Positieve gezondheid en welbevinden
Een week na de kick-off van het onderzoek ‘Kunst in de Zorg’ op 5 maart 2020 zorgde het coronavirus voor een koerswijziging. Met de beperkingen die de coronamaatregelen met zich meebrengen, zijn veel van de vijftien kunstinitiatieven en de vier kunstprogramma’s die aan het onderzoek meewerken niet tot nauwelijks haalbaar. Toch weten de diverse kunstenaars een alternatieve invulling te geven aan hun activiteiten. Amsterdam UMC en Leyden Academy on Vitality and Ageing doen vervolgens onderzoek naar de waarde van kunst in crisistijd, en wat kunstenaars in deze moeilijke tijden kunnen betekenen voor medewerkers in de (mantel)zorg.
“Nu met corona komen nog heel veel problemen natuurlijk. En je zou bijna denken voordat mensen straks een psychiater of een psycholoog nodig hebben, breng er maar een doek naartoe en een hoop penselen en verf, en laat mensen daar gewoon van genieten.” – deelnemer kunst in de zorg
Link met de buitenwereld
Juist in deze moeilijke tijd hebben ouderen – en ook het zorgpersoneel – een sterke behoefte aan afleiding, inspiratie, troost en contact, om zo uiting te geven aan gevoelens van verdriet, angst en eenzaamheid. Want op dit moment mist deze doelgroep niet alleen de link met de buitenwereld, maar ook die met beweging, met cultuur, met kunst. Ze krijgen geen bezoek meer van familie en vrienden, en ook de dagbestedingsactiviteiten zijn vanwege de kwetsbaarheid van de doelgroep tot een minimum beperkt. Daarom bieden bijvoorbeeld PRA Muziektheater en Dance Connects Community nu bewoners van verzorgingshuizen kleine dansvoorstellingen aan die in de tuin of voor de deur worden opgevoerd. “Op deze manier brengen we dans naar de mensen toe in een tijd dat vooral ouderen niet naar buiten kunnen. Het is een liefdevolle activiteit die mensen in en rondom het verzorgingshuis inspireert en daarnaast ontspanning, afleiding en troost biedt”, aldus Floortje Rous (dansdocent en oprichtster van Dance Connects Community).
Positieve impact
Er is steeds meer bewijs voor de positieve impact van kunst en cultuur op de gezondheid en het sociale welbevinden van senioren. Hoewel de positieve impact van kunstinitiatieven op senioren veelal wordt herkend en nationaal en internationaal wordt ondersteund in de literatuur, is het bewijs versnipperd. Bovendien ontbreekt het aan passend onderzoek naar de implementatie en continuatie van kunstinitiatieven. Met onderzoeksproject ‘Kunst in de zorg ten tijde van corona’ willen Amsterdam UMC en Leyden Academy inzicht krijgen in de impact van kunst op het welbevinden van ouderen in deze crisistijd, en mogelijk ook ondersteuning aan de zorg bieden.
‘Kunst in de Zorg ten tijde van corona’ is een onderdeel van het bredere ‘Kunst in de Zorg’-onderzoek. Het onderzoek wordt gefinancierd door ZonMw en mede mogelijk gemaakt door Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman-Van Loo. Ga voor meer informatie over het onderzoek en de programma’s en initiatieven naar www.kunstindezorg.com.
Bekijk ook deze mooie voorbeelden van ‘coronazorgkunst’ uit binnen- en buitenland.