Vandaag organiseerden we samen met het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) in Scheltema in Leiden de bijeenkomst ‘Mythen en realiteit: Verleden, heden en toekomst van onderzoek en praktijk rondom oudere migranten’ voor onderzoekers, professionals en vrijwilligers van betrokken zorg- en welzijnsorganisaties, oudere migranten en beleidsmedewerkers. Het doel van deze bijeenkomst was om kritisch in te gaan op wat leeft onder oudere migranten nu, hoe dit beeld anders is dan de jaren daarvoor, en wat in de nabije toekomst nodig is om voor een significante verbetering in het leven van oudere migranten te zorgen. De bijeenkomst was een eerste aanzet om verder in gesprek te gaan over de diversiteit onder ouderen met een migratieachtergrond en hoe we hier in de praktijk mee om kunnen gaan.
Achtergrond
Oudere migranten kwamen nadrukkelijk in het debat in de jaren negentig toen statistieken duidelijk maakten dat hun aantal sterk was toegenomen en in de toekomst verder fors zou oplopen. Sindsdien zijn tientallen onderzoeken en ruim honderdvijftig initiatieven rondom de zorg en het welbevinden van oudere migranten uitgevoerd. Ondanks de vele onderzoeken en initiatieven wordt ‘de groep’ oudere migranten nog steeds gezien als vergeten” en wordt een beeld van de kwetsbare oudere migrant geschetst die heel anders is dan iemand met Nederlandse wortels. En hoewel steeds vaker wordt gezegd dat de diversiteit onder oudere migranten groot is, blijft het politieke, wetenschappelijke en maatschappelijke debat hangen rondom mensen wiens wieg in Marokko, Turkije, Suriname of in de Nederlandse Antillen stond.
Programma
De opening werd verzorgt door Tineke Abma, bijzonder hoogleraar Ouderenparticipatie bij de afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde (PHEG) van het Leids Universitair Medisch Centrum en directeur-bestuurder van Leyden Academy. Tineke: “We worden als samenleving niet alleen ouder maar ook steeds diverser. Toch worden de verschillen in categorieën gevangen. Het is eigenlijk heel gek, want zorg is steeds meer persoonsgericht. Maar als het gaat over ouderen met een migratieachtergrond dan gaan we toch weer in hokjes denken.” Daarna was het tijd om mythen en stereotypen te ontkrachten. Nina Conkova van Leyden Academy sprak over beeldvorming, diversiteit en veerkracht, Tineke Fokkema van het NIDI over eenzaamheid, Marina Jonkers van Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam over formele en informele zorg en Hans Bellaart van het Verwey-Jonker Instituut over diversiteitsproof werken. Vervolgens ging men in gesprek over het beleid rondom oudere migranten, met Raymond Hamar de la Brethonière, senior adviseur Zorg gemeente Amsterdam met aandachtsgebieden ouderenbeleid en divers-sensitieve zorg, Niels Rood, beleidsmedewerker welzijn gemeente Leiden met aandachtsgebied langer zelfstandig wonen door ouderen met focus op wonen, de woonomgeving, welzijn en zorg en Marcella Braamskamp, beleidsmedewerker ouderen gemeente Rotterdam met aandachtsgebieden dementie, cultuursensitieve en cultuurspecifieke zorg en (inkoop van) dagbesteding. Vragen die aan bod kwamen, waren onder andere:
- Wat doen gemeentes voor ouderen met een migratieachtergrond, is er speciaal beleid of een actieprogramma en waar richt zich dat op?
- Wat kan de gemeente doen om het welzijn en de zorg voor oudere migranten te verbeteren (stimuleren, aansturen/reguleren, faciliteren)?
- Wat verwacht de gemeente van de ouderen zelf en de eigen gemeenschap?
- Wat verwacht de gemeente van organisaties met een voorzieningenaanbod?
- Wat is de rol van de gemeente de komende decennia en wat zijn aandachtspunten?
Publicatie en podcastserie
Tijdens de bijeenkomst werd vers van de pers het fraaie inspiratieboek ‘Veerkracht vanuit liefde: verhalen van oudere migranten’ gepresenteerd en aan de aanwezigen uitgedeeld. De twintig portretten bevatten unieke levensverhalen van vallen en opstaan, verdriet, twijfel en spijt, maar ook van voldoening en (veer)kracht. Tevens werd de nieuwe podcastserie ‘Mijn leven hier en daar’ aangekondigd. Iedere twee weken vertelt een oudere met een migratieachtergrond zijn of haar verhaal.
In gesprek met oudere migranten
Natuurlijk werd er niet alleen over ouderen met migratieachtergrond gepraat maar ging men ook met hen in gesprek. Een panel bestaande uit vier ouderen met een verschillende achtergrond vertelde over hun wensen en zorgen. Zo gaf een panellid aan dat in een centrum in zijn woonplaats er voor ouderen veel activiteiten worden verzorgd, maar dat er te weinig wordt gedaan om de mensen naar de activiteiten te brengen. Een ander uitte zorgen over de woningnood en overbelaste mantelzorgers. Ook werd aangegeven dat het fijn zou zijn als steunpunten bij de mensen thuis kwamen, zodat men niet in de winter het huis uit moet. De bijeenkomst werd afgesloten met vragen en reacties vanuit het publiek. We hopen dat we me de overkoepelende kennis en gemeenschappelijke visie kunnen komen tot een integrale aanpak.
Deze samenwerking tussen ouderen met een migratieachtergrond, Leyden Academy, UP! en Romanee Rodriguez is mogelijk gemaakt door het Jo Visser fonds en het Hofje Codde en Van Beresteyn. Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met Nina Conkova.