Per 1 juli 2020 is de nieuwe Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) ingevoerd. Een nieuw onderdeel van deze wet is het artikel over inspraak. Prof. dr. Tineke Abma, Alice Makkinga en Anke Heijsman, MSc, onderzochten de toepassingsmogelijkheden van een methode om inspraak en zeggenschap van cliënten/bewoners te versterken en vorm te geven.
Wat is de SamenStem methode?
Werken met de methode draagt bij aan het versterken van collectieve zeggenschap van cliënten, en van cliënten en medewerkers onderling. Cliënten ervaren dat hun stem er toe doet en het onderling uitwisselen van ervaringen leidt tot beter begrip en meer gelijkwaardige verhoudingen tussen cliënten en medewerkers.
Goed om eerst als cliënten bij elkaar te zitten om onszelf te leren kennen. Je moet eerst zelfkennis ontwikkelen. Pas als je meer inzicht in anderen hebt kan je open zijn naar anderen. Het proces is daar voor nodig geweest. Het is belangrijk elkaar te leren kennen om tot een gemeenschappelijk onderwerp te komen. – bewoner Beschermd wonen locatie Veenendaal van Kwintes
De verbeteronderwerpen die cliënten en medewerkers in samenspraak oppakken hebben impact op de woon-, leef- en werkwereld van cliënten, zoals bijvoorbeeld veiligheid, bejegening, sociale omgang, het eten, je thuis voelen, gehoord en gezien worden, inclusie.
De methode is een stapsgewijze werkwijze die cliënten helpt om zelf een verbeteragenda op te stellen en vervolgens in samenspraak met medewerkers uit te voeren. De waarden en ervaringen van cliënten staan daarbij centraal. De methode biedt geen blauwdruk en vraagt altijd om een op-maat toepassing. Een facilitator of coach kan het proces ondersteunen. De werkwijze bestaat globaal uit vier stappen:
- Cliënten verkennen de onderwerpen die hen raken
- Samen maken ze een plan wat ze willen veranderen en verbeteren
- Medewerkers spreken ook onderling over dit onderwerp
- Cliënten en medewerkers gaan in dialoog en stellen samen een actieplan op
Bekijk de video van 40 seconden:
Voor wie is de methode interessant?
Bij verbetering van woon-, leef- en werkklimaat zijn cliënten/bewoners gebaat, maar ook medewerkers. Medewerkers en cliënten in de langdurende zorg, die betrokken zijn bij vernieuwingen en verbeteringen in cliëntenparticipatie en het versterken van (mede)zeggenschap door cliënten, familie en verwanten, zouden de methode kunnen inzetten. Dit zijn bijvoorbeeld cliëntenraadsleden, cliëntenraadondersteuners, kwaliteitsmedewerkers en teamcoaches in onder meer de ouderen- en gehandicaptenzorg, en GGZ.
Meer informatie over de SamenStem methode
SamenStem is de nieuwe naam van de PARTNER benadering. De PARTNER benadering is ontwikkeld in samenspraak met en geëvalueerd in de praktijk, waaronder de ouderenzorg, revalidatie, GGZ, RIBW’s (Regionale Instelling voor Beschermend en Begeleid Wonen) en gehandicaptenzorg. Klik hier voor de samenvatting van het onderzoeksrapport ‘Ruimte voor kwetsbaarheid en verschil’. Het volledig onderzoeksrapport is hier te lezen. Wilt u meer lezen over een praktijkcasus in de ouderenzorg? Klik dan naar dit artikel over versterking bewonersparticipatie in een woonzorgcentrum.
Aan de slag met de SamenStem methode?
Wilt u een basistraining volgen om kennis te maken met de SamenStem methode? Of coaching bij toepassing in uw eigen zorgorganisatie? Neem dan contact op met trainers Alice Makkinga (06-2010 6464) en/of Anke Heijsman (06-4483 2906) voor meer informatie. Meer weten over vervolgonderzoek en toepassing? U kunt ook contact opnemen met onderzoeker Josanne Huijg via huijg@leydenacademy.nl
