‘Compression and plasticity of old-age mortality’ van Frouke Engelaer
Samenvatting
Gedurende de laatste eeuw is de levensverwachting bij geboorte wereldwijd gestegen. Tot op heden is er nog geen limiet en zet deze trend zich voort. Dit roept veel vragen op over hoe de toekomst eruit zal zien. Nemen binnen een land de verschillen in levensverwachting toe of af? Betekent langer leven ook langer gezond leven? Kunnen we sterfte op hoge leeftijd nog verder terugdringen? Tijdens haar onderzoek heeft Frouke Engelaer antwoorden proberen te vinden op dergelijke vragen, door de mechanismen die de drijfveer zijn achter de continue sterftedaling beter te begrijpen. In het bijzonder door het bestuderen van de compressie en plasticiteit van sterfte op hoge leeftijd die gedurende de epidemiologische transitie hebben plaatsgevonden.
Het doel van Froukes onderzoek was om meer inzicht te krijgen in het intrinsieke proces van compressie en de plasticiteit van sterfte op hoge leeftijd gedurende de epidemiologische transitie. Froukes onderzoek richt zich op drie landen die de epidemiologische transitie verschillend hebben doorlopen; Ghana, Nederland en Japan.
Conclusies en implicaties
Gedurende de epidemiologische transitie is er een daling van sterfte en vruchtbaarheid en neemt het aantal mensen dat een hoge leeftijd bereikt snel toe. Dit gaat gepaard met compressie van sterfte tot een kleiner leeftijdsinterval dat uiteindelijk een limiet bereikt. Tegelijkertijd is er nog geen afname in de snelheid waarmee de levensverwachting stijgt en hoewel meer jaren worden doorgebracht met chronische ziekten, leven we langer in goed zelfervaren gezondheid en langer zonder lichamelijke beperkingen. Zelfs op hoge leeftijd blijft sterfte plastisch en dus beïnvloedbaar. Het blijft onmogelijk om de toekomst te voorspellen, maar op basis van de historische sterfte trends kunnen we wel scenario’s schetsen op basis van waarschijnlijkheid.
Het is een groot voorrecht dat op dit moment zoveel mensen in goede gezondheid een hoge leeftijd bereiken. Dat dit ook nieuwe uitdagingen met zich mee brengt spreekt voor zich. Één van de grootste angsten wellicht is de druk op de arbeidsmarkt. De leeftijdssamenstelling in de populatie is drastisch gewijzigd. Voor het eerst draagt het aantal ouderen proportioneel evenveel bij als het aantal volwassenen en jongeren. Onderbezetting en werkeloosheid maken de arbeidsproductiviteit kwetsbaar. Op dit moment is de leeftijd waarop mensen zich terugtrekken van de arbeidsmarkt gemiddeld lager dan 60 jaar in de meeste landen. Het verhogen van de pensioenleeftijd zal niet alleen de druk op de pensioenvoorzieningen reduceren, het zal ook bijdragen aan de onderbezetting op de arbeidsmarkt in de nabije toekomst. Het is van groot belang om onze maatschappij zo in te richten dat het groeiende aantal ouderen langer actief kan blijven en op die manier ook langer een bijdrage kan blijven leveren.
Sterfte blijkt tot op hoge leeftijd beïnvloedbaar. Dit is belangrijk in het kader van preventie. Op dit moment is er nog weinig aandacht voor preventieve maatregelen gericht op ouderen. Hoewel het aantal ouderen snel toeneemt, is er binnen de geneeskunde nog een gebrek aan zo genoemde evidence-based medicine om ouderen optimaal te kunnen behandelen of preventieve maatregelen in te voeren. In dit kader is het van belang om te noemen dat preventie en behandeling van ziekte anders is bij ouderen dan volwassenen van middelbare leeftijd. Ouderen hebben vaak meerdere ziekten tegelijk, terwijl volwassenen van middelbare leeftijd vaak maar één enkele ziekte tegelijk hebben. Verder verandert met het ouder worden de fysiologie in het menselijk lichaam, waardoor ook de behandeling soms een ander aanpak vraag dan bij mensen van middelbare leeftijd. In de preventie en behandeling van ziekten bij ouderen valt nog veel winst te behalen. Uiteindelijk hebben we laten zien dat ziekte en sterfte veranderlijk zijn en dat tot op hoge leeftijd blijven. Laat dit een aanmoediging zijn voor zowel de maatschappij als elk individu om hier maximaal gebruik van te maken.
Achtergrond Frouke
Gedurende haar studie Geneeskunde aan het Leids Universitair Medisch Centrum heeft Frouke Engelaer bij Leyden Academy on Vitality and Ageing medische hypotheses onderzocht aan de hand van bestaande demografische gegevens naar de specifieke factoren die van invloed zijn op gezond oud worden. Op woensdag 10 september zal zij in het Academiegebouw van de Universiteit Leiden
haar driejarige PhD-traject afronden met het verdedigen van haar proefschrift ‘Compression and plasticity of old-age mortality’.
De promotiecommissie van Froukes proefschrift bestaat uit prof. dr. R.G.J. Westendorp (promotor), dr. D. van Bodegom (copromotor), prof. dr. M.Yazdanbakhsh, prof. dr. L. van Wissen en prof. dr. A. Baudisch.
Frouke heeft aan de voet gestaan van het oprichten van Leyden Academy on Vitality and Ageing. Naast het verrichten van onderzoek heeft zij de Master Vitality and Ageing succesvol afgerond en was zij betrokken als student assessor. De directie en medewerkers van Leyden Academy wensen Frouke veel succes bij het verdedigen van haar proefschrift en in haar veelbelovende carrière, en bovenal een lang, gelukkig en gezond leven!