Leiden, 17 december 2020 – In de Vitality Club sporten oudere buurtgenoten samen in de buitenlucht, en coachen elkaar. Dit blijkt te werken: de deelnemers blijven terugkomen en voelen zich fysiek en mentaal gezonder. Maar kun je dit soort clubs in elke wijk helpen opzetten, en weer loslaten zo gauw de groep op eigen benen staat? Uit onderzoek van Leyden Academy on Vitality and Ageing blijkt dat dit mogelijk is. De onderzoekers publiceren hun bevindingen in het decembernummer van wetenschappelijk tijdschrift Preventive Medicine Reports.
Drie beweegclubs opgericht
In eerder onderzoek werd vastgesteld dat de Vitality Club een effectieve en veelbelovende interventie is: het is immers relatief goedkoop (geen betaalde krachten) en schaalbaar (het zou in elke wijk moeten kunnen). De eerste beweegclub die werd onderzocht in het Gelderse Ulft, was door ouderen zelf opgericht. Maar kun je als beleidsmaker of zorg- en welzijnsprofessional ook zelf een Vitality Club helpen opzetten? Als experiment hebben onderzoekers van Leyden Academy drie Vitality Clubs opgericht en in de opzetfase begeleid: in Leiden Noord (sinds oktober 2016), de Professoren- en Burgemeesterswijk (augustus 2017) en Stevenshof (november 2017). De onderzoekers hebben de clubs gevolgd, beschreven hoe deze zijn opgezet, welke elementen werken en welke niet.
Op eigen benen
Inmiddels draaien in de Leidse wijken drie geheel zelfstandige Vitality Clubs, waarin tientallen ouderen elkaar elke doordeweekse dag coachen en samen aan hun fitheid werken. Ook in dit onderzoek blijkt de conditie van de deelnemers verbeterd en geven ze zelf aan dat ze een hogere kwaliteit van leven ervaren. De investering van de onderzoekers om deze Vitality Clubs in de beginfase te begeleiden, was gering: 81 tot 187 uur voor de ondersteuning bij het opstarten, en gemiddeld 170 euro voor sportmaterialen. Na 114 tot 263 dagen stond de groep op eigen benen.
Enorm potentieel
Volgens David van Bodegom, onderzoeker bij Leyden Academy en hoogleraar Vitaliteit aan het LUMC, bieden de Vitality Clubs een enorm potentieel voor de samenleving: “Vooral voor oudere mensen is voldoende beweging heel belangrijk, gezien het risico op aandoeningen zoals gewrichtsklachten, hoge bloeddruk en ouderdomssuiker. Toch lukt het maar weinig mensen om de beweegnorm te halen. Dat het deelnemers van de Vitality Club lukt om samen in beweging te blijven, was al geweldig nieuws. Maar we kunnen het ons als samenleving niet veroorloven om rustig af te wachten tot deze clubs spontaan worden opgestart. Eigenlijk zou elke wijk in Nederland een Vitality Club moeten hebben. Ons onderzoek was erop gericht om te zien of we de clubs een handje kunnen helpen – en ook snel weer loslaten, zo gauw deze levensvatbaar zijn. Dat blijkt dus goed te werken. Het is een model dat navolging verdient, om meer mensen te helpen om gezonder en plezierig ouder te worden.”
Over de Vitality Club
De Vitality Club is een beweegclub voor en door senioren. Deelnemers sporten op doordeweekse dagen samen buiten, waarbij de trainingen worden verzorgd door ‘peer coaches’, mensen uit de eigen groep die vrijwillig als trainer fungeren. Deelnemers hebben geen abonnement, ze komen als ze zin hebben. Er zijn inmiddels 17 Vitality Clubs actief in Nederland. In juni 2020 is de Vitality Club door het RIVM en haar partners erkend als beweeginterventie.
Het artikel Self-organizing peer coach groups to increase daily physical activity in community dwelling older adults door Paul van de Vijver, Frank Schalkwijk, Mattijs Numans, Joris Slaets en David van Bodegom is in december 2020 gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Preventive Medicine Reports.
In geval van vragen kunt u contact opnemen met Niels Bartels, manager communicatie, tel. (06) 3461 4817 of via e-mail.