouderen, vrijwilligers, beleidsmakers en onderzoekers hun kennis, ervaringen en leerpunten rond deze urgente vragen.
Ieder mens is anders
Het boeiend programma bestreek de volle breedte bestrijkt van vitaal en betekenisvol ouder worden in Nederland. Leyden Academy is kennispartner van deze toonaangevende jaarlijkse conferentie en verzorgde enkele inhoudelijke bijdragen. Zo sprak in het plenaire ochtendprogramma Tineke Abma over de toenemende diversiteit onder ouderen, en ging ze hierover in gesprek met Magda Römgens, mrs. Senior Pride 2021. We hebben als samenleving de neiging om oudere mensen in hokjes in te delen, zoals ‘kwetsbaar’ of ‘eigenwijs’. Dit doet geen recht aan de grote en groeiende diversiteit onder ouderen en het beperkt mensen in hun vrijheid en mogelijkheden. Hoe kunnen we met elkaar een gemeenschap vormen waarin ieder mens zich gezien en gewaardeerd voelt, met eigen kracht en kwetsbaarheid?
“Hang bij de entree van de zorgorganisatie een regenboogsticker, zodat LHBTI-ouderen zich gezien en welkom voelen.” – Magda Römgens, mrs. Senior Pride 2021
Diverse workshops
In het middagprogramma verzorgde het team van Leyden Academy verschillende workshops over onder meer ouderen met een migratieachtergrond, de waarde van kunst in de zorg, leefplezier in de ouderenzorg en intergenerationele ontmoetingen. We lichten ze hieronder even kort toe.
Groeiende diversiteit onder ouderen: zorg van de toekomst
Steeds meer ouderen hebben een migratieachtergrond en deze groep wordt ook steeds diverser. Dit roept de vraag op: welke behoeftes aan zorg en ondersteuning hebben deze ouderen? In deze sessie ging men in gesprek over en aan de slag met de bevindingen van ons praktijkgericht onderzoek in de regio Amsterdam. Hoe kunnen we deze bevindingen plaatsen? Wat past hierbij in de praktijk en wat is er nog nodig? We hopen zo verdere stappen te zetten om samen tot zorg en ondersteuning te komen die past bij toenemende diversiteit.
Kunst in de zorg en ondersteuning
Het grootschalige landelijke participatief onderzoek van Leyden Academy en Amsterdam UMC heeft aangetoond dat kunst bijdraagt aan de kwaliteit van leven van ouderen. Tegelijkertijd is de praktijk weerbarstig en is ondanks deze positieve effecten, de inzet van kunst en cultuur in het aanbod van zorg en ondersteuning nog niet vanzelfsprekend. Voor een duurzame inbedding van kunst en cultuur in de langdurige zorg en ondersteuning zijn professionals nodig die op en over de grenzen van verschillende disciplines en domeinen werken. Kunstenaars kunnen hier een belangrijke rol in vervullen maar ook zorgprofessionals en bestuurders van zorg- en welzijnsorganisaties.
Leefplezier in de ouderenzorg: hoe betrek je de naasten?
Betekenisvolle relaties zijn van groot belang voor ons welbevinden en leefplezier. Toch blijkt in de praktijk dat veel zorgmedewerkers nog weinig gericht zijn op de samenwerking met naasten. In deze actieve sessie ging men op zoek naar de optimale wisselwerking binnen de ‘driehoek’ van bewoners, naasten en zorgmedewerkers. Welke plek hebben naasten in het verpleeghuis? Wat zijn de verschillende rollen en verantwoordelijkheden? Hoe ga je met elkaar de relatie aan, maar geef je elkaar ook de ruimte? En wat vraagt dit van bestuur en management?
Waardevolle ontmoetingen tussen generaties
In deze sessie stonden de projecten Zomervisite, Slowdates en ENCOUNTER centraal, die als doel hebben om bij te dragen aan betekenisvol contact tussen jong en oud en het positief beïnvloeden van de beeldvorming over en weer. Deze drie initiatieven werden toegelicht aan de hand van vragen als: wat heeft het de deelnemers gebracht? Wat zijn waardevolle lessen die zij meenemen? Vervolgens ging men in gesprek over de waarde van ontmoetingen tussen generaties, met aandacht voor onderwerpen als effectmeting, borging en financiering van intergenerationele projecten.