Contact is bijzonder. Echt in contact met een ander mens, met jezelf, met je werk, met je omgeving… dan weet je dat je leeft. Echt contact is ook zeldzaam, zeker op plekken waar werkdruk hoog is en de behoefte eraan zo sterk is. In de zorg bijvoorbeeld.
Arts & Health-event in het teken van contact
Daarom organiseerde de zorgesthetische werkplaats van Leyden Academy, samen met The Care Lab van The University of Manchester, een tweedaags Arts & Health-event rondom contact. Via dans, zang, theater, meditatie, beeldende kunst, rituelen, verhalen en gesprek gingen de deelnemers op zoek naar manieren waarop het contact in de zorg kan worden versterkt. Vandaag was de tweede dag van dit event in het Poortgebouw in Leiden. Wat een energie en creativiteit kwam er tijdens alle sessies los. Onze complimenten voor de inspirerende begeleiders, maar zeker ook voor de enthousiaste deelnemers. Om u een beetje mee te nemen, lichten we de inhoud en ervaring van enkele sessies toe.
Stem en lichaamsbewustzijn
Door Chantal Goosens
In deze plenaire sessie nam Chantal het publiek mee in een bevrijdende ervaring. Onderzoeken, geven en nemen, en een lied zingen waar je niet voor hoeft te kunnen zingen. We leven in de waan van de dag, met een filter van wat laten we wel binnen en wat niet. Daarbij komen gevoelens en verwerking van ervaringen vaak in de ‘spam’ terecht. Dat is eigenlijk het kader van de klankoefening die volgt, daarbij komt naar buiten wat er van binnen is. Onderzoeken, geven en nemen, en een lied zingen waar je niet voor hoeft te kunnen zingen. Maar ook het nemen van risico. Dat is eng maar ook mooi, aldus een aanwezige. Het gaat om het ruimte geven aan je lijf en je stem, en daarbij creëer je ook ruimte voor de stem van het publiek. Het geeft contact. Chantal toont dat door het zingen van de zin Speaking words of wisdom, let it be. Haar stem klinkt bescheiden. Als ze daarna haar handen op haar hart en maag doet, voelt ze enige spanning. Maar als je je daaraan overgeeft, dan voel (en hoor) je dat er meer kracht vrijkomt, zo liet Chantal horen. In duo’s werd een ja-klankoefening gedaan. Ook werd gevraagd in stilte de vraag ‘Wat wens je de ander?’ te beantwoorden en daarna naar elkaar te verwoorden wat deze oefening met hen deed. Vervolgens werd een kort Spaans liedje geoefend, ging men dat met elkaar zingen en tot slot in canon, van voluit tot steeds kleiner. Je staat verstelt hoe warm en fijn dat samenspel klonk.
“Ik ben er heel erg door geraakt.” – Anneloes Schuppen, dansdocent
“Ik heb me nog nooit zo veilig gevoeld tijdens het zingen.” – Daphne Raad, onderzoeker
Choreografie van contact
Door Anneloes van Schuppen
In deze sessie werden verschillende lagen van contact ‘aangeraakt’ vanuit de vraag ‘Waar zou je meer mee in contact willen staan?’ Gedurende de sessie konden de deelnemers met pen en papier op deze vraag reflecteren. Vanuit contact met jezelf en met je lichaam gingen ze in contact met een ander, met de groep n met de ruimte. Door te DOEN en te UITEN, nieuwe perspectieven, ingangen en inzichten ontdekken over jezelf en anderen. De deelnemers werkten toe naar een korte, prachtige en ontroerende choreografie.
“Ook al was het uit mijn comfortzone, ik heb het als bijzonder en fijn ervaren.” – Deelnemer
Generatie Mixer (Imaginary communities)
Door Lieke de Kock en Greet Meesters
Stel je een eiland voor dat nooit eerder is ontdekt. Wat is er allemaal te vinden op dat eiland? Wie leven daar? Met spel- en schrijfoefeningen, decorbouw, muziek en allerlei verschillende kunstvormen, komt dat eiland tot leven. Jong en oud verbonden in fantasie, dat is Generatie Mixer. Naast talentontwikkeling gaat de methode over het bevorderen van mentaal welzijn en sociale vaardigheden van de deelnemers. In de sessie van vandaag ervaarden de deelnemers deze unieke en zeer effectieve werkwijze. Allereerst vulden de deelnemers de zin ‘In my imaginary world there is ……..’ aan in beeld en geluid (à la ‘Ik ga op reis en ik neem mee …..). Vooral om de inbreng ‘stony beach with roling stones’ (zie foto) moesten alle deelnemers erg lachen. Daarna gingen ze hun deel van het eiland op papier weergeven en gingen ze het eiland ‘decoreren’ en tot leven brengen.
Care aesthetics in Manchester
Door Kate Maguire-Rosier en Réka Polonyi
Kate en Réka presenteerden de eerste bevindingen van hun onderzoek ‘Zorg als een esthetische praktijk’, van de Universiteit van Manchester en de NHS voor de beoordeling van dementiepatiënten. Kate en Réka ontwikkelden een raamwerk voor sensorische en belichaamde dementiezorg. Dit raamwerk illustreert hoe een zorgesthetische praktijk in een complexe omgeving eruit zou kunnen zien. De presentatie richtte zich vooral op de reflecties van onderzoekers over het proces van coproductie. Hierbij kwamen vragen aan bod als: Hoe was de samenwerking? Om welke taken ging het? Wat zijn de geleerde lessen?
En meer ………….
In een danscoachsessie liet Mariëlle Peerenboom de deelnemers al dansend en reflecterend onderzoeken wat ‘de kunst van contact maken’ is. Berit Lewis nam de deelnemers mee in een meta meditatie. Het Care Lab-team uit Manchester gaf een samenvatting van hun sessie op donderdag, dat in het teken stond van verhalen over mooie zorg. Juist in het delen van verhalen over de schoonheid van zorg ontstaat contact. In het Verenigd Koninkrijk is de zorg altijd negatief in beeld, er wordt enkel naar problemen gekeken. Maar tijdens corona gebeurde er ook iets anders. Men keek naar elkaar om. Dat lag ten grondslag aan James Thompson zijn interesse voor positieve zorgverhalen. Verder maakten de deelnemers kennis met de crdl, onder begeleiding van Dennis Schuivens en Kack CHen. Dit instrument creëert muzikale momenten van betekenisvol contact tussen mensen met een fysieke of cognitieve beperking en hun dierbaren. Ook werd voor de derde keer het Leydse Lintje uitgereikt. Dit jaar kreeg fotograaf Henk Aschman de door Charlotte Molenaar ontworpen rozet met lintjes opgespeld.