Een warme aanraking, intieme vriendschap, gepassioneerde liefde en seksuele fantasieën maken deel uit van ons emotioneel welzijn, ook op latere leeftijd. Ze dragen bij aan het goed ouder worden. Dit constateren we op basis van ons lopend onderzoek met thuiswonende oudere volwassenen, die bereid zijn om hun ervaringen en gevoelens over dit onderwerp met ons te delen.
Participatief actieonderzoek
Sinds begin 2023 organiseert Elena Bendien, senior onderzoeker bij Leyden Academy, in samenwerking met promovenda Jana Kerssies, bijeenkomsten voor ouderen in de vorm van een participatief actieonderzoek. Het doel van de bijeenkomsten is om van gedachten te wisselen over de ervaringen en behoeften van oudere volwassenen rondom seksualiteit en intimiteit op latere leeftijd. Op basis van deze informatieve, inspirerende en vaak ontroerende bijeenkomsten constateren we dat de maatschappelijke beeldvorming van seksualiteit en intimiteit bij ouderen en ook het inzicht daarin, zich in zijn algemeenheid beperkt tot een restrictieve stereotypering, bijvoorbeeld dat ouderen aseksueel zijn. Onderzoek naar (relationele) behoeften bij ouderen beperkt zich grotendeels tot medisch gerelateerde vraagstukken.
“De diversiteit van belevenissen, behoeften en plezier bij ouderen mogen best meer op de voorgrond komen te staan, wanneer we over hun gevoelens en behoeften denken en praten.” – Elena Bendien, onderzoeker
Huidhonger
Om een voorbeeld van een terugkerend thema te geven, veel verhalen gaan over zogenaamde ‘huidhonger’: de behoefte aan een menselijke aanraking, van iemand die al lang niet door iemand is aangeraakt. We zien ook mensen die een vraag over de gevoelens van henzelf of de ander niet durven te stellen, die de taal niet kennen om een gesprek daarover te beginnen. Zo vertelde een van de deelnemers aan het onderzoek: “Mijn moeder is met 80 nog verliefd geworden op een man, was duidelijk aan het flirten, en ik durfde toen niet te vragen: doen jullie het ook?”
Videoreeks
Op grond van onze bevindingen van het afgelopen jaar hebben onze deelnemers ons geïnspireerd om een videoreeks te maken, door en voor oudere volwassenen in Nederland en België. Het doel hiervan is om onze kennis over seksualiteit en intimiteit op latere leeftijd te vergroten en ook het gangbare taboe over dit onderwerp te doorbreken. Deze videoreeks wordt mede mogelijk gemaakt door het Erasmus+ programma en zal in samenwerking met de Belgische schrijver en gerontoloog Els Messelis en de Nederlandse filmmaker Chiel Epskamp van Cut the Chase Media tot stand komen.
Heeft u interesse voor dit project, als deelnemer op oudere leeftijd of als expert op het gebied van seksualiteit en intimiteit op latere leeftijd, laat het ons dan weten via: onderzoek@leydenacademy.nl.