Landelijk is er veel te doen over de huisvesting van ouderen, vooral sinds de hervormingen in de zorg met de daarbij behorende opgave van de overheid: langer zelfstandig wonen. In samenwerking met stichting Radius en gemeente Leiden heeft Leyden Academy onderzoek gedaan naar de huidige woonsituatie en woonwensen van 75-plussers in Leiden.
Cijfers en getallen
Leiden had op 1 januari 2019 124.906 inwoners, waarvan 6% 75 jaar en ouder. In Leiden worden 75-plussers benaderd voor een gesprek om na te gaan hoe het met hen gaat en of er mogelijk hulp op uiteenlopende gebieden kan worden geboden. Tijdens dit gesprek worden gegevens verzameld die inzicht kunnen bieden in de ouderenpopulatie. Om een beter beeld te krijgen van de huidige woonsituatie en de woonwensen zijn voor dit onderzoek de geregistreerde gegevens van de 75-plusgesprekken gebruikt. En wat blijkt, bijna alle geïnterviewde 75-plussers zijn tevreden met de eigen woning (98%), de woonomgeving (96%) en de veiligheid thuis (98%). Slechts 26% voelt zich wel eens eenzaam. Dit ondervinden trouwens vaker alleenstaanden dan samenwonenden.
Functionele factoren en thuisgevoel
Over het algemeen wensen ouderen op functioneel vlak een woning die gelijkvloers is, twee of meer slaapkamers heeft, een werk-/hobbykamer heeft en waar veel zonlicht binnenvalt. Met betrekking tot de omgeving zijn natuur en groen, en voorzieningen in de nabijheid van belang. Belangrijker nog dan deze meer functionele aspecten vinden ouderen het thuisgevoel. Dit is afhankelijk van woonplezier en een plek waar ouderen zichzelf kunnen zijn, kunnen ontspannen, zich veilig en op hun gemak voelen. Dat kan sterk verschillen tussen individuen. Eigen spullen in huis (foto’s, boeken, schilderijen, muziek, etc.) zijn daarbij belangrijk, maar ook betekenisvolle relaties thuis en in de buurt (de sociale cohesie). Wanneer daaraan wordt voldaan, zijn ouderen goed in staat en bereid actief in de gemeenschap deel te nemen.
Aanbevelingen en beperkingen
Leiden heeft met betrekking tot de woonwensen van ouderen de uitdaging om meer gelijkvloerse woningen beschikbaar te maken, en in de buurten waar veel 75-plussers wonen (groen)voorzieningen en mogelijkheden tot ontmoeten en sociale interactie te creëren. Een vuistregel hierbij is dat die zich binnen een straal van 500 meter van de woning bevinden. Daarnaast is het van belang dat ouderen niet gesegregeerd van andere leeftijdsgroepen wonen, om sociale cohesie en deelname van ouderen aan de maatschappij te bevorderen.
De resultaten van dit onderzoek berusten op gegevens uit gesprekken met 795 75-plussers. Dat is slechts een beperkt deel van de 7.494 75-plussers in Leiden. Bovendien waren er nauwelijks gegevens beschikbaar van 75-plussers met een niet-Nederlandse achtergrond. Verder zou het een pluspunt zijn als tijdens de gesprekken ook kwalitatieve gegevens, zoals redenen en motivaties, kunnen worden geregistreerd.
Bekijk voor meer informatie het complete rapport ‘Ouderenhuisvesting in Leiden’, of neem contact op met Lex van Delden.